Thanh Hóa: Hiệu quả của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Ngay sau khi kiện toàn tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã khẩn trương đi vào hoạt động, không có độ trễ, không làm gián đoạn công việc. Tinh thần làm việc của cán bộ, công chức có nhiều chuyển biến tích cực, tận tâm, tận lực. Đây là bước chuyển mình mạnh mẽ trong tiến trình cải cách bộ máy hành chính Nhà nước, từ quản lý sang phục vụ và kiến tạo phát triển.

Trong tháng đầu tiên vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (từ 1/7 đến 31/7/2025), Thanh Hóa nằm trong top đầu cả nước về số lượng tiếp nhận hồ sơ thủ tục hành chính và hồ sơ dịch vụ công trực tuyến với 160.766 hồ sơ (gồm 151.542 hồ sơ trực tuyến, 9.224 hồ sơ trực tiếp). Trong đó, tại công sở các xã, phường đã tiếp nhận 122.831 hồ sơ (114.798 hồ sơ trực tuyến, 8.033 hồ sơ trực tiếp). Những con số ấn tượng này, minh chứng rõ nét cho việc vận hành Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh, cấp xã, phường hiệu quả, thông suốt.

Ghi nhận tại một số địa phương cho thấy, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã thể hiện rõ tinh thần đổi mới, sáng tạo. Cán bộ, công chức niềm nở, nhiệt tình hướng dẫn người dân thực hiện thủ tục hành chính. Hầu hết các thủ tục đều được giải quyết nhanh chóng, kịp thời, đúng quy trình trên môi trường mạng, tiết kiệm tối đa chi phí, thời gian đi lại của người dân và doanh nghiệp. Góp phần đưa chính quyền đến gần dân hơn.

Xã Thăng Bình, sau khi sáp nhập, xã có diện tích tự nhiên 34,73 km2, dân số 28,864 người. Tổng số cán bộ công chức, viên chức toàn xã hiện nay là 41 người. Sau khi chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động, mọi việc đã dần ổn định. 

Theo ghi nhận của PV Tạp chí Doanh nghiệp và Tiếp thị tại công sở của xã, số lượng người dân đến làm các thủ hành chính khá đông, song nhịp độ công việc vẫn diễn ra nhịp nhàng, thông suốt, hiệu quả. Cán bộ công chức hướng dẫn người dân tận tình, chu đáo, trách nhiệm.

Xã Hợp Tiến được thành lập trên cơ sở nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của các xã Hợp Tiến, Hợp Lý, Hợp Thắng, Hợp Thành, Triệu Thành. Sau khi thành lập, xã có diện tích tự nhiên 43,11km2, quy mô dân số 33.086 người. Với không gian địa lý được mở rộng theo hướng đa dạng về nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ... Hợp Tiến được đánh giá có dư địa, nguồn lực để tăng tốc phát triển trong giai đoạn mới.

Sau sáp nhập, bộ máy chính quyền xã Hợp Tiến cũng gặp không ít khó khăn, thách thức, áp lực. Một số bộ phận người dân có tâm lý lo lắng, sợ ách tắc công việc. Điều này đòi hỏi cán bộ, công chức làm việc trong bộ máy chính quyền mới phải nhanh nhạy, uyển chuyển, công tâm, minh bạch. Trước đây người dân làm thủ tục phải đi lại nhiều lần, tốn nhiều thời gian lẫn chi phí. Nhưng sau khi chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động ổn định, thời gian giải quyết thủ tục hành chính nhanh gọn hơn rất nhiều. Hầu hết người dân đều phấn khởi, hài lòng.

