Sẽ có cơ chế ưu đãi lớn cho hộ kinh doanh chuyển thành doanh nghiệp

Quan điểm này được Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu khi giải trình trước Quốc hội ngày 16/5, về dự thảo Nghị quyết một số cơ chế đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.

Việt Nam hiện có trên 5,2 triệu hộ kinh doanh, tạo ra 8-9 triệu việc làm, tương đương với khối công ty tư nhân, theo số liệu của Cục Thống kê các năm 2018-2020. Theo Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị, Việt Nam đặt mục tiêu có 2 triệu doanh nghiệp vào 2030 và 3 triệu tới 2045.

Ông Trần Hoàng Ngân, Trợ lý Bí thư Thành ủy TP HCM tính toán hiện bình quân mỗi năm cả nước có thêm 30.000-40.000 doanh nghiệp. Vì thế, để đạt mục tiêu này ông Ngân nói cần có giải pháp đặc biệt, chính sách hỗ trợ cho hộ kinh doanh cá thể để chuyển sang loại hình doanh nghiệp. Đồng thời, cũng cần chính sách khuyến khích doanh nghiệp nhỏ vươn lên thành các doanh nghiệp có quy mô lớn hơn.

Một trong những giải pháp khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp là theo dự thảo Nghị quyết của Quốc hội, từ ngày 1/7/2026, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không áp dụng phương pháp thuế khoán mà phải nộp thuế theo pháp luật về quản lý thuế.

Trao đổi thêm với đại biểu về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, bỏ thuế khoán là chủ trương lớn, đảm bảo môi trường kinh doanh minh bạch, đồng thời khuyến khích được các hộ kinh doanh chuyển sang mô hình hoạt động doanh nghiệp.

Việc bỏ thuế khoán đã được Bộ Tài chính triển khai ở một số địa bàn và đã chứng minh được tính hiệu quả, cần sớm triển khai rộng rãi trong thời gian sớm nhất. Hiện nay, Bộ Tài chính đã chuẩn bị đầy đủ điều kiện về hạ tầng cơ sở vật chất cũng như công nghệ, dữ liệu để sớm triển khai thống nhất trên toàn quốc.

Để tạo thuận lợi cho hộ kinh doanh kê khai nộp thuế sau khi bỏ thuế khoán thì Bộ Tài chính cũng đã chỉ đạo rà soát, hoàn thiện chính sách thuế, phương án, phương pháp tính thuế đối với hộ kinh doanh, đặc biệt là tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số mạnh mẽ trong lĩnh vực thuế như là sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nhằm đảm bảo thu đúng, thu đủ và giúp tiết kiệm thời gian, chi phí cho hộ kinh doanh.

Đồng thời, để giảm gánh nặng chi phí, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi số, dự thảo Nghị quyết đã quy định Nhà nước hỗ trợ kinh phí xây dựng, thuê mua các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung để cho hộ kinh doanh sử dụng miễn phí.

Về một số giải pháp, chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp, cho hộ kinh doanh cá thể để có thể phát triển thành doanh nghiệp, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết nội dung này khi mà Chính phủ họp thì cũng đã được đưa ra và bàn bạc rất là kỹ về các cái giải pháp, các chính sách cụ thể. Chính phủ cũng xác định đây là một trong những cái giải pháp trọng yếu để phấn đấu đạt cái mục tiêu về số lượng doanh nghiệp đến năm 2030 là 2 triệu doanh nghiệp và đến năm 2045 là 3 triệu doanh nghiệp, cũng như là đạt các mục tiêu về tăng trưởng kinh tế cũng như là thu ngân sách.

"Các chính sách ưu đãi khá lớn, sẽ được thiết kế tại Nghị quyết của Quốc hội và nghị quyết của Chính phủ, các chương trình hành động của Chính phủ và các luật liên quan để khuyến khích được các hộ kinh doanh cá thể, mong muốn và sớm hoạt động theo mô hình doanh nghiệp", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định. 

Theo số liệu từ Cục Thống kê, Bộ Tài chính, đến cuối năm 2024, cả nước có 3,6 triệu hộ kinh doanh đang được quản lý thuế, đóng góp 25.953 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước. Trong số này, gần 2 triệu hộ nộp thuế khoán, tức là cơ quan thuế ấn định một mức doanh thu cố định cho cả năm và hộ kinh doanh nộp thuế dựa trên mức khoán này. Mức thuế bình quân hằng tháng của gần 2 triệu hộ kinh doanh theo hình thức khoán trong quý I/2025 chỉ vào khoảng 700.000 đồng/tháng/hộ.

Trước mắt, từ ngày 1/6 tới, theo Nghị định 70 của Chính phủ, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở trở lên sẽ thôi kê khai thuế khoán, thay vào đó là sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Dự kiến, cả nước sẽ có khoảng 37.000 hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm sẽ phải sử dụng hóa đơn điện tử từ 1/6 tới.