TH true MILK và bí mật chuỗi công nghệ 'xanh' khiến thế giới nể phục

Đây không chỉ là là mô hình hiệu quả cho tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng hiện đại, xây dựng chuỗi sản xuất, chế biến sâu và xây dựng thương hiệu quốc gia vươn tầm quốc tế mà còn là mô hình điển hình về kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn trên nền tảng phát triển bền vững.

Trái tim xanh, công nghệ đỉnh‏

‏Trên nền bê tông trong một nhà xưởng lớn rải khắp thứ chất rắn màu nâu. Đó là phân sau tách nước, thức ăn thừa, chất độn chuồng gom từ 3 cụm trang trại đang chăn nuôi vài chục ngàn con bò sữa cách đó chừng 1 km, nhưng đã được qua xử lý.‏

‏Một chiếc máy khổng lồ màu vàng ầm ì hoạt động. Nó di chuyển chậm rãi, “ăn” dần từng khoảnh hỗn hợp trên sàn, đảo trộn, thêm oxy, rồi “nhả” lại thành những đống chất cao.‏

‏Thành phẩm này đợi thêm khoảng hơn 1 tuần để “đủ ngày đủ tháng", khi “chín, hoại mục”, chúng sẽ được đưa trở lại cánh đồng. Đó là phân hữu cơ từ chất thải chăn nuôi của trang trại TH - nguồn dưỡng chất cho mọi loại đất và dinh dưỡng cho mọi loại cây. ‏

‏Ông Phạm Vinh Sơn, lãnh đạo đơn vị chịu trách nhiệm xử lý chất thải chăn nuôi của THMF, vừa dẫn chúng tôi đi một vòng quanh Nhà máy chế biến phân bón hữu cơ của Cụm trang trại bò sữa TH tại Nghệ An, vừa tự hào cho biết: Tuy "đầu nguồn" đổ về nhà máy chủ yếu là phân bò, thức ăn thừa, nhưng nơi "cuối nguồn" này không hề có mùi, và khu vực này rất ít khi thấy… ruồi.‏

‏Các giai đoạn thu gom, tách phân và máy móc để xử lý chúng, tái chế thành phân bón đều là những công nghệ tiên tiến nhất, nhập khẩu từ Đức, Israel.

Ông Sơn đã làm việc ở THMF được 12 năm, còn cỗ máy đảo trộn phân mà ông đang chỉ cho chúng tôi xem cũng đã hơn 13 tuổi. Ngày ấy THMF "chịu chơi", đầu tư lớn và bài bản, với tầm nhìn xa, mua chiếc máy với giá gần 10 tỷ đồng và cho đến tận bây giờ, nó vẫn là chiếc máy lớn nhất Việt Nam về công suất đảo trộn, tạo luống ủ phân, ở Việt Nam chưa có chiếc thứ hai với công suất này gần 52 tấn/phút.

Nhà máy này được ông Sơn gọi là "trái tim xanh" của Cụm trang trại bò sữa TH tại Nghệ An. Nó là mắt xích quan trọng trong chuỗi sản xuất tuần hoàn khép kín của THMF, với 2 nhiệm vụ chính yếu: tạo vòng đời mới hoàn toàn thân thiện môi trường cho chất thải từ trang trại, và giảm tối đa phát thải khí metan (CH4).

‏Động vật nhai lại nói chung, bò sữa nói riêng, sinh ra CH4 trong dạ cỏ của chúng, phát tán ra xung quanh qua hô hấp và bài tiết. Chất bài tiết, gồm phân và nước tiểu, nếu gặp môi trường yếm khí (thiếu oxy) - chẳng hạn như ủ đống, chôn lấp, tích trữ dưới hố hở - thì đấy là "cơ hội vàng" của khí metan!

Nhưng tại THMF, với công nghệ xử lý chất thải tiên tiến và hiện đại hàng đầu, hoàn toàn tự động, liên tục cập nhật và ứng dụng những thành tựu khoa học mới nhất, kết hợp với những điều chỉnh vận hành trong thu hoạch, chế biến, phối trộn thức ăn cho đàn bò,... đã giúp giảm thiểu được khoảng 70% lượng phát thải metan đó, ông Sơn tự tin khẳng định.

Bò hạnh phúc - Ly sữa tươi, sạch, lành

Tập đoàn TH đã xác định và công bố Chính sách Phát triển Bền vững gồm 6 trụ cột: Dinh dưỡng - Sức khỏe, Môi trường, Giáo dục, Con người, Cộng đồng và Phúc lợi động vật. Các công ty thuộc Tập đoàn, trong đó có THMF cũng tuân thủ nghiêm ngặt Chính sách này.

Bò sữa ở trang trại TH được đảm bảo phúc lợi động vật, vì thế, bò ăn sạch - bò uống sạch - bò thải "xanh" với tinh thần "Trân quý Mẹ Thiên Nhiên" mới chỉ là một nửa vấn đề. Nửa còn lại chính là việc đảm bảo tạo ra ly sữa tươi - ly sữa sạch - ly sữa lành; là ly sữa từ những con bò cho sữa trong trạng thái thật sự khỏe mạnh, hạnh phúc.

