Thái Bình: Gian nan con đường tìm thức ăn nuôi cá

Ngày 26/4/2022, PV tìm về xã Thái Đô huyện Thái Thụy (Thái Bình) để tìm hiểu về vấn đề nuôi cá và bán cá thành phẩm nơi đây

Trao đổi với PV, ông Trần Hồng Quân (60 tuổi, thôn An Duyên, xã Thái Đô, H.Thái Thụy, tỉnh Thái Bình) với hơn 30 năm kinh nghiệm nuôi hủy hải sản lắc đầu ngao ngán khi nghĩ đến việc mấy tháng nay phải chật vật tìm nguồn mua thức ăn cho mấy tấn cá Vược, cá Song, cá Thủ đang lớn từng ngày trong ao nhà mình.

Đây là những loại cá chỉ ăn cá con, không ăn các loại thức ăn khác. Do đó, ngày nào ông cũng phải "đánh" xe ra cảng cá Tân Sơn (TT. Diêm Điền, H.Thái Thụy) để mua cá mồi. Tuy nhiên, từ Tết Nguyên đán đến nay, giá nhiên liệu tăng cao, ngư dân không đi biển nữa, việc mua cá mồi cũng trở nên khó khăn.

Cá mồi trước đây chỉ có giá 6.000/kg, nay giá đã tăng lên 13.000/kg cũng không có để mua. "Ngư dân không ra khơi, các hộ nuôi cá ở đây cũng không xoay đâu ra nguồn cá mồi. Mấy hôm vừa rồi, một số thương lái chở cá mồi đông lạnh từ Quảng Trị về đây bán, giá 14.000 - 15.000/kg, dù đắt nhưng nhiều gia đình vẫn phải cắn răng mua. Hộ dân nào may mắn còn được thùng cá cấp đông đảm bảo. Hộ nào không may, mua phải thùng cá đã ươn, thối thì chỉ đổ đi, bởi giống cá nuôi ăn phải cá mồi ôi, thiu sẽ thối ruột mà chết", ông Quân nói.

Anh Tạ Văn Nhưỡng (50 tuổi, thôn An Duyên, xã Thái Đô, H.Thái Thụy) đã có kinh nghiệm hơn 20 năm nuôi thủy hải sản trên diện tích gần 2 hecta đầm của gia đình. Với diện tích này anh đã thả 7-8 tấn cá gồm ba loại cá Vược, cá Song, cá Thủ. Anh chia sẻ: "Trong giai đoạn đầu, cá còn nhỏ, 8 tấn cá giống mỗi ngày sẽ ăn hết 1,5-1,7 tạ cá mồi. Càng những năm sau, cá nuôi càng lớn sẽ càng tốn thức ăn".

Tính bình quân 1 con cá giống từ khi bắt đầu nuôi đến khi đạt trọng lượng 1 kg sẽ ăn hết 10-12 kg cá mồi. "Nếu bán cá ở giai đoạn này thì chủ đầm chỉ hòa vốn, muốn có lãi, phải chăm đến khi cá đạt trọng lượng từ 2-3kg (nuôi 2-3 năm)", anh Nhưỡng chia sẻ.

"Nhất nước, nhì môi, tam mồi, tứ quản" là câu cửa miệng của những hộ dân nuôi thủy hải sản vùng biển khu vực xã Thái Đô. Nghĩa là, nuôi mấy loại cá này cần chăm sóc hơn chăm con ruột của mình, nếu chỉ lơ đễnh vài giờ đồng hồ quên không bật máy cấp ô xi cho cá thì từ khối tài sản vài trăm triệu sẽ trở về trắng tay.

Quá trình nuôi cá rất hao, thả xuống 10 con may ra còn lại 5 con vì chúng ăn thịt nhau. Nếu bị mất, bị trôi theo cống thoát nước ra ngoài, chỉ còn 1, 2 con, thậm chí không còn con nào.

