Thanh Hóa: Tập trung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch

Có thể nói, nguồn nhân lực chất lượng hiện là điểm yếu của ngành du lịch tại nhiều địa phương. Qua khảo sát thực tế ở nhiều khu, điểm du lịch, doanh nghiệp, cho thấy nguồn nhân lực phục vụ du lịch khá chắp vá. Trong đó, hướng dẫn viên - lực lượng được xem như là tiếng nói, bộ mặt của doanh nghiệp cũng đang được doanh nghiệp du lịch sử dụng mang tính tình thế. Nhiều doanh nghiệp chỉ sử dụng phần "ngọn". Nghĩa là doanh nghiệp gần như không có chiến lược đào tạo, bồi dưỡng, mà chỉ tuyển dụng theo mùa vụ, các tiêu chuẩn nghề nghiệp ít được tuân thủ...

Thực trạng nguồn nhân lực du lịch trong tỉnh

Ngành du lịch Thanh Hóa hoạt động trở lại sau đại dịch COVID-19 phải đối diện với việc thiếu nhân lực, buộc có những doanh nghiệp phải tuyển dụng nhân lực theo kiểu "vơ bèo, vạt tép" và hệ quả là làm giảm sự hấp dẫn của sản phẩm du lịch, không tạo được hứng thú để du khách mạnh tay chi tiền. Đó cũng là một trong những nguyên nhân khiến tổng thu về du lịch chưa cao so với số lượng khách trong 6 tháng đầu năm.

Theo báo cáo của Sở VHTT&DL, toàn tỉnh hiện có hơn 900 cơ sở lưu trú, trong đó có gần 200 khách sạn xếp hạng từ 1 - 5 sao, gần 150 hộ kinh doanh dịch vụ lưu trú homestay, cùng hệ thống các nhà hàng, trung tâm thương mại lớn. Từ khi mở cửa du lịch 15/3/2022, lượng khách du lịch đã gia tăng trở lại, 6 tháng đầu năm 2022, đạt gần 7,4 triệu lượt khách, tăng 151% so với cùng kỳ 2021; Tổng thu du lịch đạt gần 13 nghìn tỷ đồng, tăng 191,8% so với cùng kỳ 2021, đặc biệt là dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5/2022 lượng khách đến Thanh Hoá đạt gần 900 nghìn lượt khách (lượng khách cao nhất so với cả nước).

Trong những kỳ nghỉ lễ vừa qua, Tổ hợp nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí Anh Phát 3 - Nghi Sơn (thị xã Nghi Sơn) là địa điểm thu hút được sự quan tâm của đông đảo du khách. Có những ngày nơi đây đón tới hàng nghìn du khách trong và ngoài tỉnh đến trải nghiệm dịch vụ. Ông Đỗ Viết Thi, Giám đốc Tổ hợp nhà ở Anh Phát Nghi Sơn cho biết: "Với ưu thế dịch vụ khép kín, đồng bộ, được vận hành trong một không gian rộng để du khách không phải di chuyển ra ngoài, do đó đòi hỏi một số lượng lao động lớn, đảm bảo về kỹ năng, nghiệp vụ. Ngay từ đầu năm 2022, trước khi đi vào vận hành Tổ hợp nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí Anh Phát 3 - Nghi Sơn, chúng tôi đã phải tuyển dụng gần 200 lao động và tổ chức đào tạo cho các vị trí khác nhau. Để đảm bảo số lượng và chất lượng nguồn nhân lực, cùng với việc lên phương án huy động lực lượng bổ sung thời gian cao điểm, chúng tôi đã tăng cường các hoạt động đào tạo tại chỗ, mặt khác liên kết với các trường đào tạo nguồn nhân lực để tuyển dụng thêm, đảm bảo tối đa chất lượng dịch vụ cũng như sự hài lòng của du khách".

Giải pháp thiết yếu nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

Nguồn nhân lực là yếu tố sống còn của nền kinh tế trong đó có du lịch. Vấn đề này đặt ra yêu cầu phải đẩy mạnh hơn nữa công tác đào tạo nhân lực du lịch có trình độ chuyên môn cao. Mục tiêu mà du lịch Thanh Hóa đặt ra trong năm 2022 và cả giai đoạn 2021-2025 là rất lớn. Khắc phục được điểm yếu nguồn nhân lực sẽ giúp chúng ta hoàn thành các mục tiêu đã đề ra.

Để kịp thời giải quyết vấn đề thiếu hụt lao động du lịch, tại các cơ sở đào tạo nguồn nhân lực du lịch lớn trong tỉnh như: Trường Đại học VHTTDL; Đại học Hồng Đức; Trung cấp Nghề thương mại du lịch Thanh Hóa đã chuyển đổi chương trình và nội dung đào tạo theo hướng tiếp cận năng lực, chú trọng đến kỹ năng thực tế, thực hành cho sinh viên; đa dạng hóa hình thức đào tạo theo phương châm "3 tại chỗ", "đào tạo gắn với yêu cầu của doanh nghiệp". Ngay sau thời điểm tỉnh Thanh Hóa mở cửa du lịch nội tỉnh (tháng 9-2021) cho đến cuối năm 2021, đã có hơn 2.000 lao động du lịch được đào tạo lại. Trong 6 tháng đầu năm 2022, Sở VHTT&DL và HHDL bồi dưỡng cho gần 5.000 lao động sau khi được doanh nghiệp du lịch tuyển dụng. Nhờ đó đã cung ứng nhanh cho các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn tỉnh hàng nghìn lao động.

