Sa Pa: Phát triển nông nghiệp hàng hóa theo hướng hữu cơ gắn với du lịch bền vững

Hội thảo Hội thảo “Ứng dụng khoa học công nghệ trong phát triển nông nghiệp hàng hóa theo hướng hữu cơ gắn với phát triển du lịch bền vững của Khu du lịch quốc gia Sa Pa” được tổ chức với sự tham gia của đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp trong và ngoài địa phương.

Phường Sa Pa, tỉnh Lào Cai được thành lập theo Nghị quyết số 1673/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Lào Cai năm 2025, trên cơ sở hợp nhất 6 phường cũ của thị xã Sa Pa gồm: Sa Pa, Sa Pả, Hàm Rồng, Ô Quý Hồ, Cầu Mây và Phan Si Păng (đều đạt tiêu chí đô thị loại IV).

Phường Sa Pa hiện có hơn 10 doanh nghiệp, hợp tác xã và khoảng 100 hộ gia đình đầu tư sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, với doanh thu bình quân đạt 1,4 tỷ đồng/ha/năm, lợi nhuận khoảng 520 triệu đồng/ha/năm. Phường đang duy trì 5 nhãn hiệu tập thể gắn với địa danh Sa Pa, đó là: Rau an toàn Sa Pa, su su Sa Pa, cá nước lạnh Sa Pa, hoa Sa Pa, nấm hương Sa Pa; có 29 sản phẩm OCOP, trong đó 2 sản phẩm đạt OCOP 5 sao cấp Trung ương.

Về du lịch, Sa Pa có cao độ trung bình khoảng 1.500m so với mực nước biển, khí hậu ôn đới, mát mẻ quanh năm, thổ nhưỡng màu mỡ, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ cùng bản sắc văn hóa phong phú của nhiều dân tộc. Đây là điều kiện lý tưởng để phát triển du lịch bền vững. 7 tháng năm 2025, lượng khách đến Sa Pa đạt trên 3 triệu lượt, đây là cơ hội lớn để tiêu thụ nông sản và phát triển du lịch nông nghiệp, du lịch trải nghiệm.

Bên cạnh những thuận lợi, quá trình phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa của phường vẫn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Đó là kết nối nông nghiệp - du lịch còn hạn chế, sự gắn kết giữa chuỗi cung ứng nông sản sạch với sản phẩm du lịch mới ở mức sơ khai, chưa khai thác được hết tiềm năng, lợi thế của địa phương. Các mô hình nông nghiệp gắn với du lịch chủ yếu tự phát, do cá nhân hoặc đơn vị tự đầu tư với quy mô nhỏ, thiếu đồng bộ. Hơn nữa, hiện Sa Pa chưa có hướng dẫn cụ thể và chính sách hỗ trợ phát triển du lịch nông nghiệp, bảo tồn và khai thác giá trị nông nghiệp bản địa, văn hóa truyền thống một cách chuyên nghiệp.

Do đó, Sa Pa đặt mục tiêu nâng tầm giá trị nông sản Sa Pa, xây dựng thương hiệu gắn với chỉ dẫn địa lý, hướng tới hiện thực hóa tầm nhìn "Sa Pa xanh - Nông nghiệp sạch - Du lịch bền vững".

Chủ tịch UBND phường Sa Pa Tô Ngọc Liễn khẳng định: "Trong kỷ nguyên số, công nghệ không còn là một lựa chọn mà là một yêu cầu bức thiết, một công cụ mạnh mẽ nhất mà chúng ta có để giải quyết những vấn đề cố hữu và nâng tầm vị thế của Sa Pa".

Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp… đã có nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết, sáng tạo tham mưu, xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp, thúc đẩy các mô hình hợp tác công - tư, phát triển thương hiệu sản phẩm nông nghiệp Sa Pa gắn với chỉ dẫn địa lý, nông nghiệp số và du lịch trải nghiệm.

