Thanh long dẫn đầu kim ngạch xuất khẩu với 58 triệu USD

Hai năm liên tiếp, sầu riêng dẫn đầu bảng xếp hạng xuất khẩu trái cây của Việt Nam. Tuy nhiên đầu năm nay, cục diện này đã thay đổi. Số liệu từ hải quan cho thấy xuất khẩu sầu riêng giảm mạnh, nhất là thị trường Trung Quốc - nơi chiếm phần lớn đầu ra của loại trái cây này.

Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc tháng 1 chỉ đạt 18 triệu USD, giảm hơn 83% so với cùng kỳ năm trước. Tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng trong tháng đầu năm chỉ khoảng 31 triệu USD, giảm 73% so với tháng 1/2024.

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến xuất khẩu sầu riêng là việc các thị trường nhập khẩu siết chặt quy định kiểm dịch và an toàn thực phẩm. Trung Quốc, thị trường tiêu thụ lớn nhất, đã áp dụng chính sách kiểm tra 100% lô hàng sầu riêng nhập khẩu từ Việt Nam. 

Đồng thời, từ 10/1, nước này yêu cầu các lô hàng phải có giấy kiểm định chứng minh không chứa chất vàng O, một hợp chất có nguy cơ gây ung thư. Điều này khiến quy trình thông quan kéo dài, làm gia tăng nguy cơ hư hỏng hàng hóa, buộc nhiều doanh nghiệp phải quay đầu đưa hàng về tiêu thụ nội địa.

Với mức giảm mạnh nhất trong nhóm 30 loại trái cây xuất khẩu, sầu riêng đã nhường ngôi đầu cho thanh long. Theo báo cáo từ Hiệp hội Rau quả Việt Nam, trong tháng 1/2025, xuất khẩu thanh long được 57,73 triệu USD, giảm 9,8% so với tháng 1/2024 nhưng tăng 34,5% so với tháng 12/2024. Trong tháng 1/2025, xuất khẩu thanh long nhiều nhất sang Trung Quốc với 38,1 triệu USD, tiếp theo là Ấn Độ 7,17 triệu USD, thứ 3 là Mỹ 3,38 triệu USD.

Do đang là thời điểm trái vụ nên sản lượng thanh long ở mức thấp trong khi nhu cầu cao nên giá được đẩy lên cao.

Tại Tiền Giang, các vựa thu mua thanh long ruột trắng với giá dao động từ 16.000 - 28.000 đồng/kg tùy loại, cao hơn từ 4.000-5.000 đồng/kg so với tháng trước; giá thanh long ruột đỏ dao động từ 22.000-33.000 đồng/kg, tăng từ 3.000-4.000 đồng/kg.

Năm 2024, sầu riêng từng lập kỷ lục xuất khẩu với kim ngạch 3,4 tỷ USD, chiếm gần một nửa tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam (7,2 tỷ USD). Thanh long xếp thứ hai với tổng doanh thu xuất khẩu 435 triệu USD.

Tuy nhiên, với những thay đổi về chính sách kiểm soát chất lượng từ các thị trường nhập khẩu, cán cân xuất khẩu giữa hai loại trái cây chủ lực của Việt Nam đang có sự chuyển dịch rõ rệt trong các tháng đầu năm 2025. Năm nay, ngành nông nghiệp kỳ vọng xuất khẩu rau quả đạt 8 tỷ USD. Các chuyên gia cho rằng nếu các khó khăn hiện tại không sớm được tháo gỡ, mục tiêu này sẽ trở nên thách thức hơn bao giờ hết.