Ông Craig Tanner, chuyên gia thú y quốc tế của Totally Vets (New Zealand), là người phụ trách quy trình chăm sóc sức khỏe cho đàn bò sữa của TH true MILK. Ông miêu tả, các hoạt động hoặc thay đổi hành vi của bò sữa được liên kết với con chip mà mỗi con bò đeo trên chân hoặc vòng cổ. Dựa trên những thay đổi thu được từ hệ thống, đội ngũ của Craig sẽ nhận được cảnh báo về các cá thể bò có dấu hiệu bất thường về sức khỏe.

Sau khi có dữ liệu và thông tin, bò sữa nếu có dấu hiệu bệnh sẽ được chăm sóc tùy tình trạng cơ thể. Có hẳn một đội ngũ bác sĩ thú y làm việc này. Tùy theo quan điểm của thú y, con bò cần được điều trị tại chỗ khi ốm ở mức độ nhẹ, nhưng với những trường hợp nặng thì phải đưa vào "bệnh viện của bò" - nơi có đội ngũ nhân viên và cơ sở vật chất chuyên biệt, điều trị chuyên sâu.

"Chúng tôi có thể nhận biết khi một con bò thật sự hạnh phúc và khỏe mạnh. Không chỉ chăm sóc về thể chất, chúng tôi còn quan tâm đến cảm xúc của từng cá thể bò. Chúng không thể nói được ngôn ngữ như chúng ta, nhưng chúng lại có những ký hiệu riêng thay cho lời nói", ông Craig cho biết.

Giám đốc Kỹ thuật Công ty Cổ phần Thực phẩm Sữa TH, ông Gilad Efrat đến Việt Nam năm 2010 và đã làm việc tại cụm trang trại 13 năm qua. Ông cho chúng tôi biết về quy trình vắt sữa đặc biệt.

"Quy trình vắt sữa hoàn toàn tự động của chúng tôi khác với vắt sữa truyền thống, như sát trùng trước khi vắt sữa, và luôn đảm bảo con bò thoải mái ở dàn vắt sữa. Chúng tôi có thể kiểm soát được chất lượng mỗi giọt sữa vắt ra bằng các cảm biến đặc biệt. Hệ thống máy móc đo lường có tác dụng đảm bảo chất lượng sữa, từ đó đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cho người dùng".

Một trong những loại bệnh phổ biến nhất ở bò sữa là viêm vú. Sữa vắt ra từ những con bò như thế có nguy cơ bị nhiễm khuẩn rất cao. Với đàn bò sữa gần 70.000 con, trong đó gần một nửa là bò vắt sữa, nếu chỉ dựa vào kiểm tra thủ công để kiểm soát bệnh cho 100% cá thể là điều không thể.

Công nghệ Afifarm là công nghệ hiện đại nhất thế giới về quản lý bò sữa do Công ty SAE Afimilk (Israel) phát triển. Afifarm có thể phát hiện các vấn đề về sức khỏe của bò ở giai đoạn sớm qua con chip AfiTag. Ví dụ, AfiTag có thể phát hiện sớm bệnh viêm vú của một bò sữa trước 4 ngày. Và khi một "cô bò" đã lên giàn vắt sữa, hệ thống Afifarm vẫn làm thêm một công đoạn nữa: phát hiện cá thể nào có biểu hiện bệnh, máy vắt sữa sẽ tự động "từ chối".

Quá trình vắt sữa khép kín, tự động từ lúc vắt sữa tập trung đến khi đóng thành phẩm. Sữa được kiểm tra chất lượng tự động, được chuyển theo hệ thống ống lạnh tự động, chảy qua bồn trung gian, qua bộ phận lọc đặc biệt rồi làm lạnh dưới 4 độ C, chuyển qua xe bồn lạnh để tới thẳng nhà máy chế biến.

Năm 2020, Liên minh Kỷ lục Thế giới (World Records Union) chứng nhận Cụm trang trại bò sữa TH tại Nghệ An được đạt kỷ lục "Cụm trang trại chăn nuôi và chế biến sữa công nghệ cao khép kín lớn nhất thế giới".

Trước đó 5 năm, buổi trao chứng nhận kỷ lục châu Á cho cụm trang trại của TH được Báo Tiền Phong thuật lại chi tiết. Tiến sỹ Biswaroop Roy Chowdhury, Tổng Giám đốc Tổ chức Kỷ lục châu Á, đến trực tiếp Cụm trang trại TH tại Nghệ An trao bản chứng nhận này. 

Ông phát biểu: "5 năm trở về trước, ngành chăn nuôi bò sữa Việt Nam chưa từng được nhắc đến trên bản đồ chăn nuôi bò sữa thế giới cho đến khi có sự ra đời của một hệ thống trang trại chăn nuôi bò sữa tập trung quy mô công nghiệp tại Nghệ An, nơi mà hôm nay tôi có vinh dự được đứng trên bục phát biểu và trao Kỷ lục "Cụm trang bò sữa tập trung ứng dụng công nghệ cao lớn nhất châu Á" cho các bạn.

Để đạt được kỷ lục này, TH đã phải cạnh tranh với rất nhiều trang trại chăn nuôi bò sữa, đặc biệt là các trang trại tại các nước như Trung Quốc, Mông Cổ, Ấn Độ, các nước vùng Trung Đông... Các bạn là niềm tự hào của Việt Nam và của nền chăn nuôi bò sữa và nông nghiệp châu Á…"