Thanh lọc TTCK tạo môi trường minh bạch, chất lượng

Trên HNX, ngày 27/06, HNX đã hủy niêm yết bắt buộc đối với 18,87 triệu cổ phiếu PCG của CTCP Đầu tư Phát triển Gas Đô thị. Phiên giao dịch cuối cùng của cổ phiếu PCG trên HNX là ngày 26/06. Nguyên nhân là do tổ chức kiểm toán đã từ chối đưa ra ý kiến đối với báo cáo tài chính năm 2024 của PCG.

Tại báo cáo kiểm toán năm 2024, Công ty TNHH Kiểm toán VACO đã từ chối đưa ra ý kiến do không thu thập được bằng chứng kiểm toán đáng tin cậy cho nhiều khoản mục quan trọng của PCG như tiền gửi, công nợ, vay nợ tài chính, tài sản cố định hay hàng tồn kho. Ngoài ra, PCG phát sinh giao dịch hàng tỷ đồng với cổ đông lớn nhưng không chứng minh được tính hợp pháp; nhiều khoản cho vay không có tài sản đảm bảo, thậm chí đã quá hạn và không đánh giá được khả năng thu hồi. Công ty cũng chưa trích lập dự phòng cho các khoản phải thu khó đòi và giảm giá tồn kho, khiến kiểm toán không thể xác định ảnh hưởng đến báo cáo tài chính hợp nhất.

Tiếp đến, hơn 16,8 triệu cổ phiếu SPI của CTCP Spiral Galaxy cũng bị buộc rời HNX từ ngày 10/07, do doanh nghiệp không tuân thủ nghĩa vụ công bố thông tin.

Vào cuối tháng 5/2025, SPI đã bị HNX cảnh báo vì vi phạm này và yêu cầu Công ty phản hồi trong vòng 5 ngày. Tuy nhiên, SPI tiếp tục không nộp báo cáo quản trị năm 2024 và BCTC quý IV/2024 đúng hạn, trong khi SPI còn đang bị kiểm soát do thua lỗ liên tiếp hai năm gần nhất, với con số lỗ gần 7,6 tỷ đồng năm 2022 và 43 tỷ đồng năm 2023.

Trên HOSE, Ngày 25/6, hơn 126 triệu cổ phiếu PSH của CTCP Thương mại Đầu tư Dầu khí Nam Sông Hậu (NSH Petro) sẽ chính thức rời khỏi HoSE. Đây là kết quả tất yếu sau chuỗi dài vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ công bố thông tin và chậm trễ báo cáo tài chính (BCTC) của doanh nghiệp.

NSH Petro đã bị đình chỉ giao dịch từ giữa tháng 3/2025. Đến ngày 11/6, HoSE chính thức thông báo xem xét hủy niêm yết do tiếp tục chưa nộp BCTC soát xét bán niên và kiểm toán năm 2024, dù đã quá thời hạn quy định.

Chưa kể, doanh nghiệp còn lún sâu vào khó khăn tài chính khi còn bị vướng nợ thuế quy mô lớn.

Tương tự, gần 60,9 triệu cổ phiếu KPF của CTCP Đầu tư Tài sản Koji sẽ bị hủy niêm yết vào ngày 26/6 do vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ công bố thông tin. Hiện tại, HoSE vẫn chưa nhận được BCTC soát xét bán niên 2024, BCTC kiểm toán năm 2024. Ngoài ra, cổ phiếu KPF còn đang trong diện cảnh báo do tổ chức kiểm toán có ý kiến ngoại trừ đối với BCTC đã được kiểm toán năm 2023.

Ngày giao dịch cuối cùng của cổ phiếu KPF tại HoSE là 25/02/2025, do cổ phiếu đã bị đình chỉ giao dịch kể từ ngày 26/2 theo Quyết định số 101 ngày 19/2/2025.

Ở chiều niêm yết, tính đến tháng 5/2025, HOSE ghi nhận một số thay đổi về niêm yết, song đều là các doanh nghiệp chuyển sàn. Chẳng hạn, Công ty CP Đầu tư bất động sản Taseco (TLA), Ngân hàng TMCP Việt Á (VAB) và Công ty CP Đầu tư và xây lắp Trường Sơn (TSA) đều chuyển từ UPCoM sang. Trong khi đó, UPCoM mới là nơi xuất hiện các “tân binh” hiếm hoi, với ba mã cổ phiếu mới gồm DKG của Công ty CP Vôi công nghiệp DLH, DSH của Công ty CP Đầu tư hạ tầng Đông Sơn và BHH của Công ty CP Thương mại Bia Hà Nội - Hưng Yên 89 (Habeco Trading 89).

Trước làn sóng rời sàn đang diễn ra trên diện rộng, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) nhấn mạnh, chỉ những doanh nghiệp hoạt động minh bạch, kinh doanh hiệu quả và tuân thủ đầy đủ các quy định mới có thể duy trì sự hiện diện trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Những cổ phiếu bị hủy niêm yết nhưng vẫn đáp ứng điều kiện công ty đại chúng sẽ được chuyển sang UPCoM để tiếp tục giao dịch.

Tuy nhiên, việc chuyển sàn thường đồng nghĩa với thanh khoản suy giảm, biên độ dao động giá rộng hơn và mức độ rủi ro cao hơn do tiêu chuẩn quản trị trên UPCoM thấp hơn hai sàn chính; đồng thời, cổ phiếu giao dịch trên UPCoM cũng không đủ điều kiện để thực hiện giao dịch ký quỹ.

UBCKNN cho rằng, nhiều cổ phiếu buộc phải rời sàn cho thấy thị trường đang bước vào một giai đoạn thanh lọc quyết liệt. Quá trình này là cần thiết để nâng cao chất lượng thị trường, nhưng cũng tạo ra những hệ lụy không nhỏ, nhất là với nhà đầu tư cá nhân. Khi thị trường xuất hiện các đợt tăng giảm bất thường, khả năng thua lỗ cao sẽ khiến nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ mất niềm tin và rút khỏi thị trường.

Theo các chuyên gia UBCKNN, việc khắc phục tình trạng này sẽ cần thêm thời gian, do phụ thuộc lớn vào quá trình phục hồi tổng cầu trong nền kinh tế. Nếu sản xuất và tiêu dùng cải thiện trở lại, các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất cơ bản, hàng tiêu dùng hay công nghiệp phụ trợ mới có thể mở rộng quy mô, từ đó tạo thêm nhu cầu tiếp cận vốn và động lực lên sàn. Khi đó, bức tranh doanh nghiệp niêm yết sẽ trở nên đa dạng và phản ánh sát hơn nền kinh tế thực.