Quận Tây Hồ - miền đất di sản mang đậm nét đẹp văn hoá ngàn năm

Vùng trầm tích văn hóa

Nằm ở phía Tây Bắc của Thủ đô, quận Tây Hồ chính thức thành lập ngày 27/12/1995, trên cơ sở sáp nhập 3 phường Bưởi, Thụy Khuê, Yên Phụ của quận Ba Đình và 5 xã Quảng An, Tứ Liên, Nhật Tân, Phú Thượng, Xuân La của huyện Từ Liêm (cũ).

Trong tâm thức của mỗi người dân Hà Nội, không ai là không biết đến vùng đất Tây Hồ với những giá trị văn hóa lịch sử đặc sắc, được mệnh danh là mảnh đất “rồng thiêng hội tụ” với thế đất “long phượng trình tường, phượng hoàng ẩm thủy”.

Trải qua nhiều thế kỷ, Tây Hồ được bồi đắp bởi bề dày trầm tích văn hóa phong phú với  71 di tích lịch sử văn hóa, 42 di tích đã được xếp hạng (như đền Đồng Cổ, chùa Trấn Quốc, phủ Tây Hồ,..) cùng với đó là những làng nghề truyền thống cổ xưa như: Nghề trồng hoa, quất cảnh (Quảng Bá, Tứ Liên), nghề trồng đào truyền thống (Nhật Tân), nghề làm hương (Yên Phụ), nghề làm mứt kẹo (Xuân Đỉnh)..., thuận lợi cho phát triển du lịch, dịch vụ. 

Điều lý thú là trong khi nhiều nơi phát triển nghề truyền thống đi kèm nỗi lo về môi trường, thì các làng nghề ven hồ Tây lại góp phần làm đẹp cảnh quan, vì chủ yếu là các nghề trồng hoa, cây cảnh. Với quận Tây Hồ, bảo vệ cảnh quan môi trường hồ Tây và vùng phụ cận cũng là giữ gìn môi trường cho cả thành phố và góp phần phát triển du lịch, dịch vụ.

Đến với Tây Hồ, du khách sẽ được tận hưởng cảm giác yên bình khi tận mắt chiêm ngưỡng vẻ đẹp của hồ Tây. Nhìn từ trên cao, hồ Tây có hình dáng giống chiếc càng cua với góc phía Đông được bao quanh bởi đường Thanh Niên - tuyến đường ngăn cách giữa hồ Tây và hồ Trúc Bạch, phần còn lại được bao quanh bởi đất liền. Hồ Tây không chỉ đẹp bởi mặt nước xanh mênh mông, lượn sóng mà còn mang vẻ đẹp thơ mộng bởi sắc hồng thơm ngát của hoa sen, sắc tím của hoa bằng lăng hay sắc đỏ của những cánh phượng mỗi độ hè về. Với vẻ đẹp lãng mạn, hồ Tây còn khơi nguồn cảm hứng sáng tạo cho nhiều nhà thơ, nhà văn, nhạc sĩ tạo nên những áng văn chương cùng những tình khúc đầy trữ tình, thi vị.

Dưới màu non xanh nước biếc của Hồ Tây, Phủ Tây Hồ xuất hiện từ thời Lê – Trịnh, nơi thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh nổi tiếng linh thiêng, được coi như là một trong những “cái nôi” khởi nguồn Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Hà Nội nói riêng, người Việt Nam nói chung và đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Không chỉ có bề dày truyền thống văn hóa, lịch sử, Tây Hồ còn sở hữu nhiều khu vực có cảnh quan sinh thái tươi đẹp như hồ Trúc Bạch, Bãi đá sông Hồng, các đầm sen tại phường Nhật Tân và Quảng Bá...

Bên cạnh đó, các hoạt động tại Không gian biểu diễn nghệ thuật, ẩm thực đường phố quận Tây Hồ; Công viên nước Hồ Tây, các bể bơi: CLB Tây Hồ, Quảng Bá, khu văn hóa ẩm thực Sen Tây Hồ... hàng năm thu hút hàng nghìn lượt người dân trong nước và ngoài nước, đáp ứng phần nào nhu cầu vui chơi giải trí và ẩm thực cho du khách. Hệ thống các khách sạn tiêu chuẩn quốc tế như Thắng Lợi, Sheraton, Intercontinental..., cùng các cơ sở du lịch lữ hành và nhiều nhà hàng lớn nhỏ, đáp ứng nhu cầu của nhiều đối tượng du khách đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển các hoạt động dịch vụ, du lịch. 

Sớm trở thành trung tâm “Dịch vụ - du lịch - văn hóa” 

Với những tiềm năng du lịch dồi dào, phong phú như vậy, quận Tây Hồ tiếp tục duy trì và gìn giữ, phát huy các tiềm năng, lợi thế của địa phương, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào đời sống và sản xuất, xây dựng thương hiệu các làng nghề truyền thống được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể, mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân địa phương và đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của quận.

Năm 2022, quận Tây Hồ đã trở thành “điểm đến” của nhiều chương trình văn hóa, nghệ thuật, thể thao tầm cỡ: Phục vụ vụ thi đấu môn Teakwondo tại Đại hội thể thao Đông Nam Á - SEA Games 31 từ ngày 16 - 19/5/2022; Phối hợp với Hội Liên hiệp hữu nghị Việt Nam - Hàn Quốc tổ chức thành công Chương trình Giao lưu văn hóa Việt - Hàn 2022… Thông qua đó, đông đảo nhân dân Thủ đô, du khách trong và ngoài nước đã có dịp hiểu hơn về đặc trưng văn hóa, du lịch của quận.

Trên bước đà ấy, với mong muốn đưa quận Tây Hồ thành trung tâm dịch vụ - du lịch, văn hóa của Thủ đô, quận đã xây dựng và triển khai thực hiện Đề án “Phát triển Công nghiệp văn hóa trên địa bàn quận Tây Hồ, giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030”. Trong đó tiếp tục tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vai trò của công nghiệp văn hóa đối với phát triển kinh tế - xã hội của quận; kết hợp các biện pháp phục hồi du lịch văn hóa với nhiệm vụ phòng, chống dịch, xây dựng hình ảnh Tây Hồ là điểm đến an toàn - thân thiện - chất lượng - hấp dẫn.

Cụ thể, bên cạnh tập trung đầu tư phát triển một số lĩnh vực công nghiệp văn hóa giàu tiềm năng là lợi thế riêng có, quận cũng chú trọng triển khai thực hiện có hiệu quả các Đề án: “Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu nền tảng (số hóa) phục vụ công tác bảo tồn văn hóa, quản lý di tích và phát triển du lịch quận”; “Nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác nhà văn hóa phường, nhà sinh hoạt địa bàn dân cư, giai đoạn 2022-2023”; “Nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa văn nghệ - thể dục thể thao quận, giai đoạn 2022-2025”…

Quận cũng đặt mục tiêu đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng thực hiện dự án trên địa bàn quận, đặc biệt là các dự án đầu tư ngoài ngân sách như dự án khu đô thị Tây Hồ Tây (giai đoạn 2), khu đô thị Nam Thăng Long (giai đoạn 3 - 104ha) để tạo nguồn thu cho đầu tư phát triển. Phấn đấu đến năm 2025 quận Tây Hồ trở thành Trung tâm dịch vụ - du lịch, văn hóa của Thủ đô.