Thái Nguyên: Khơi thông vướng mắc xây dựng nông thôn mới

Chương trình xây dựng NTM của tỉnh Thái Nguyên đã đạt được nhiều thành tựu. Cụ thể, đến hết năm 2022, toàn tỉnh có 4/9 huyện, thành phố hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM; có thêm 10 xã đạt chuẩn NTM, nâng tổng số xã đạt chuẩn NTM toàn tỉnh lên 119 xã (bao gồm 9 xã đã lên phường của thành phố Phổ Yên), đạt 86,9%. Theo chuẩn mới, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm từ 6,14% xuống còn 4,35% (giảm 1,79% so với năm 2021). Về xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, toàn tỉnh Thái Nguyên có 11 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 63 xóm được UBND cấp huyện công nhận đạt xóm NTM kiểu mẫu.

Trong Quyết định số 4176/QĐ-UBND, UBND tỉnh Thái Nguyên phê duyệt Đề án mới nêu rõ quan điểm "Xây dựng NTM là một quá trình lâu dài, thường xuyên và liên tục, có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc".

Thái Nguyên xác định mục tiêu đến hết năm 2025 có 131 xã trở lên được công nhận đạt chuẩn NTM (95%), trong đó có 40% số xã đạt NTM nâng cao (52 xã), trên 10% số xã (15 xã) đạt NTM kiểu mẫu; có thêm 3 huyện đạt chuẩn NTM, lũy kế đến hết năm 2025 có 6 đơn vị cấp huyện được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM và đạt chuẩn NTM. Bình quân tiêu chí toàn tỉnh theo Bộ tiêu chí về xã xây dựng NTM mới đạt 18,6 tiêu chí/xã; nâng cao chất lượng cuộc sống, thu nhập bình quân của người dân nông thôn

Khơi thông 6 chuyên đề nông thôn mới

Mới đây, để địa phương có cơ sở triển khai thực hiện, Ban Chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh Thái Nguyên đã kiến nghị các Bộ, ngành Trung ương hướng dẫn triển khai thực hiện 6 chuyên đề đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong xây dựng NTM giai đoạn 2021- 2025, bao gồm các chuyên đề mỗi xã một sản phẩm - OCOP, du lịch nông thôn, khoa học và công nghệ, chuyển đổi số nông thôn, tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn và chuyên đề thứ 6 là nâng cao tiêu chí an ninh, trật tự nông thôn.

Theo văn bản phản hồi đầu tháng 3/2023 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, căn cứ các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt các chương trình chuyên đề hỗ trợ thực hiện xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025, Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 đã ban hành kế hoạch thực hiện đối với từng chuyên đề rất cụ thể.

Về chuyên đề mỗi xã một sản phẩm – OCOP có Quyết định số 04/QĐ-BCĐTW-VPĐP ngày 12/10/2022 về việc ban hành Kế hoạch triển khai Chương trình mỗi xã một sản phẩm giai đoạn 2021-2025. Với chuyên đề du lịch nông thôn có Quyết định số 05/QĐ-BCĐTW-VPĐP ngày 12/10/2022 về việc ban hành Kế hoạch triển khai Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025.

Đối với chuyên đề chuyển đổi số trong xây dựng NTM, ngày 12/10/2022, Ban chỉ đạo Trung ương xây dựng NTM đã ban hành Quyết định số 06/QĐ-BCĐTWVPĐP ban hành Kế hoạch tổ chức thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm thuộc Chương trình chuyển đổi số trong xây dựng NTM, hướng tới NTM thông minh giai đoạn 2021-2025. Với chuyên đề tăng cường bảo vệ môi trường có Quyết định số 07/QĐ-BCĐTW-VPĐP ngày 17/10/2022 về Kế hoạch triển khai Chương trình tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025.

Với chuyên đề khoa học công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Quyết định số 4454/QĐ-BNN-VPĐP ngày 15/11/2022 về Kế hoạch triển khai Quyết định số 923/QĐ-TTg ngày 08/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình khoa học và công nghệ phục vụ xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025.

Đồng thời Bộ này cũng ra văn bản số 8050/BNN-VPĐP ngày 29/11/2022 về việc hướng dẫn thực hiện 4 chương trình chuyên đề được giao chủ trì theo phân công của Thủ tướng Chính phủ (Chương trình mỗi xã một sản phẩm giai đoạn 2021-2025; Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng NTM giai đoạn 2021- 2025;Chương trình chuyển đổi số trong xây dựng NTM, hướng tới NTM thông minh giai đoạn 2021-2025; Chương trình tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025).

