Phát minh "rung chuyển ngành vận tải biển" của Nhật Bản có thể khiến "ông lớn" dầu mỏ sợ hãi

Nhật Bản vừa công bố một đột phá công nghệ có thể làm rung chuyển nền tảng của ngành công nghiệp dầu mỏ toàn cầu - Đó là động cơ tàu biển chạy bằng amoniac đầu tiên trên thế giới, được phát triển bởi Japan Engine Corporation (J-ENG).

Ra mắt vào tháng 8/2025, động cơ có tên 7UEC50LSJA-HPSCR dự kiến sẽ được lắp đặt trên tàu chở hàng vào năm 2026, có khả năng cách mạng hóa ngành vận tải biển toàn cầu với khả năng sử dụng nhiên liệu kép và lượng khí thải gần như bằng 0.

7UEC50LSJA-HPSCR vừa trải qua hơn 1.700 giờ tôi luyện khắc nghiệt

Hãy tưởng tượng một con tàu khổng lồ lướt qua đại dương mà không phun khói đen kịt, không góp phần vào 3% lượng khí thải CO2 toàn cầu từ ngành hàng hải. Đó chính là những gì động cơ 7UEC50LSJA-HPSCR mang lại.

Người ta gọi 7UEC50LSJA-HPSCR là phát minh đột phá trong công nghệ hàng hải. Vì sao? Động cơ này sở hữu đường kính xy-lanh 46,7cm; bảy xi-lanh; hệ thống khử xúc tác chọn lọc (SCR) áp suất cao; cùng nhiên liệu kép gồm amoniac sạch và dầu nặng truyền thống.

Đây không phải là lý thuyết suông – sau tổng hơn 1.700 giờ thử nghiệm khắc nghiệt tại Trung tâm Nghiên cứu Mitsubishi Heavy Industries ở Nagasaki, động cơ đã sẵn sàng cho sứ mệnh thực tế.

Sự ra đời của "quái vật xanh" này là kết quả của chương trình "Phát triển Tàu thế hệ tiếp theo" thuộc Quỹ Đổi mới Xanh của Nhật Bản, do Tổ chức Phát triển Năng lượng và Công nghệ Công nghiệp Mới (NEDO) quản lý.

Hành trình bắt đầu từ năm 2023, khi nguyên mẫu một xi-lanh được thử nghiệm hơn 1.000 giờ, tập trung vào tối ưu hóa quá trình đốt cháy, ngăn chặn rò rỉ và đảm bảo an toàn amoniac – một chất dễ cháy nhưng không chứa carbon.

Đến tháng 4/2025, phiên bản đầy đủ đã trải qua 700 giờ kiểm tra, chứng minh độ tin cậy vượt trội. Động cơ sẽ được lắp đặt trên tàu chở khí amoniac trung bình, dự kiến hoạt động thương mại từ năm 2026.

J-ENG hiện đang nghiên cứu động cơ amoniac đường kính lớn hơn 60cm, dự kiến sẽ đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đối với tàu chạy bằng nhiên liệu amoniac. Động cơ này dự kiến sẽ đi vào hoạt động trong năm tài chính 2028.

Nỗ lực xanh hóa ngành vận tải biển quốc tế

Tác động của phát minh này vượt xa biên giới Nhật Bản. Ngành vận tải biển tiêu thụ khoảng 300 triệu tấn nhiên liệu mỗi năm, chủ yếu là dầu nặng – át chủ bài của các tập đoàn dầu khí; đồng thời ngành này chiếm gần 3% lượng khí thải carbon toàn cầu.

Với amoniac (NH3), một nhiên liệu không carbon có thể sản xuất từ năng lượng tái tạo, ngành vận tải biển quốc tế có thể đạt trung hòa carbon vào năm 2050, theo mục tiêu của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO).

Tuy nhiên, không phải tất cả đều màu hồng. Amoniac độc hại đòi hỏi các biện pháp an toàn nghiêm ngặt cho thủy thủ đoàn, và việc sản xuất nó vẫn tốn năng lượng nếu không dùng nguồn tái tạo.

Nhìn xa hơn, bất chấp những thách thức này thì nhu cầu chuyển đổi xanh trên toàn thế giới vẫn là xu thế không thể đảo ngược. Do đó, phát minh của J-ENG không chỉ là một động cơ – nó là lời tuyên chiến với thời đại hóa thạch.

Khi con tàu đầu tiên "lăn bánh" năm 2026, thế giới sẽ chứng kiến sự khởi đầu của kỷ nguyên amoniac, nơi đại dương sạch hơn, không khí bớt khí nhà kính hơn; và các "ông lớn" trong ngành dầu mỏ toàn cầu có thể phải đối mặt với thực tế mang tên "hết thời".

Với khả năng cắt giảm 90% lượng khí thải nhà kính, phát minh đột phá của người Nhật không chỉ hứa hẹn một tương lai xanh cho ngành vận tải biển mà còn mang đến một giải pháp thay thế đầy hứa hẹn cho các động cơ hàng hải truyền thống; đồng thời có thể mở ra một kỷ nguyên mới chấm dứt sự phụ thuộc dai dẳng vào dầu nặng (dầu có độ nhớt cao và tỷ trọng lớn).