Sản xuất công nghiệp Thanh Hóa: Từ nền tảng vững chắc đến đột phá tăng trưởng

Đầu tư mạnh mẽ, mở rộng quy mô sản xuất

Theo số liệu của Sở Công Thương Thanh Hóa, giai đoạn 2020 - 2025, tổng vốn đầu tư phát triển công nghiệp toàn tỉnh đạt gần 181.000 tỷ đồng, chiếm 28,8% tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội. Con số này thể hiện sự ưu tiên, tập trung cao của tỉnh đối với lĩnh vực công nghiệp.

Đến nay, toàn tỉnh có gần 45.500 cơ sở sản xuất công nghiệp, tăng khoảng 1.500 cơ sở so với đầu nhiệm kỳ. Cùng với sự gia tăng về số lượng, chất lượng sản xuất cũng được nâng lên rõ rệt. Nhiều dự án, cơ sở sản xuất mới được đầu tư hiện đại, ứng dụng công nghệ tiên tiến, giúp nâng cao năng lực sản xuất, tiết kiệm chi phí và tăng sức cạnh tranh trên thị trường.

Chỉ tính riêng năm 2024 và những tháng đầu năm 2025, hàng loạt dự án lớn trong các lĩnh vực lọc hóa dầu, xi măng, dệt may, giày da, sản xuất điện… đã được đưa vào vận hành ổn định, đóng góp quan trọng vào chỉ số phát triển công nghiệp chung của tỉnh.

Nhờ sự đầu tư bài bản và đồng bộ, sản xuất công nghiệp Thanh Hóa đạt mức tăng trưởng ấn tượng. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) giai đoạn 2020 - 2025 ước tăng bình quân 14,3%/năm, cao hơn mức bình quân chung cả nước. Giá trị gia tăng công nghiệp tăng trưởng bình quân khoảng 17%/năm, góp phần quan trọng vào tốc độ tăng trưởng GRDP toàn tỉnh.

Ngành công nghiệp cũng đã trở thành "bệ đỡ" tạo việc làm cho người lao động. Đến nay, các cơ sở sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh đang sử dụng khoảng 420.000 lao động, tăng 40% so với đầu nhiệm kỳ. Việc làm được mở rộng không chỉ ở các khu công nghiệp, khu kinh tế trọng điểm mà còn lan tỏa đến nhiều địa phương, góp phần nâng cao đời sống nhân dân, chuyển dịch cơ cấu lao động từ nông nghiệp sang công nghiệp - dịch vụ.

Khẳng định vị thế công nghiệp Thanh Hóa

Một điểm sáng nổi bật trong bức tranh công nghiệp Thanh Hóa là sự song hành giữa các tập đoàn, dự án lớn với các ngành công nghiệp nhẹ, tiểu thủ công nghiệp và làng nghề truyền thống.

Trong đó, Lọc hóa dầu Nghi Sơn tiếp tục giữ vai trò chủ lực, đóng góp tỷ trọng lớn vào giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh. Ngành xi măng Thanh Hóa với nhiều nhà máy hiện đại, công suất hàng chục triệu tấn/năm. Cùng với đó, các ngành dệt may, giày da duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định, tạo ra khối lượng lớn, đóng góp đáng kể vào kim ngạch xuất khẩu chung của tỉnh.

Song song với các ngành công nghiệp nặng, những ngành nghề truyền thống, tiểu thủ công nghiệp ở các vùng nông thôn vẫn được duy trì và phát triển. Các làng nghề sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ, chế biến nông sản, mây tre đan, đồ gỗ… không chỉ giải quyết việc làm tại chỗ mà còn tạo ra các sản phẩm mang giá trị văn hóa đặc trưng của địa phương. Một số sản phẩm đã khẳng định được chỗ đứng trên thị trường trong nước và từng bước mở rộng xuất khẩu.

Với những kết quả đạt được, Thanh Hóa đang từng bước khẳng định vị thế là một trong những trung tâm công nghiệp lớn của cả nước. Các sản phẩm công nghiệp chủ lực của tỉnh như lọc hóa dầu, xi măng, dệt may, giày da đều chiếm tỷ trọng lớn và có sản lượng dẫn đầu cả nước. Đây là nền tảng quan trọng để Thanh Hóa phát huy lợi thế, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp không chỉ giúp nâng cao năng lực sản xuất, tăng nguồn thu ngân sách mà còn tạo tiền đề để thúc đẩy các lĩnh vực khác như thương mại, dịch vụ, logistics, giáo dục - đào tạo và phát triển đô thị.

Hướng đến đột phá tăng trưởng

Để tiếp tục duy trì đà tăng trưởng và bứt phá mạnh mẽ, Thanh Hóa xác định công nghiệp là lĩnh vực ưu tiên hàng đầu. Tỉnh sẽ tập trung thu hút đầu tư vào các ngành công nghiệp mũi nhọn, có giá trị gia tăng cao và thân thiện với môi trường; khuyến khích đổi mới công nghệ, chuyển đổi số trong sản xuất; nâng cao năng lực quản trị và năng suất lao động.

Đồng thời, Thanh Hóa sẽ tiếp tục quan tâm đến phát triển tiểu thủ công nghiệp, làng nghề, coi đây là "mảnh ghép" quan trọng để bảo đảm sự cân bằng, hài hòa trong cơ cấu công nghiệp. Công tác đào tạo nghề, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong các lĩnh vực cơ khí, điện - điện tử, công nghệ vật liệu mới, sẽ được đẩy mạnh.

Ngoài ra, tỉnh chú trọng xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, phát triển các khu, cụm công nghiệp, gắn với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Mục tiêu đến năm 2030, Thanh Hóa trở thành một tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại, là trung tâm công nghiệp năng động của khu vực Bắc Trung Bộ.

Bên cạnh những kết quả nổi bật, sản xuất công nghiệp Thanh Hóa vẫn đối diện với nhiều thách thức. Một số cơ sở sản xuất quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu, tiêu tốn năng lượng, chưa đáp ứng được yêu cầu về bảo vệ môi trường. Năng suất lao động ở một số ngành nghề còn thấp so với tiềm năng.

Ngoài ra, chất lượng nguồn nhân lực, nhất là lao động kỹ thuật cao, chưa theo kịp yêu cầu phát triển công nghiệp hiện đại. Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn, công nghệ, thị trường. Đây là những rào cản cần sớm tháo gỡ để công nghiệp Thanh Hóa phát triển bền vững hơn trong giai đoạn tới.

Với nền tảng cơ sở sản xuất vững chắc và sự phát triển đồng bộ của các ngành công nghiệp chủ lực, Thanh Hóa đang trên hành trình bứt phá, nâng tầm kinh tế địa phương. Khi những dự án trọng điểm đi vào vận hành, nguồn nhân lực được đào tạo và công nghệ được ứng dụng rộng rãi, tỉnh không chỉ củng cố vị trí dẫn đầu khu vực Bắc Trung Bộ mà còn hướng tới tầm vóc chiến lược trong bản đồ công nghiệp quốc gia.