Rác thải nhựa từ thương mại điện tử sẽ lên tới 800 nghìn tấn năm 2030

Thị trường thương mại điện tử Việt Nam đã và đang tiếp tục phát triển mạnh mẽ.Đáng chú ý, hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới hay xuất nhập khẩu trực tuyến (Cross Border Ecommerce) ngày càng phổ biến ở nước ta. Tuy nhiên, từ đại dịch Covid-19, hình thức giao dịch xuất khẩu trực tuyến giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B) gặp nhiều khó khăn.

Trong khi đó, hình thức giao dịch xuất khẩu trực tuyến giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng (B2C) lại tăng trưởng mạnh. Dự báo, xuất khẩu trực tuyến của nước ta có thể đạt tới 13 tỷ USD vào năm 2027.

Với sự hỗ trợ đắc lực từ thương mại điện tử, xuất khẩu trực tuyến của Việt Nam sẽ thúc đẩy hơn nữa, đưa các doanh nghiệp từ bước khởi đầu đến giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ.

Tuy nhiên, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) cho biết sự phát triển nhanh chóng của ngành thương mại điện tử kéo theo nhiều tác hại môi trường, gồm phát thải trong đóng gói, hoàn thiện đơn hàng và đặt đồ ăn online.

Năm ngoái, quy mô thị trường mua hàng trực tuyến và giao đồ ăn của Việt Nam đạt lần lượt 22 tỷ USD và 1 tỷ USD. Lĩnh vực này thải ra 160.000 tấm bìa carton và 171.000 tấn nhựa, chủ yếu là loại dùng một lần, theo Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF).

Chỉ tính riêng rác thải nhựa, để bán ra 1 tỷ USD, ngành thương mại điện tử thải hơn 7.600 tấn. Còn giao đồ ăn thải gần 18.600 tấn nhựa.

VECOM cho rằng nếu không có giải pháp mạnh mẽ trong đóng gói hàng hóa, đến năm 2030, khi quy mô thương mại điện tử Việt Nam đạt gần 100 tỷ USD, rác thải nhựa từ lĩnh vực này sẽ lên tới 800.000 tấn.

Trước đó, kết quả khảo sát của VECOM về hành vi bảo vệ môi trường của 4.000 người tiêu dùng trực tuyến, tập trung vào thế hệ Z và tổng hợp hoạt động của các cơ quan, tổ chức cũng như chính sách, pháp luật về thương mại và môi trường cho hay, trong năm 2024, có tới 80% người tiêu dùng trực tuyến đánh giá thương mại điện tử gây ra tác động xấu hoặc rất xấu tới môi trường, 21% cho rằng thương mại điện tử gây ra tác động xấu tới môi trường hơn thương mại truyền thống.

Ngoài ra, về các giải pháp để thương mại điện tử thân thiện với môi trường, 79% khách hàng trực tuyến cho rằng Nhà nước cần nhanh chóng ban hành và phổ biến chính sách và pháp luật về bảo vệ môi trường trong thương mại điện tử, 71% đề xuất các doanh nghiệp và thương nhân bán hàng trực tuyến phải công bố các lựa chọn thân thiện môi trường để khách hàng dễ dàng đưa ra quyết định. Trong khi đó, 61% người tiêu dùng gợi ý sự cần thiết của các hình thức tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của người mua sắm trực tuyến.

Để kênh bán online thân thiện hơn với môi trường, Hội đồng tư vấn cấp cao của VECOM cho biết hiệp hội này kiến nghị lồng ghép các hoạt động bảo vệ môi trường trong chiến lược, kế hoạch phát triển các ngành thương mại điện tử, logistics, bưu chính – chuyển phát.

Với thương mại điện tử, kế hoạch tổng thể phát triển ngành này giai đoạn 2026-2030 đang chờ Thủ tướng phê duyệt. Theo dự thảo hồi tháng 4, phát triển thương mại điện tử theo hướng xanh, tuần hoàn, bền vững là một trong 5 mục tiêu của ngành tới 2030. Trong đó, các doanh nghiệp sẽ giảm sử dụng bao bì nhựa, thải carbon và tăng loại tái chế được.