Thanh Hóa: Nung nấu khát vọng thịnh vượng

Khát vọng ấy đang được hiện thực hóa qua các con số tăng trưởng một cách ấn tượng. Đó là tốc độ tăng trưởng GRDP 6 tháng năm 2022 đạt 13,41%, đưa Thanh Hóa đứng vào top 3/63 tỉnh, thành phố trong cả nước. Thu ngân sách Nhà nước đạt 31.183 tỷ đồng, vượt 11% dự toán năm 2022, tăng 61% so với cùng kỳ. Đã thu hút được 50 dự án đầu tư trực tiếp (có 4 dự án FDI), với tổng vốn đăng ký 10.733 tỷ đồng và 41 triệu USD. Đến ngày 25-7-2022, giải ngân vốn đầu tư công đạt 5.070 tỷ đồng, bằng 46% kế hoạch. Bên cạnh đó, công nghiệp đang có nền tảng cơ bản để phát triển mạnh mẽ; nông nghiệp được chú trọng, với các thành tựu nổi bật trong xây dựng nông thôn mới và số lượng các sản phẩm OCOP thuộc nhóm dẫn đầu cả nước...

Đặc biệt, quy mô nền kinh tế của Thanh Hóa nằm trong top 10 của cả nước. Tất cả những con số, những thành tựu tăng trưởng hết sức khả quan trên không chỉ phản ánh sức khỏe của nền kinh tế đang được phục hồi sau đại dịch COVID-19; mà quan trọng hơn, nó cho thấy những đóng góp rất quan trọng của Thanh Hóa vào sự tăng trưởng kinh tế - xã hội đất nước.

Những thành tựu phát triển toàn diện của Thanh Hóa hôm nay, chính là kết quả từ quá trình nỗ lực, phấn đấu không ngơi nghỉ, là tinh thần dám nghĩ, dám làm, tinh thần đoàn kết của toàn Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Đồng thời, thành công của Thanh Hóa cũng chính là thành công của đất nước.

Thanh Hóa - nơi phát tích của 3 đời vua, 2 dòng chúa; nơi lưu giữ các di sản thế giới và nhiều di tích quốc gia đặc biệt; nhiều kho tàng di sản phi vật thể giàu giá trị và bản sắc. Bởi vậy, vấn đề đầu tiên và cốt lõi là vấn đề bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, hồn phách của quê cha đất tổ, nền tảng cho phát triển bền vững luôn được lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa đặc biệt quan tâm, chú trọng.

Có thể nói, tăng trưởng nhanh phải gắn liền với phát triển bền vững. Nói cách khác, cốt lõi của tăng trưởng là chất lượng phát triển, mà muốn phát triển đạt chất lượng thì không thể thiếu hàm lượng văn hóa và các giá trị con người - vì con người. Đặc biệt, Thanh Hóa là tỉnh đang nắm giữ nguồn lực con người lớn thứ 3 cả nước, đóng vai trò rất quan trọng trong chiến lược phát triển đất nước.

Song, tiềm năng, lợi thế mới chỉ là điều kiện cần, trong khi điều kiện đủ cũng là điều kiện, mang tính quyết định để khơi thông nguồn lực phải là giải pháp, cách làm, là dám nghĩ lớn, khát vọng lớn để tạo đột phá và nâng tầm vị thế của Thanh Hóa.

Yếu tố con người là nguồn tài nguyên lớn nhất, quan trọng nhất cho phát triển. Tuy nhiên, muốn lấy con người làm chìa khóa hay là khâu đột phá chiến lược, thì rất cần một chiến lược bài bản trong đào tạo và phát triển đội ngũ nhân lực chất lượng cao. Rất tiếc, đây lại đang là một trong những khâu yếu của Thanh Hóa, khi một tỉnh đất rộng, người đông và đặc biệt nổi tiếng là đất học, mà vẫn chưa có những cơ sở giáo dục đại học xứng tầm; cũng chưa có các cơ sở nghiên cứu khoa học chuyên sâu, các trung tâm đổi mới sáng tạo để thu hút trí tuệ, chất xám và đóng góp cho sự phát triển chung của tỉnh. Bởi vậy, việc xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, xây dựng hệ thống giáo dục quy củ... chính là nền tảng cho mọi sự phát triển nhanh, bền vững mà lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa đã và đang quan tâm, trăn trở, quyết tâm hiện thực hóa trong thời gian tới.

