Phân loại rác tại nguồn: Bước đi nhỏ cho môi trường, lợi ích lớn cho nhà nông

Theo thống kê, mỗi năm nước ta phát sinh hàng trăm triệu tấn chất thải nông nghiệp từ trồng trọt và chăn nuôi. Tuy nhiên, một thực trạng đáng lo ngại là phần lớn lượng phụ phẩm này vẫn bị xử lý theo phương thức truyền thống như đốt bỏ tại đồng ruộng hoặc xả thải trực tiếp ra sông, ngòi.

Rơm rạ, phân gia súc, gia cầm nếu không được xử lý đúng cách sẽ gây ô nhiễm nghiêm trọng cho đất, nguồn nước và không khí, đồng thời ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Thói quen đốt rơm rạ sau thu hoạch không chỉ gây lãng phí tài nguyên mà còn làm phát thải khí nhà kính, đi ngược lại mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Trong bối cảnh đó, tái chế chất thải nông nghiệp được xem là giải pháp mang tính căn cơ và lâu dài. Thay vì coi chất thải là gánh nặng, nhiều địa phương đã từng bước thay đổi tư duy, coi đây là nguồn nguyên liệu đầu vào cho một chu trình sản xuất mới.

Thực tiễn cho thấy, rơm rạ sau thu hoạch có thể được thu gom để ủ phân hữu cơ, làm thức ăn chăn nuôi hoặc nguyên liệu sinh khối. Trong khi đó, phân gia súc được xử lý qua hệ thống hầm biogas không chỉ tạo ra nguồn năng lượng sạch phục vụ sinh hoạt mà còn cung cấp nguồn phân bón giàu dinh dưỡng cho cây trồng. Việc sử dụng phân bón hữu cơ từ tái chế giúp cải tạo đất, nâng cao năng suất và đặc biệt là giảm sự phụ thuộc vào phân bón hóa học, hướng tới nền nông nghiệp an toàn.

Để hoạt động tái chế đạt hiệu quả cao nhất, việc phân loại rác tại nguồn được xem là giải pháp nền tảng. Đối với khu vực nông thôn, nơi rác hữu cơ chiếm tỷ lệ áp đảo, việc phân loại giúp quá trình xử lý trở nên đơn giản và hiệu quả hơn.

Khi thức ăn thừa, phụ phẩm nông nghiệp được tách riêng, chúng có thể dễ dàng chuyển hóa thành phân bón hữu cơ tại hộ gia đình hoặc đưa vào các mô hình xử lý tập trung thay vì bị chôn lấp lãng phí. Nhiều địa phương triển khai thí điểm mô hình này đã ghi nhận lượng rác thải ra môi trường giảm rõ rệt, tạo ra môi trường sống xanh, sạch, đẹp và nâng cao tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới.

Trong công cuộc bảo vệ môi trường, thanh niên đang khẳng định vai trò là lực lượng tiên phong với nhiều sáng kiến thiết thực. Với sức trẻ và khả năng tiếp cận nhanh công nghệ, đoàn viên thanh niên đã tích cực triển khai các mô hình ủ phân compost, xây dựng hầm biogas và ứng dụng chế phẩm vi sinh trong xử lý rác thải.

Đáng chú ý, từ các hoạt động môi trường, nhiều bạn trẻ đã khởi nghiệp thành công với các sản phẩm như phân hữu cơ, viên nén sinh khối hay chế phẩm sinh học từ rác hữu cơ. Điều này không chỉ bảo vệ môi trường mà còn mở ra cơ hội phát triển kinh tế bền vững cho thanh niên nông thôn.

Trong hành trình này, vai trò của đội ngũ cán bộ Đoàn là đặc biệt quan trọng. Họ không chỉ là người triển khai chủ trương mà còn là "đầu tàu" trong việc khảo sát, lựa chọn mô hình và vận động nguồn lực xã hội hóa. Cán bộ Đoàn chính là người thắp lửa, giúp người dân thay đổi nhận thức và xóa bỏ những thói quen xử lý rác thiếu khoa học đã tồn tại lâu nay.

Tái chế chất thải nông nghiệp không chỉ là giải pháp kỹ thuật trước mắt mà còn là hướng đi chiến lược cho phát triển nông thôn bền vững. Để các mô hình này phát huy hiệu quả lâu dài, cần sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, từ công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức đến việc hỗ trợ kỹ thuật và kết nối thị trường cho các sản phẩm tái chế.

Khi chất thải được biến thành tài nguyên, môi trường sống ở nông thôn sẽ được cải thiện đáng kể, cảnh quan sạch đẹp hơn và chất lượng cuộc sống của người dân được nâng cao. Đây chính là chìa khóa để xây dựng một nền nông nghiệp tuần hoàn, nơi kinh tế và môi trường luôn song hành phát triển vững chắc.