Sầu riêng được kỳ vọng tạo cú hích giúp ngành rau quả kịp về đích

Theo số liệu mới nhất, kim ngạch xuất khẩu rau quả tháng 8 ước đạt 750 triệu USD, đưa tổng 8 tháng năm 2025 lên 4,62 tỷ USD, giảm 2,2% so với cùng kỳ 2024. Đây là dấu hiệu cho thấy ngành đang chững lại, sau khi phục hồi khá tốt trong tháng 6 và 7.

Trung Quốc vẫn giữ vị trí thị trường chủ lực, chiếm 54,6% tổng kim ngạch. Tuy nhiên, xuất khẩu sang thị trường này trong 7 tháng đầu năm lại giảm 15%, gây áp lực lên toàn ngành. Ở chiều ngược lại, Mỹ nổi lên là điểm sáng khi tăng trưởng tới 66,3%, chiếm 8,2% tổng kim ngạch.

Nhiều mặt hàng rau quả đã có bước tăng trưởng ấn tượng, đặc biệt, mùa vải năm nay rất thành công, xuất khẩu vải tươi 7 tháng đầu năm thu về 70 triệu USD, tăng 296% so với cùng kỳ năm ngoái, các sản phẩm chế biến từ vải thu về gần 10,5 triệu USD, tăng 36% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ngoài vải, nhiều sản phẩm rau quả khác cũng tăng trưởng mạnh. Hạt dẻ cười tươi thu về 50 triệu USD, tăng 127%, hạt dẻ chế biến đạt 102 triệu USD, tăng 41%. Các sản phẩm từ ổi mang về 10 triệu USD, tăng 109%. Dù vậy, những sản phẩm này vẫn chưa đủ tạo lực đẩy lớn để giúp rau quả đạt mục tiêu cả năm. Chính vì thế, sự chú ý đang dồn vào sầu riêng – loại trái cây đã nhiều năm giữ vị trí dẫn đầu kim ngạch.

Số liệu của Cục Hải quan cho biết, tính đến hết tháng 7, xuất khẩu sầu riêng mới mang về 1,2 tỉ USD, giảm đến 25% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, thị trường chủ lực là Trung Quốc mới đạt trên 1 tỉ USD, giảm đến 28%. Thái Lan, thị trường quan trọng thứ 2 của sầu riêng trong năm 2024, cũng giảm gần 50%, chỉ đạt 33 triệu USD. Những thị trường còn lại dù tăng trưởng nhưng chiếm tỷ trọng không đáng kể. 

Ông Nguyễn Văn Mười, Phó tổng thư ký Hiệp hội Rau quả VN (VINAFRUIT), cho hay vụ thu hoạch sầu riêng ở Tây nguyên kéo dài từ tháng 8 - 10, tập trung trong tháng 9. Hiện nay mưa bão liên tục xuất hiện khiến tỷ lệ hàng đạt chuẩn xuất khẩu giảm, ảnh hưởng đáng kể đến giá cả, thu nhập của nhà vườn cũng như kim ngạch của ngành.

Tuy nhiên, điểm tích cực là nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã đầu tư nhà máy sơ chế, tách vỏ, cấp đông, tạo thêm dư địa cho xuất khẩu sản phẩm chế biến. Năm trước, kim ngạch sầu riêng đông lạnh còn hạn chế vì giá sầu riêng tươi quá cao, nhưng năm nay dự kiến sẽ tăng khi nhu cầu nhập khẩu ổn định hơn.

Các doanh nghiệp Việt đã kiểm soát tốt hơn các chỉ tiêu kỹ thuật như chất vàng O hay cadimi - những yếu tố từng khiến hàng bị trả về. Nhiều công ty yêu cầu nhà vườn và thương lái xét nghiệm chất lượng trước khi thu mua, giúp nâng tỷ lệ thông quan.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (VINAFRUIT), trong cao điểm vụ mùa sắp tới (tháng 9 - 10/2025), xuất khẩu sầu riêng có thể đạt từ 500 đến 550 triệu USD mỗi tháng, nhờ nhu cầu tăng mạnh tại các thị trường lớn như Trung Quốc và Mỹ. Cùng với sự tăng trưởng ổn định của các mặt hàng khác như dừa, xoài, chuối, chanh leo…, toàn ngành kỳ vọng tổng kim ngạch rau quả năm 2025 sẽ cán mốc khoảng 7 tỷ USD, tiệm cận kết quả của năm ngoái.