Thanh Hóa - một trong số ít tỉnh trong cả nước có các cơ chế đặc thù để phát triển. Với những cơ chế, chính sách có tính tương thích với những đặc điểm riêng biệt, Nghị quyết số 58-NQ/TW của Bộ Chính trị "Về xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045" và Nghị quyết số 37/2021/QH15 của Quốc hội "Về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Thanh Hóa", đang được kỳ vọng sẽ tạo ra nền tảng và xung lực để khơi dậy và phát huy tiềm năng, lợi thế to lớn của Thanh Hóa. Điều này cho thấy sự tin tưởng mà Đảng và Nhà nước dành cho Thanh Hóa. Đồng thời, đây cũng chính là sự hiện thực hóa, cụ thể hóa của việc dám nghĩ lớn để tạo đột phá cho Thanh Hóa trong những năm tới.

Nắm bắt thời cơ, tỉnh ủy Thanh Hóa đã chủ động trong việc triển khai Nghị quyết số 58-NQ/TW và Nghị quyết số 37/2021/QH15. Cụ thể hóa các nghị quyết thành các chương trình, kế hoạch hành động, đề án, cơ chế, chính sách cụ thể để triển khai thực hiện. Đồng thời, chủ động rà soát, bổ sung các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; rà soát, sửa đổi, ban hành mới 21 cơ chế, chính sách để thực hiện nghị quyết nêu trên của Bộ Chính trị và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX... Xây dựng 4 Trung tâm động lực bao gồm: Trung tâm động lực TP Thanh Hóa - TP Sầm Sơn, trung tâm động lực phía Nam (Khu kinh tế Nghi Sơn), trung tâm động lực phía Bắc (Thạch Thành - Bỉm Sơn) và trung tâm động lực phía Tây (Lam Sơn - Sao Vàng). Hiện tại, các trung tâm động lực này được xây dựng cơ chế, chính sách, lộ trình riêng làm đòn bẩy giúp phát triển đồng đều, khai thác tiềm năng, thế mạnh của mỗi vùng để lan tỏa, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển nhanh hơn nữa, tạo đà để Thanh Hóa sớm trở thành cực tăng trưởng mới của cả nước.

Đây cũng là điều đã được Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc ghi nhận và đánh giá cao. Đồng chí cho rằng, mục tiêu phát triển Thanh Hóa trở thành một cực tăng trưởng mới cùng với Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh tạo thành tứ giác phát triển là hết sức đúng đắn, xuất phát từ vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng của tỉnh. Theo đó, thời cơ cho Thanh Hóa đã có, cùng với tiềm năng dồi dào và nhiều lợi thế so sánh...; vấn đề còn lại là sự quyết tâm, quyết liệt và đặc biệt là phải củng cố cho được niềm tin, tạo được sự đồng thuận, cùng chung ý chí của toàn Đảng bộ, chính quyền và các tầng lớp Nhân dân trong quá trình triển khai thực hiện. Có như vậy, Thanh Hóa mới tận dụng được tối đa các cơ chế đặc thù để tạo đòn bẩy tăng trưởng mạnh mẽ, hiệu quả.

Tuy nhiên, cũng cần phải nhìn nhận một cách thẳng thắn, khách quan và nghiêm túc. Kinh tế tăng trưởng cao nhưng chưa hài hòa; dân số đông, diện tích rộng - tương đương với nguồn lực dồi dào - song quy mô kinh tế mới chiếm khoảng 2,5% GDP cả nước; thu ngân sách tăng nhưng khả năng tự chủ còn hạn chế; tốc độ đô thị hóa chậm (36%), thấp hơn tỷ lệ chung của cả nước (40%). Trong khi đô thị hóa là xu thế tất yếu và là động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững, cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng.

Việc một tỉnh lớn như Thanh Hóa có tốc độ đô thị hóa chậm là điều đáng để trăn trở. Do đó, Thanh Hóa cần phải bàn sâu, nghiên cứu bài bản, nghiêm túc để có định hướng và tầm nhìn về vấn đề phát triển đô thị và kinh tế đô thị. Đây chính là "đề bài" được đồng chí Chủ tịch nước đặt ra cho tỉnh lãnh đạo Thanh Hóa trong thời gian tới.

