Thăm ngôi làng nổi tiếng làm bánh đa tại Bắc Giang
Làng Thổ Hà thuộc xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang vốn là nơi làm gốm Bắc vang bóng một thời. Nhưng rồi nghề gốm cũng mai một theo thời gian, thay vào đó là nghề làm bánh đa dừa và bánh đa nem, nổi danh từ những năm 90 tới nay.
Nằm trên mô đất có diện tích 20 ha, Thổ Hà phía bắc là đồi núi thấp, còn lại ba mặt đều giáp sông Cầu. Vị trí đặc biệt khiến giao thông đường thủy của Thổ Hà phổ biến. Để đến được làng, người dân và khách du lịch phần lớn phải đi đường sông
Từ Hà Nội, bạn có thể đến ngôi làng này bằng cách đi đến Yên Phong, Bắc Ninh rồi đi đò sang bờ bên kia. Đò chở khách hoạt động liên tục từ sáng đến tối
Làng Thổ Hà trước kia nổi tiếng với nghề gốm. Đây từng là một trong những trung tâm làm gốm nổi tiếng nhất của người Việt vào thế kỷ 14. Tuy nhiên, nghề gốm dần mai một, chỉ còn nghề làm bánh đa vẫn được người dân truyền từ đời này qua đời khác.
Bước vào làng, ấn tượng đầu tiên của du khách sẽ là những phên bánh đa được xếp đầy những con ngõ nhỏ, trên mái nhà, cành cây... còn không khí ngập tràn hương thơm của bánh đa.
Thổ Hà chủ yếu sản xuất hai loại bánh: bánh đa dừa và bánh đa nem. Để có những chiếc bánh đa thơm ngon, người dân kỹ lưỡng ngay từ khâu chọn nguyên liệu. Bột tráng bánh làm từ gạo tẻ nguyên chất được ngâm từ tối hôm trước.
Ngày nay, trong khi bánh đa dừa được tráng thủ công trên bếp lò thì khâu tráng bánh đa nem đã được máy móc hỗ trợ. Khâu tráng bánh phải được thực hiện tỉ mỉ, khéo léo để bánh đa có độ dày vừa phải, chín tới.
Theo anh Trịnh Đăng Bộ (làng Thổ Hà, Thị xã Việt Yên): Việc làm bánh đa phải bắt đầu từ lúc sáng sớm, tráng bánh sau đó mang đi phơi và điều đặc biệt ở đây là phơi gió, để bánh mềm, dẻo dễ cuốn. Nếu nắng to thì bánh đa sẽ dễ bị phồng, giòn, ảnh hưởng tới chất lượng bánh.
Với món bánh đa dừa độc đáo của làng Thổ Hà thì cách làm phức tạp hơn nhiều. Cũng từ nguyên liệu là bột gạo tẻ, nhưng phải qua hai lượt tráng: Một lượt tráng bánh không, một lượt tráng chung các nguyên liệu: Vừng, lạc, dừa đã qua sơ chế.
Bánh đa dừa phơi đủ khô sẽ được mang đi nướng. Mỗi ngày, chị Nguyễn Thị Thắm phải ngồi trước bếp lửa đến tận chiều để nướng hết 100 cái bánh đa. Còn bánh đa nem sau khi phơi sẽ được mang đi cắt và đóng gói
Bánh đa Thổ Hà nổi tiếng thơm ngon. Bánh đa dừa nướng giòn tan, thơm phức hương vị của dừa, vừng, lạc. Bánh đa nem có độ dày vừa phải, dẻo, dễ cuốn, ngâm nước vẫn dai không bị vỡ nát, nên được nhiều người ưa chuộng, Ngày nay, hương vị bánh đa Thổ Hà đã đi khắp nhiều vùng trên đất nước và ra thế giới.
Chị NguyễnThị Phượng, người làng Thổ Hà đang đóng gói bánh đa dừa để mang đi phân phối. Chị nói: "Để bánh đủ khô, chị thường phơi khoảng 2 ngày sau khi tráng Việc làm bánh đa khá vất vả vì phải thường xuyên dậy sớm và ngồi bếp lò".
Nghề làm bánh đa không lưu giữ hương vị truyền thống Thổ Hà, mà còn mang lại thu nhập ổn định cho người dân. Hiện làng Thổ Hà có hơn 600 trăm hộ làm bánh đa. Mỗi ngày, trung bình một hộ làm khoảng 200-300 kg gạo.
Trải qua bao nhiêu năm tháng, dù có nhiều sản phẩm, thức quà đa dạng khác nhau trên thị trường, nhưng bánh đa Thổ Hà vẫn lưu giữ được những nét riêng đi cùng thời gian. Người dân nơi đây vẫn bám trụ lấy nghề mà cha ông để lại bởi không chỉ đó là nghề đảm bảo cho họ cuộc sống mà còn bởi tình yêu tha thiết với quê hương, nguồn cội, sự trân quý những giá trị truyền thống tót đẹp đã có từ xa xưa.
Đến với Thổ Hà, chúng ta sẽ cảm thấy bình yên bên lề cuộc sống vồn vã, tấp nập ngoài kia với những cảnh sắc cây đa, bến nước và những con người đôn hậu, mến khách. Hãy đến với Thổ Hà, ăn một miếng bánh đa dừa nướng, thưởng một ngụm trà và cảm nhận!
Trương Hưng
Đường sắt chạy thêm nhiều tàu dịp tết Nguyên đánCông ty CP Vận tải đường sắt cho biết tổ chức chạy tăng cường thêm nhiều chuyến tàu tuyến Bắc - Nam phục vụ người dân về quê, đón tết Nguyên đán 2025.