Các chuyên gia đều cho rằng, địa phương cần tập trung vào công nghệ số trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản; cơ chế và chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp hữu cơ và du lịch nông nghiệp; mô hình kết nối chuỗi giá trị nông nghiệp - du lịch; xây dựng thương hiệu và bảo vệ uy tín sản phẩm Sa Pa; thu hút doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ dân tham gia hệ sinh thái du lịch nông nghiệp thông minh…

Tìm kiếm và đề xuất các giải pháp nhằm gắn kết chặt chẽ sản xuất nông nghiệp với hoạt động du lịch, hình thành và phát triển chuỗi giá trị bền vững từ sản xuất - chế biến - tiêu thụ, đồng thời nâng cao thương hiệu nông sản Sa Pa trên thị trường trong nước và quốc tế.

Nhiều ý kiến, góp ý cụ thể được đưa ra như Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch Hội đồng Quản lý Viện Kinh tế xanh gợi ý, Sa Pa cần lựa chọn từ 5-7 chuỗi giá trị để xây dựng các dự án liên kết từ vùng trồng đến chế biến và chỉ định doanh nghiệp có năng lực để đảm bảo chuỗi liên kết phát triển bền vững. Bên cạnh đó, địa phương có thể xây dựng trung tâm đấu giá nông sản, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm, kiểm soát chất lượng đầu vào; đào tạo phổ cập AI (Trí tuệ nhân tạo) cho doanh nghiệp, cán bộ, nông dân; thuê các nhà tư vấn chuyên nghiệp để có mục tiêu, giải pháp phát triển rõ ràng, bền vững.

Chia sẻ về quá trình khởi nghiệp, chị Chảo Thị Yến, Giám đốc Công ty Cổ phần Tri thức - Bản địa Goong chia sẻ, khó khăn lớn nhất vẫn là yếu tố con người. Do đó, Công ty đang tập trung đào tạo nội bộ và gửi nhân sự đi học các khóa chuyên sâu về thương mại điện tử, truyền thông số.

"Tôi cũng mong muốn các chương trình tập huấn của địa phương bám sát nhu cầu thực tiễn, chọn đúng đối tượng và áp dụng phương pháp học thực hành để sau khóa học, học viên có thể triển khai ngay", chị Chảo Yến nhấn mạnh.

Theo ông Vũ Đại Dương, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Du lịch tỉnh Lào Cai, địa phương cần đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp với nhật ký điện tử, phần mềm quản lý sản lượng, truy xuất nguồn gốc. Các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng như: rau hữu cơ, dược liệu, cá hồi, su su… cần được thiết kế bao bì, logo, truy xuất nguồn gốc để bán tại các khách sạn, nhà hàng, điểm check-in; kết hợp với yếu tố văn hóa bản địa để tạo ra câu chuyện thương hiệu, thu hút khách mua sắm, lan tỏa trên mạng xã hội.

Đồng quan điểm, Thạc sỹ Phạm Trần Quyết, Trung tâm Khảo, kiểm nghiệm phân bón quốc gia, cũng cho rằng giải pháp tiên quyết là tiếp tục đầu tư xây dựng thương hiệu, chuẩn hóa quy trình, truy xuất nguồn gốc, marketing; coi trọng việc chuyển đổi số và ứng dụng cảm biến, dữ liệu, mã QR, công cụ AI hay phần mềm theo dõi mùa vụ. Đồng thời, tạo điều kiện hơn nữa để nông dân được tập huấn, cập nhật kiến thức, học kỹ năng mới làm chủ được tiến bộ kỹ thuật, không lệ thuộc vào trung gian, dám thay đổi cách làm nông nghiệp để khởi nghiệp.

Kết luận Hội thảo, ông Phan Đăng Toàn - Tỉnh ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Sa Pa cảm ơn các chuyên gia, nhà khoa học, đại diện các cơ quan, doanh nghiệp, HTX đã đưa ra nhiều ý kiến tâm huyết, gợi mở cho phường Sa Pa nhiều định hướng quan trọng để hoàn thiện Nghị quyết về đẩy mạnh ứng dụng khoa học - kỹ thuật trong phát triển nông nghiệp; đổi mới, sáng tạo nâng cao chất lượng sản phẩm OCOP gắn với du lịch trên địa bàn phường Sa Pa. Qua đó, góp phần hướng tới xây dựng phường Sa Pa ngày càng phát triển xanh - bền vững - thông minh.