Nhìn từ bức tranh tổng thể của nền kinh tế, không thể phủ nhận, du lịch đang là một trong những "át chủ bài" của tỉnh Thanh Hóa. Với con số tăng trưởng hết sức ấn tượng về lượt khách (đón 6,82 triệu lượt khách trong 7 tháng năm 2022, tăng gấp 2,3 lần cùng kỳ), đã phần nào chứng tỏ được sức hấp dẫn của điểm đến. Tuy nhiên, nếu đưa lên "bàn cân" giữa một bên là lượt khách và doanh thu; hay so sánh các phân khúc khách từ cao cấp đến tầm trung và khách bình dân; về giá trị và chất lượng sản phẩm các du lịch... giữa Thanh Hóa với một số tỉnh/thành, mới thấy được sự "khiêm tốn" về doanh thu và chất lượng của du lịch Thanh Hóa.

Từ những hạn chế đó, tỉnh ủy Thanh Hóa yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương đặc biệt là ngành du lịch tỉnh một lần nữa phải rà soát lại các phương án, xây dựng kế hoạch có tính chiến lược lâu dài, xây dựng cơ chế chính sách đầu tư thông thoáng, cởi mở nhằm thu hút các "đại bàng Việt" về để nâng cấp hạ tầng, tạo ra chuẩn mực mới về chất lượng, dịch vụ; phải xây dựng được sản phẩm du lịch cao cấp; phải thu hút phân khúc khách hạng sang, khách quốc tế; phải khai thác được nguồn lực văn hóa vô cùng dồi dào... Phát triển du lịch phải mang tính chuỗi liên kết - chuỗi du lịch và chuỗi kết nối liên ngành. Cần có tầm nhìn về không gian và trục thời gian, về đẳng cấp phát triển. Xóa bỏ việc kinh doanh mang tính mùa vụ, manh mún... Trong quy hoạch phát triển du lịch, phải có định hướng phát triển ẩm thực, dịch vụ, phát triển kinh tế đêm … Nghĩa là phải có sự liên kết chặt chẽ, lấy du lịch làm cột trụ. Lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa nhận thấy nếu không tạo lập một môi trường du lịch "đáng tận hưởng", thì du khách sẽ không vào Sầm Sơn, không đến Thanh Hóa. Nhất là khi Thanh Hóa đang có đà, có thế, có đủ điều kiện bứt phá thì càng phải tranh thủ, tận dụng mọi nguồn lực để phát triển. Có như vậy mới tạo ra hướng đi mới cho ngành du lịch tỉnh nhà, làm cho du lịch trở thành ngành mũi nhọn theo đúng nghĩa của nền kinh tế và đưa Thanh Hóa trở thành "ngôi sao mới" trên bản đồ du lịch Việt Nam.

Ngành Nông nghiệp Thanh Hóa tuy đã đạt được những thành quả rất đáng ghi nhận: Thanh Hóa hiện có 12 đơn vị cấp huyện, 346 xã đạt chuẩn nông thôn mới (trong đó, có 56 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 9 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu); có 196 sản phẩm OCOP được đánh giá xếp hạng... Song, ngành nông nghiệp vẫn chưa thực sự bật lên được bằng các sản phẩm nổi trội, có giá trị gia tăng cao và mang đậm bản sắc, thương hiệu xứ Thanh. Bài toán đặt ra cho các cấp lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa là phải làm sao tận dụng được tiềm năng, lợi thế về diện tích đất tự nhiên rộng, diện tích đất canh tác nông, lâm, ngư lớn, để xây dựng các mô hình sản xuất nông nghiệp quy mô tầm cỡ, nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ bền vững và hiệu quả... Tạo cơ chế, chính sách hỗ trợ, đồng hành cùng các doanh nghiệp đầu tư phát triển nông nghiệp chất lượng cao.

Năm 1029 - Danh xưng Thanh Hóa ra đời. Thời gian để cái tên "Thanh Hóa" tròn 1.000 năm in dấu ấn lên biên niên sử dân tộc không còn nhiều. Nhắc đến sự kiện trọng đại ấy, càng thôi thúc Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Thanh Hóa phát huy tinh thần tự lực, tự cường để khơi dậy sức mạnh nội sinh, xây dựng và phát triển quê hương thêm giàu mạnh, để Thanh Hóa hôm nay xứng đáng với "Danh xưng nghìn năm" - cái tên đã trở thành một biểu tượng cho tinh thần, ý chí và khát vọng thịnh vượng của người xứ Thanh.