Khi nuôi, phải bật điện chạy quạt máy tạo ô xi cho cá thở mỗi đêm, mỗi lần trời trở gió…phải thay nước thường xuyên, phải đánh men vi sinh…rất nhiều quy trình cần thực hiện để có thể nuôi được một lứa cá trưởng thành.

"Tranh nhau thị trường mua mồi, nhưng nguồn cung lại ảm đạm vô cùng" là lời chia sẻ của ông Trần Hồng Quân. Theo ông Quân, những năm đầu tiên nuôi cá (khoảng 15 năm trước) có lẽ là thời hoàng kim của các hộ dân chăn nuôi thủy hải sản nơi đây. Lúc này, cá Song loại 3-4 kg bán giá hơn 310.000-320.000 đồng/kg. Sau này, nhiều hộ nuôi nên giá đã giảm.

Khi dịch Covid chưa hoành hành, xăng dầu chưa tăng giá, cá mồi có sẵn, giá rẻ, giao thông thuận lợi, du lịch phát triển nên việc nuôi cá rất hiệu quả: "Cứ thả cá xuống là chắc chắn có lãi, thậm chí lãi lớn. Đến mùa thu hoạch, vừa bắt cá lên là thương lái tranh nhau mua để phân phối đến khắp các tỉnh, thành phố trên cả nước", ông Quân nói.

Hai năm trở lại đây dịch bệnh, khó khăn bủa vây, hiện nay, Cá Vược (trọng lượng 3-4kg) chỉ có giá 60.000 đồng/kg, cá Song giá 100.000 đồng/kg, cá Thủ 90.000 đồng/kg. Với loại trọng lượng nhỏ hơn giá sẽ thấp hơn nữa. Thương lái không có nên chủ đầm phải bán lẻ, mỗi lần dùng lưới quét lại một lần mất thêm chi phí. Đã thua lỗ lại càng thêm thua lỗ. Cá rớt giá nhưng đầu ra cũng rất cầm chừng.

Trao đổi với PV, ông Nguyễn Văn Thiện, Phó Giám đốc hợp tác xã nuôi trồng thủy sản xã Thái Đô, H. Thái Thụy, tỉnh Thái Bình cho biết: Xã Thái Đô có 1020 hộ chăn nuôi thủy hải sản, chiếm khoảng 50% tổng số dân sinh sống trên địa bàn.

Năm 2002, dự án nuôi tôm của Bộ Nông nghiệp và PTNT được quy hoạch với diện tích 400 hecta, đến nay dự án bị thu hẹp còn 290 hecta do thu hồi để làm đường. Theo quy hoạch, dự án để nuôi tôm nhưng người dân chỉ nuôi được khoảng 10 năm, sau đó thấy hiệu quả giảm nên chuyển dần sang nuôi thêm các loài khác, thu hẹp dần diện tích nuôi tôm.

"Dưới góc độ là người quản lý, phụ trách lĩnh vực này, chúng tôi đã hỗ trợ người dân hết khả năng có thể, luôn sâu xát quan tâm nắm bắt tình hình để hỗ trợ. Mỗi tuần, chúng tôi thông báo chi tiết lịch con nước, thông báo về dịch bệnh, phối hợp phòng thủy sản lấy mẫu dịch đi kiểm nghiệm và có biện pháp khoanh vùng khi có dịch bệnh xảy ra", ông Thiện nói.

"Trước tình hình người dân đang gặp rất nhiều khó khăn như hiện nay, HTX nuôi trồng thủy hải sản xã Thái Đô tuy không có ngân sách để hỗ trợ người dân nhưng chúng tôi luôn động viên, thăm hỏi và chia sẻ những khó khăn này với họ. Chúng tôi hi vọng, các cơ quan ban ngành có thẩm quyền xem xét giảm giá nhiên liệu để ngư dân tiếp tục bám biển, đảm bảo an sinh xã hội, từ đó giảm bớt gánh nặng cho họ, bình ổn thị trường cá mồi cũng là giúp người dân nuôi trồng thủy hải sản ổn định lại cuộc sống", ông Thiện cho biết.