Phát triển nông nghiệp tuần hoàn - cách làm mang lại hiệu quả lớn

Những mô hình tiêu biểu

Với tổng diện tích 4,5ha, trong đó có 1ha thả cá; diện tích còn lại được xây dựng 4 trang trại nuôi lợn thịt quy mô 2.500 con/lứa, 2 lứa/năm (5.000 con) và 2 trang trại nuôi vịt bơ siêu thịt, quy mô 14.000 con /lứa, 4 lứa/năm. Đây là mô hình chăn nuôi gia súc, gia cầm, thủy sản tuần hoàn khép kín, được gia đình ông Hoàng Đình Quê ở xã Quỳnh Sơn (Yên Dũng, Bắc Giang) liên doanh, liên kết với Công ty cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam Chi nhánh Bắc Giang thực hiện.

Mô hình được đầu tư đầy đủ trang thiết bị máy móc, chăn nuôi theo quy trình công nghệ an toàn sinh học, tuần hoàn khép kín áp dụng công nghệ cao, tự động hoá nhiều khâu, như: Hệ thống chuồng trại máy móc làm mát, thức ăn, nước uống tự động, chỉ cần sử dụng điện thoại thông minh… Nước thải chăn nuôi được xử lý qua hầm biogas, rồi chảy ra ao bèo, dùng để tưới cho cây ăn quả trong vườn.

Nhận thấy lượng chất thải từ chăn nuôi lợn, mùi hôi thối gây ô nhiễm môi trường, từ năm 2018, gia đình ông Quê đã tìm hiểu và tiến hành nuôi giun (trùn) quế, nhằm giúp phân giải các chất thải hữu cơ từ chăn nuôi, an toàn với môi trường.

Ngoài ra, ông còn đầu tư thêm hệ thống máy móc ép phân giun quế thành dạng viên đóng thành túi để bán cho người trồng cây cảnh với giá  50.000- 60.000 đồng/kg, mỗi năm  thu lợi 450- 500 triệu đồng từ giun quế và chất thải chăn nuôi.

Trong quá trình chăn nuôi, gia đình ông Quê sử dụng 100% chế phẩm sinh học giúp vật nuôi hấp thụ tối đa nguồn thức ăn đưa vào cơ thể, giúp tăng hiệu suất sử dụng thức ăn, giảm tối đa ô nhiễm môi trường, giảm chi phí đầu vào. Mỗi năm gia đình ông xuất chuồng  4.900-5.000 con lợn thịt, tương đương 585-600 tấn,  thu lãi hơn 1 tỷ đồng/năm.

Mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, kinh tế nông nghiệp tuần hoàn trong chăn nuôi tại hộ ông Hoàng Đình Quê đã giải quyết triệt để vấn đề ô nhiễm môi trường, vừa giúp vật nuôi khỏe mạnh, không bị dịch bệnh lại cho hiệu quả kinh tế cao, tạo công ăn việc làm ổn định cho 4-5 công nhân ăn ở tại gia đình với mức thu nhập 5- 8 triệu đồng/người/tháng.

Mô hình trang trại của HTX Thao Thanh ở thôn Trại, xã Xuân Hương (Lạng Giang) quy mô 3 ha (chuồng trại và khu giết mổ 0,2ha, ao 2,8ha). Hiện, trang trại nuôi 30 con lợn nái, 200 lợn thịt (chu kỳ nuôi 2,5 lứa/năm), thời kỳ cao điểm nuôi 100 con lợn nái, 1.000 lợn thịt; sản lượng thịt hơi hàng năm khoảng 200 tấn, sau khi giết mổ thịt lợn được chế biến thành các sản phẩm như: Thịt mát, giò, chả, xúc xích, lạp sườn, ruốc, nem chua; các sản phẩm thịt lợn chế biến này đã đạt chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao, được tiêu thụ tại các bếp ăn ở các trường học trên địa bàn thành phố Bắc Giang, huyện Lạng Giang và tại các tỉnh, thành phố: Bắc Ninh, Thái Nguyên, Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hải Dương; sản lượng cá thịt (trắm, chép, rô phi đơn tính) khoảng 30 tấn/năm, thị trường tiêu thụ thông qua các đầu mối thu mua trên địa bàn tỉnh. Tổng doanh thu  đạt khoảng 6 tỷ đồng/năm, trừ chi phí, lợi nhuận đạt khoảng 2 tỷ đồng.

Mô hình của anh Nguyễn Văn Trình, Giám đốc HTX nông nghiệp Thành Đạt ở xã Tiên Lục (Lạng Giang) sản xuất rơm, nấm sò công nghệ cao quy mô 2 ha với 10 hộ tham gia; mỗi năm sản xuất khoảng 55 tấn nấm tươi các loại, sản phẩm được tiêu thụ tại thị trường Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hải Dương, Bắc Ninh, Thái Nguyên; các phế phụ phẩm (mùn cưa, rơm, bông) sau thu hoạch nấm được xử lý thành phân hữu cơ với sản lượng khoảng 500 tấn/năm để cung cấp cho các thành viên của HTX bón cho cây trồng. Tổng doanh thu hàng năm của HTX đạt khoảng 4,5 tỷ đồng, lợi nhuận  1,5 tỷ đồng.

Tạo mối liên kết chặt chẽ

Chủ tịch Hội Làm vườn tỉnh Bắc Giang Đỗ Xuân Bình đánh giá, việc đẩy mạnh ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, thông minh; phát triển liên kết, hợp tác sản xuất theo chuỗi; đẩy mạnh phát triển kinh tế trang trại, kinh tế hợp tác; quan tâm xây dựng và phát triển thương hiệu hàng hóa nông, lâm sản gắn với du lịch đang là  hướng đi trong việc phát triển nông nghiệp bền vững tại tỉnh Bắc Giang nói riêng và trong cả nước nói chung, vừa  không gây ô nhiễm môi trường, chất lượng sản phẩm được kiểm soát và đảm bảo, vừa giúp nâng cao hiệu quả kinh tế.

Các mô hình đã tạo ra sự liên kết chặt chẽ, bền vững giữa các chủ thể; các chủ thể gắn kết cùng nhau chia sẻ trách nhiệm trong việc sản xuất, tiêu thụ sản phẩm đảm bảo thương hiệu, nguồn gốc, an toàn thực phẩm; góp phần thay đổi cơ cấu ngành nghề nông nghiệp, nông thôn, tạo ra nhiều việc làm ổn định, tăng thu nhập và cải thiện đời sống, xóa đói giảm nghèo; tạo tiền đề cho việc ứng dụng khoa học công nghệ, nhất là công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp; nâng cao kiến thức chuyên môn, kỹ năng quản lý, thay đổi tập quán sản xuất, tiêu thụ tự phát, nhỏ lẻ sang sản xuất nông sản hàng hóa quy mô lớn; gắn kết cộng đồng...

Qua đó, các chủ thể tham gia được hướng dẫn, hỗ trợ áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ, sử dụng thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y theo quy trình kỹ thuật, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm và hạn chế tác nhân gây hại cho môi trường.  

Để những mô hình nông nghiệp trên phát triển và nhân rộng, ông Đỗ Xuân Bình đề nghị, các cấp, ngành địa phương cần tập trung tăng cường hơn vai trò "cầu nối" liên kết giữa chủ thể sản xuất và đối tác tiêu dùng, đặc biệt là liên kết tiêu thụ trong nước và xuất khẩu; có cơ chế, chính sách hỗ trợ các chủ thể sản xuất xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm, xúc tiến tiêu thụ thông qua nhiều hình thức khác nhau…