Phường Hạc Thành thành lập trên cơ sở nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của 10 phường trung tâm TP Thanh Hóa. Sau khi thành lập, phường có diện tích tự nhiên khoảng 24,63 km2, dân số là 197,142 người, trở thành "siêu phường" có dân số đông nhất cả nước. Với danh mục hơn 1.000 nhiệm vụ được phân cấp trên nhiều lĩnh vực song các thủ tục hành chính phục vụ người dân và doanh nghiệp vẫn được cán bộ, công chức phường vận hành thông suốt, hiệu quả, giúp người dân tiếp cận dịch vụ công thuận tiện, nhanh chóng, tiết kiệm thời gian, công sức, chi phí đi lại. Bên cạnh đó, quy trình làm việc cũng như thái độ, tinh thần phục vụ của đội ngũ cán bộ, công chức của phường chuyên nghiệp hơn, hướng dẫn tận tình, chu đáo, hồ sơ được xử lý đúng thời gian quy định.

Đánh giá về hoạt động của chính quyền địa phương sau những thay đổi về mô hình tổ chức, ông Bùi Xuân Đợi, người dân trong phường cho biết: Có thể thấy, việc điều chỉnh địa giới hành chính không đơn thuần là ghép các xã lại với nhau mà còn giúp tăng cường quyền tự chủ, sáng tạo trong quản lý, điều hành của chính quyền mới. Thời gian vận hành chưa lâu nhưng đã chiếm được lòng tin, sự ủng hộ của nhân dân. Cán bộ, công chức chủ động hơn trong công việc, không để gián đoạn, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân khi đến làm các thủ tục hành chính.

Có thể nói, việc chuyển đổi sang mô hính chính quyền địa phương 2 cấp là một bước ngoặt lớn, tuy nhiên mô hình mới cũng đặt ra không ít thách thức. Áp lực công việc tăng, thiếu cán bộ chuyên trách. Cơ sở vật chất tại các địa phương còn khó khăn về hệ thống trang thiết bị, chưa đáp ứng được bộ máy vận hành mới. Đặc biệt, việc cấp xã, phường được phân cấp nhiều quyền hạn, trong khi năng lực cán bộ cơ sở còn hạn chế, nhất là các xã miền núi, có thể gây ảnh hưởng tới xử lý công việc...

Song với tinh thần vừa làm vừa gỡ khó, các địa phương đang từng bước khắc phục, thích nghi. Sau một thời gian ngắn, nhiều bài học đã được rút ra. Mỗi cán bộ, công chức cơ sở luôn thường xuyên trau dồi kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ. Thay đổi tác phong, thái độ, cách tiếp cận công việc theo hướng chuyên nghiệp hơn. Lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo, qua đó kiến tạo chính quyền mới tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả vì nhân dân phục vụ.

Vừa qua, để kịp thời hỗ trợ các địa phương, tỉnh Thanh Hóa đã điều động 176 cán bộ, công chức, viên chức đến công tác tại các xã miền núi, biên giới. Việc điều động, biệt phái công chức lên công tác ở khu vực miền núi là chủ trương đang được đánh giá là kịp thời, đúng đắn, nhằm đảm bảo chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động thông suốt, hiệu quả. Tuy nhiều xã vẫn thiếu cán bộ chuyên môn để thực hiện các thẩm quyền, nhiệm vụ được chuyển giao từ cấp huyện trước đây. Nhưng bài toán thiếu về số lượng cán bộ đã cơ bản được giải quyết.

Bên cạnh đó, trung tâm phục vụ hành chính công tỉnh cũng đã xây dựng tài liệu, video mẫu hướng dẫn công dân nộp hồ sơ trực tuyến trên Cổng dịch vụ công quốc gia; hướng dẫn cán bộ, công chức xử lý hồ sơ trên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của tỉnh, bảo đảm hoạt động diễn ra một cách nhịp nhàng ngay từ ngày đầu vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.

Sau một thời gian triển khai, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang phát huy hiệu quả, bộ máy được sắp xếp gọn nhẹ, nhiệm vụ được phân công rõ ràng, phục vụ người dân tốt hơn. Đây là bước đi quan trọng để Thanh Hóa thực hiện nền hành chính hiện đại và gần dân.