Riêng chuyên đề nâng cao tiêu chí an ninh trật tự nông thôn, Bộ Công an đã ban hành Quyết định số 7032/QĐ-BCA-V05 ngày 23/9/2022 về Kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình nâng cao chất lượng, hiệu quả tiêu chí an ninh, trật tự trong xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025.

Kiến nghị số huyện NTM chưa phù hợp thực tiến

Phản ánh từ Ban chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh Thái Nguyên, trong Quyết định giao nhiệm vụ số 652/QĐ-TTg ngày 28/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ, thì số lượng 8 đơn vị cấp huyện ở Thái Nguyên được công nhận đạt chuẩn NTM (hoặc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM) là chưa phù hợp thực tiễn địa phương (?)

Về vấn đề này, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã rà soát phương án giao mục tiêu phấn đấu xây dựng NTM mới giai đoạn 2021-2025 cho từng tỉnh. Theo đó, để đảm bảo chỉ tiêu hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM đến năm 2025 của cả nước, của từng vùng miền được cấp có thẩm quyền giao thì có những chỉ tiêu, nhiệm vụ Bộ giữ nguyên như đăng ký của tỉnh, có những chỉ tiêu, nhiệm vụ điều chỉnh tăng hoặc giảm cho phù hợp với thực tế từng tỉnh.

Theo phương án đăng ký mục tiêu phấn đấu của tỉnh Thái Nguyên (tại văn bản số 68/VPĐP-NV ngày 14/4/2022 của Văn phòng Điều phối NTM tỉnh Thái Nguyên), dự kiến đến năm 2025, tỉnh Thái Nguyên có thêm khoảng 4 huyện đạt chuẩn NTM (Phú Bình, Định Hóa, Đại Từ, Đồng Hỷ).

Trong giai đoạn 2016-2020, với sự nỗ lực quyết tâm của cấp ủy, chính quyền các cấp và sự nhiệt tình hưởng ứng của mọi tầng lớp nhân dân, kết quả xây dựng NTM của tỉnh Thái Nguyên đã có chuyển biến khởi sắc. Có thể nói, với những cách làm chủ động, sáng tạo và linh hoạt, tỉnh Thái Nguyên là một trong 2 địa phương có kết quả xây dựng NTM cao nhất khu vực miền núi phía Bắc và cao hơn mặt bằng chung của cả nước.

Do đó, để khuyến khích phát huy tối đa nguồn lực của tỉnh đầu tư cho NTM, góp phần nâng cao chất lượng đời sống vật chất và tinh thần người dân nông thôn, nhất là bà con ở vùng khó khăn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã nghiên cứu, đề xuất Thủ tướng Chính phủ giao bổ sung mục tiêu cho tỉnh Thái Nguyên thêm 1 huyện phấn đấu đạt chuẩn NTM đến năm 2025 so với mục tiêu đăng ký của tỉnh.

Đặc biệt, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội và đề xuất của UBND tỉnh Thái Nguyên, Bộ Nông nghiệp và Phát triển đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành có liên quan nghiên cứu, trình cấp có thẩm quyền xem xét, phân bổ bổ sung cho tỉnh Thái Nguyên 50 tỷ đồng vốn ngân sách trung ương của Chương trình để hỗ trợ huyện Định Hóa hoàn thành đạt chuẩn NTM vào năm 2023.

Qua tổng hợp kết quả xây dựng NTM đến năm 2023 của tỉnh Thái Nguyên cho thấy, một số huyện nằm ngoài mục tiêu đăng ký của tỉnh Thái Nguyên cũng cơ bản có 100% số xã đạt chuẩn NTM. Hiện nay đang nỗ lực phấu đấu hoàn thành các tiêu chí huyện nông thôn mới và có khả năng đến năm 2025 đạt chuẩn nông thôn mới (như huyện Phú Lương).

Như vậy, mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 tỉnh Thái Nguyên có khoảng 8 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn NTM (hoặc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM) đã được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 652/QĐ-TTg ngày 28/5/2022 là phù hợp với khả năng phấn đấu của tỉnh Thái Nguyên và tình hình thực tế.