Dưới góc độ của cơ sở đào tạo nguồn nhân lực du lịch, Ông Lương Văn Sinh, Hiệu trưởng Trường Trung cấp Nghề thương mại du lịch Thanh Hóa, cho rằng: Để đáp ứng nhu cầu và đòi hỏi của ngành du lịch trong điều kiện mới, các địa phương, cơ quan quản lý, các khu, điểm du lịch cần có đánh giá cụ thể về thực trạng nguồn nhân lực du lịch. Từ đó có phương án phối hợp với các trường đào tạo nghề xây dựng chiến lược phát triển nhân lực.

Phát biểu tại hội nghị sơ kết hoạt động du lịch 6 tháng đầu năm, đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo phát triển du lịch tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Văn Thi yêu cầu: Các sở, ban, ngành liên quan chú trọng phát triển nhân lực du lịch nhất là nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn vững, đảm bảo cung ứng đầy đủ nguồn nhân lực thiếu hụt sau dịch bệnh Covid-19. Tăng cường công tác quản lý nhà nước về du lịch, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số; chấn chỉnh, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; quyết tâm xây dựng môi trường du lịch an toàn, văn minh, thân thiện, hấp dẫn.

Bên cạnh đó, bám sát yêu cầu trong Tiêu chuẩn Việt Nam, Tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia để định hướng các đơn vị trong tuyển dụng, đào tạo và bồi dưỡng nghiệp vụ, ngoại ngữ đáp ứng yêu cầu của từng vị trí việc làm trong cơ sở lưu trú du lịch. Không để tình trạng mỗi nơi đào tạo và hướng dẫn thực hành nghề theo một chuẩn khác nhau. Phối hợp chặt chẽ giữa chủ đầu tư và người vận hành, quản trị cơ sở lưu trú du lịch, phối hợp cùng các cơ quản quản lý, chính quyền địa phương và ban quản lý khu du lịch, triển khai các giải pháp nâng cao nhận thức, ý thức, đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ nhân lực trong việc đảm bảo quyền lợi, đáp ứng nhu cầu khách khi cung ứng dịch vụ, chú trọng các dịch vụ có lợi cho sức khỏe, đảm bảo an toàn vệ sinh, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, tạo an tâm cho du khách.

Đồng chí Phó chủ tịch nhấn mạnh: Để bổ sung nguồn nhân lực du lịch trong giai đoạn tới, nên chăng tính đến việc mời những người có kinh nghiệm trong lĩnh vực du lịch quay trở lại với nghề, đào tạo nhân lực chất lượng cao phù hợp với các ngành nghề, các địa phương. Cùng với đó, các địa phương, cơ quan quản lý, khu điểm du lịch cần đánh giá lại thực trạng du lịch, phối hợp với các trường đào tạo xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực du lịch. Xây dựng chương trình, kế hoạch dài hạn về phát triển nhân lực để định hướng đúng, có hệ thống và đáp ứng yêu cầu đặt ra.

Cần phải đổi mới tư duy, nâng cao nhận thức trong toàn ngành về cách mạng công nghệ số với ngành Du lịch. Việc tiếp cận và áp dụng những thành tựu công nghệ của công nghệ số sẽ là xu thế chung của du lịch toàn cầu. Mỗi người lao động trong ngành cần tích cực học hỏi, nâng cao kiến thức, trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ - đặc biệt là kiến thức, kỹ năng sử dụng công nghệ.

Ngoài ra, phải có cơ chế đãi ngộ tốt và cơ chế thu hút hiền tài cho ngành Du lịch. Tạo thuận lợi về điều kiện công tác, môi trường làm việc cho nguồn nhân lực có trình độ cao. Cần khuyến khích, khen thưởng kịp thời đối với người lao động trong ngành có ý tưởng đổi mới, sáng tạo, nghiên cứu, áp dụng những thành tựu công nghệ tiên tiến nâng cao năng suất, chất lượng hiệu quả trong công việc.

Việc phát triển nhân lực ngành Du lịch để đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch nhanh, bền vững thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp tích cực, hiệu quả vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá và phát triển kinh tế tri thức của đất nước là một việc làm cần thiết, xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn.

Với mục tiêu phát triển nhân lực du lịch có hệ thống; tăng cường số lượng, nâng cao chất lượng, tính chuyên nghiệp và hợp lý hóa cơ cấu nhân lực ngành Du lịch; nâng cao năng lực và chất lượng của hệ thống đào tạo du lịch đáp ứng yêu cầu hội nhập khu vực; và nâng cao nhận thức cộng đồng về du lịch và nhân lực ngành Du lịch; tạo động lực và lợi thế thúc đẩy du lịch tỉnh nhà phát triển nhanh và bền vững, thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.