Thái Bình: Sắc màu văn hóa tại Lễ hội truyền thống Bổng Điền

Nằm ở phía Tây của huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình, xã Tân Lập là vùng đất cổ thuộc Bổng Điền trang dưới thời Hùng Vương dựng nước. Khu di tích đình - đền Bổng Điền (xã Tân Lập) là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Đình là nơi tôn thờ Nhị vị Đại vương: Tĩnh Bộ Tướng Công và Tạp Bộ Tướng Công thời Vua Hùng Duệ Vương. Đền là nơi thờ Thánh Mẫu Quế Hoa, nữ tướng thời Hai Bà Trưng.

Theo lịch sử ghi lại, Thánh Mẫu Quế Hoa là người tài sắc vẹn toàn, uy dũng đã tham gia chiến đấu dưới cờ khởi nghĩa của Hai Bà Trưng và được phong làm Tướng quân Quế Hoa, Quế Hoa công chúa. Các triều đại phong kiến đều có sắc chỉ ban phong cho đình - đền Bổng Điền phụng thờ các vị thần hoàng làng và Quế Hoa công chúa nhằm ca ngợi công lao to lớn của các ngài đã linh ứng thánh thần phù trợ hộ quốc, giúp dân. Để tưởng niệm người con ưu tú của quê hương nhân dân đã xây dựng, giữ gìn tôn tạo đền thờ và hàng năm mở hội.

Vẫn như mọi năm, lễ hội truyền thống Bổng Điền năm nay diễn ra trong 4 ngày, từ ngày 20 - 23/4/2024 (tức ngày 12 - 15/3 âm lịch) tại khu di tích đình - đền Bổng Điền để chào đón du khách thập phương và nhân dân đến chiêm bái cảnh sắc, tham quan, tế, lễ thánh. Đây là dịp để nhân dân xã Tân Lập và du khách thập phương hướng về cội nguồn, giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp và quan tâm bảo vệ, tôn tạo di tích lịch sử văn hóa.

Lễ hội truyền thống Bổng Điền năm 2024 vẫn được tổ chức theo nghi thức truyền thống như: lễ thỉnh kinh, lễ rước kiệu, lễ rước nước,... và các trò chơi dân gian vẫn được duy trì như những năm trước. Đặc biệt trong lễ hội năm nay, xã Tân Lập sẽ tổ chức đón nhận Bằng Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia và tổ chức giới thiệu, quảng bá sản phẩm OCOP huyện Vũ Thư.

Đặc sắc của lễ hội truyền thống Bổng Điền năm nay là nghi lễ rước nước. Trong ngày hội, dân làng Bổng Điền sẽ làm lễ rước nước trên sông để tưởng nhớ về cuộc đời của Đức Thánh Mẫu. Qua nghi lễ đó, ngoài ý nghĩa lấy nước thiêng trong ngày lễ hội, còn ẩn sâu trong đó là tín ngưỡng cầu nước, cầu mưa của cư dân nông nghiệp lúa nước, cầu mong 1 năm mưa thuận gió hoà, gặp nhiều điều may mắn.

Trải qua bao cơn binh lửa, qua nhiều lần trùng tu sửa chữa khu di tích đình - đền Bổng Điền vẫn là nơi thực hành tín ngưỡng và tổ chức lễ hội hàng năm của cư dân làng xã. Trong tâm thức của người dân xã Tân Lập nói riêng và cư dân vùng châu thổ sông Hồng nói chung nữ tướng Quế Hoa đã trở thành vị Thánh Mẫu có quyền năng siêu phàm. Họ thờ bà làm thần chủ của cộng đồng, là chỗ dựa tinh thần cho nhân dân trong vùng.

Người dân nơi đây còn lưu truyền câu ca:

"Hội làng truyền thống tháng Ba

Nhớ ngày quân tướng Quế Hoa khởi hành

Đền ơn công đức anh linh

Quê hương giữ trọn sử xanh muôn đời".

Lễ hội truyền thống Bổng Điền sẽ là điểm hội tụ tâm linh của nhân dân địa phương và du khách gần xa đến du xuân trẩy hội, không chỉ giới thiệu mảnh đất con người Vũ Thư mà còn góp phần xây dựng, phát triển đời sống văn hóa, kinh tế - xã hội ở địa phương.