Sản xuất rau an toàn - Xu thế tất yếu phục vụ người tiêu dùng

Phát triển chuỗi sản xuất rau an toàn đảm bảo nguồn thực phẩm sạch cho người tiêu dùng.

VietGAP chính là áp dụng các biện pháp kỹ thuật để sản xuất, nhằm tạo ra sản phẩm sạch và an toàn, đặc biệt là các sản phẩm về rau, quả tươi; VietGAP cũng là hệ thống canh tác trên cơ sở kiểm soát các mối liên quan đến an toàn thực phẩm trong toàn bộ quá trình canh tác từ đất, nguồn nước, giống, phân bón, động vật gây hại, vệ sinh đồng ruộng và sức khỏe nông dân… trong một nền nông nghiệp hữu cơ. 

Các nước ASEAN trong đó có Việt Nam ban hành tiêu chuẩn/quy phạm quy định về thực hành sản xuất nông nghiệp tốt cho các sản phẩm nông nghiệp ; bao gồm những nguyên tắc, trình tự, thủ tục hướng dẫn các tổ chức, cá nhân trong tất cả các công đoạn: Sản xuất, thu hoạch, sơ chế, đảm bảo sản phẩm được an toàn, nâng cao chất lượng

Việc khảo sát, lựa chọn, quy hoạch các cửa hàng, quầy hàng, siêu thị; đa dạng hóa sản phẩm, cải tiến chất lượng bao bì và mẫu mã chất lượng hàng hóa; xây dựng quy trình vệ sinh an toàn thực phẩm đối với cửa hàng rau an toàn VietGAP cũng đã được tính đến. 

Thực trạng, an toàn thực phẩm (ATTP) trong rau xanh đang thực sự trở thành mối quan tâm của toàn xã hội. Xuất phát từ vấn đề cạnh tranh trên thị trường, về nhu cầu tang năng suất, hạ giá thành sản phẩm giữa các nhà cung cấp, tình trạng rau bị ô nhiễm thuốc BVTV, kim loại nặng, vi sinh vật gây hại đã đến mức báo động và đang là nỗi lo của người tiêu dùng. Đây là lý do nhiều mô hình trồng rau sạch ATTP đã và đang được nghiên cứu, ra đời.

Tại một số địa phương,   các dự án ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ xây dựng mô hình sản xuất rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, trong đó đã hỗ trợ đầu tư cho người nông dân sản xuất rau an toàn trong nhà màng đã ra đời. Sản xuất trong nhà màng, rau quả sẽ an toàn, không bị mưa dập, ít sâu bệnh nên hiệu quả kinh tế cao, giúp cho các hộ sản xuấtgiảm được chi phí thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, điện và không sợ bị rủi ro do thiên tai. Mặc dù giá rau an toàn VietGAP trong nhà màng hiện đang bán cao hơn so với giá rau “trôi nổi” trên thị trường, nhưng vẫn được người tiêu dùng đón nhận một cách tích cực và xu hướng gia tăng.

 Sản xuất rau an toàn trong nhà lưới, nhà màng ở nước ta bây giờ không còn là mô hình xa lạ nữa mà đã có ở khắp toàn quốc, nhiều nơi trồng đại trà như: Đà Lạt (Lâm Đồng), Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Dương… Tại Đà Lạt, việc trồng cà chua theo công nghệ cao trong nhà màng đã đưa năng suất lên 100 tấn/ha, tăng 60 tấn/ha so với ngoài trời. Tại Bà Rịa - Vũng Tàu, Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Miền Nam đã trồng các loại rau trong nhà màng đạt năng suất khá cao. Sản lượng so sánh thu được trên 1 m2 giữa trong và ngoài nhà màng thì trong nhà màng đạt năng suất cao hơn nhiều. 

Việc xây dựng mối liên kết 4 nhà giữa (nhà quản lý, nhà khoa học, nhà nông -doanh nghiệp) và người tiêu dùng là giải pháp tối ưu hiện nay để phát triển nền nông nghiệp hiện đại và bền vững, trong đó có phát triển rau xanh ở nước ta. Liên kết 4 nhà là yêu cầu cơ bản để đưa nông sản có sức cạnh tranh cao về an toàn thực phẩm, giá thành và thị trường. Liên kết 4 nhà có thể giải quyết đồng bộ những hạn chế chủ yếu trong chuỗi sản xuất và cung ứng rau sạch ở nước ta hiện nay.

Việc chú trọng liên kết 4 nhà và tiếp thị, quảng cáo các sản phẩm rau sạch, an toàn, đồng thời phát huy được mối liên kết 5 nhà (4 nhà nhà băng) trong mô hình VietGAP điện tử truy xuất được nguồn gốc là bước đi đúng đắn và phát triển hơn những thành quả kết nối 4 nhà, đặt vai trò và lợi ích các nhà gắn với trách nhiệm, duy trì được tính bền vững của việc đầu tư cho các chuỗi thực phẩm an toàn nói chung và chuỗi rau nói riêng. Hiện nay, liên kết 5 nhà thực sự là mô hình phù hợp, hiệu quả, bền vững để sản xuất và tiêu thụ nông sản, trong đó có sản xuất rau ATTP.