"Số hóa" giao thông góp phần xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại

Trong bối cảnh các đô thị trên thế giới không ngừng đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để phát triển hạ tầng giao thông thông minh, Hà Nội cũng đang từng bước khẳng định quyết tâm chuyển mình theo hướng hiện đại, văn minh.

Việc số hóa toàn diện trong lĩnh vực giao thông vận tải không chỉ nhằm nâng cao năng lực quản lý, khai thác hạ tầng và phương tiện, mà còn là giải pháp bền vững để giải quyết những vấn đề tồn tại lâu nay như ùn tắc, ô nhiễm và mất an toàn giao thông. Những mảnh ghép đầu tiên của giao thông số đã và đang được Hà Nội từng bước hoàn thiện, mang lại những tín hiệu tích cực.

Một trong những dấu ấn rõ nét nhất là việc Hà Nội đi đầu cả nước trong xây dựng hệ thống thẻ vé điện tử liên thông đa phương thức. Theo Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông thành phố Hà Nội, hệ thống này đã giúp người dân tiếp cận dịch vụ xe buýt nhanh chóng, thuận tiện hơn. Người sử dụng có thể dễ dàng mua vé, gia hạn thẻ hoàn toàn trực tuyến mà không cần tới các điểm đăng ký.

Một số mô hình thực tế về hệ thống giao thông thông minh đã được triển khai, thử nghiệm như Trung tâm Điều hành Giao thông thông minh tại Hà Nội và điểm đỗ xe có thu phí tự động trên phố Trần Quang Khải. Cả hai đều ứng dụng các công nghệ điều hành và thanh toán hiện đại nhằm cải thiện hiệu quả vận hành và trải nghiệm của người tham gia giao thông. Mô hình Trung tâm Điều hành Giao thông thông minh TP Hà Nội được xem là một bước đi quan trọng trong chiến lược số hóa hạ tầng giao thông.

Hay như mô hình toàn thanh toán không dùng tiền mặt. Hà Nội hiện có 405 bãi/điểm trông giữ phương tiện triển khai thanh toán không dùng tiền mặt. Hình thức thanh toán được áp dụng gồm: quét mã QR, ví điện tử, thẻ trả trước…

Nhiều giải pháp giao thông thông minh khác cũng đang được triển khai trên cả nước, tiêu biểu như camera giao thông tích hợp AI, bản đồ số và phân tích dữ liệu lớn; hệ thống camera xử phạt giao thông; hệ thống thu phí không dừng trên quốc lộ...

Có những doanh nghiệp vận tải cũng không nằm ngoài cuộc như Tổng Công ty Vận tải Hà Nội (Transerco) đang tích cực đồng hành cùng thành phố trong lộ trình chuyển đổi số. Đơn vị đã tiên phong đưa công nghệ vào hoạt động bến xe khách, bãi đỗ xe công cộng, từng bước hình thành hệ sinh thái giao thông tĩnh văn minh, hiện đại, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân trong kỷ nguyên số…

Thực tế, nhiều giải pháp số đã và đang được thành phố triển khai phát huy hiệu quả rõ rệt. Trên các tuyến cao tốc, các khu vực nội thành, hệ thống camera giám sát giúp lực lượng chức năng tăng cường quản lý mà vẫn giảm thiểu nhân lực. Các bãi đỗ xe ứng dụng công nghệ tự động tính giờ, tính phí, dịch vụ đổi giấy phép lái xe, nộp phạt vi phạm giao thông trực tuyến, số hóa dữ liệu giấy phép lái xe... đã tiết kiệm thời gian, chi phí, công sức cho người dân và cơ quan quản lý.

Ngoài ra, việc triển khai giao thông thông minh không chỉ giải quyết các vấn đề cấp bách như ùn tắc, tai nạn, thiếu minh bạch trong thu phí mà còn là nền tảng cho quá trình chuyển đổi số tổng thể trong quản lý đô thị. Các mô hình thử nghiệm hiện nay đã phần nào chứng minh hiệu quả và khả năng nhân rộng nếu được đầu tư đồng bộ và có cơ chế phối hợp rõ ràng giữa các bên liên quan.

Những kết quả bước đầu ấy cho thấy chuyển đổi số trong giao thông không còn là mục tiêu xa vời, mà đã trở thành hiện thực, góp phần xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại, xứng đáng với vai trò tiên phong, dẫn dắt cả nước thực hiện thành công Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Số hóa giao thông Thủ đô vì vậy được nhìn nhận là một trong những cấu phần cốt lõi trong lộ trình phát triển đô thị thông minh tại Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung. Trong tương lai gần, nếu được tiếp tục mở rộng và tối ưu, các hệ thống này sẽ góp phần quan trọng vào việc xây dựng môi trường giao thông hiện đại, thuận tiện và minh bạch cho người dân.