Thảo dược người Dao Triệu Minh: Mang thành tựu y học cổ phương người Dao phục vụ cộng đồng

Nhằm kế thừa và phát triển những bản sắc riêng của mình, Hợp tác xã Nông nghiệp Dược liệu Phúc Hưng do nhóm các thầy thuốc người Dao và con cháu họ Triệu sáng lập đã xây dựng thương hiệu Triệu Minh. Thảo dược Triệu Minh tự hào với bản sắc đậm nét phương thuốc của người Dao, nổi bật với ba tiêu chí khác biệt: "nguyên liệu", "công thức", và "rút ngắn thời gian sử dụng thuốc".

Đại diện Hợp tác xã Nông nghiệp Dược liệu Phúc Hưng chia sẻ: "Chúng tôi khẳng định tiêu chí tạo ra từ 3 sự khác biệt. Những cây cỏ mọc quanh vườn nhà tưởng như vô dụng nhưng với người Dao lại là những cây thuốc quý, ví dụ như cây Thồm Lồm, Đìa Sản, Đài Hái, dây Đòn Gánh, Cộng Sản, Ngũ Sắc... Những cây cỏ này với công thức chế biến của người Dao trở nên vô cùng hữu dụng và giá trị. Rất ít các bài thuốc Nam hay Đông y chữa các bệnh mạn tính trong thời gian ngắn mà có hiệu quả nhanh như viêm xoang, ho, viêm phế quản, viêm tai giữa. Từ những thảo dược thiên nhiên kết hợp với những công thức bí truyền của gia tộc Triệu Minh, chỉ trong một thời gian ngắn đã có tác dụng rõ rệt".

Gia tộc Triệu Minh với 5 đời làm thuốc gia truyền mong muốn giới thiệu những thành tựu y học cổ phương của người Dao tới các khách hàng thông qua bộ sản phẩm "Thảo dược Triệu Minh". Các thế hệ con cháu họ Triệu luôn nỗ lực để sản phẩm ngày một tốt hơn và phù hợp hơn với nhiều khách hàng. Hiện nay, Hợp tác xã cho ra đời 5 sản phẩm đã có mặt trên website "thaoduoctrieuminh.com" gồm: Xịt xoang Triệu Minh, Xịt mũi họng Triệu Minh, Xịt ho Triệu Minh, Viêm tai giữa Triệu Minh và Dầu xoa Triệu Minh. Các sản phẩm được chiết xuất hoàn toàn từ thảo dược thiên nhiên của người Dao, đem lại hiệu quả cao cho người sử dụng.

Đồng bào dân tộc Dao đã tích lũy được một kho tàng y học cổ truyền quý giá qua nhiều thế hệ. Những vị thuốc này chủ yếu hái lượm ở rừng, ven suối, ít khi trồng sẵn. Nhiều cây thuốc không có tên gọi cụ thể mà chỉ gọi chung để mô tả công dụng, ví dụ như cây đau xương, cây mát gan, cây ngủ ngon, cây ăn khỏe, cây đau bụng và nhiều bệnh khác.

Không phải ngẫu nhiên mà người Dao tích lũy được một kho tàng y học dân gian phong phú đến vậy. Chính điều kiện sống tự nhiên ở vùng núi sâu từ thuở sơ khai đã kích hoạt sự sáng tạo, chủ động trong việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Đa số các gia đình người Dao tự chữa những bệnh thông thường cho người nhà theo kinh nghiệm của gia đình, dòng tộc. Mỗi làng, mỗi bản của người Dao đều có những thầy thuốc giỏi bốc thuốc chữa bệnh. Đây cũng là những bài thuốc được Hợp tác xã Nông nghiệp Dược liệu Phúc Hưng sản xuất dựa trên công thức bí quyết gia truyền nhiều đời của dòng tộc mình.

Người dân tộc Dao có nhiều phương thuốc gia truyền tốt, có khả năng chữa, hỗ trợ và điều trị các bệnh như xương khớp, kém ăn, mất ngủ, tiểu đêm, dạ dày, đại tràng, tiêu u, rong kinh, bệnh về gan,… Đặc biệt, người Dao có bài thuốc cổ truyền được nấu bằng 365 loại thảo dược, có tên gọi là Cao Lá Bách Thảo, hoặc khi nói đến người Dao là chúng ta không thể không nhắc đến bài thuốc tắm, đây là những phương thuốc nổi tiếng từ bao đời nay. 

Nhiều gia đình ban đầu chỉ đi lấy thuốc, sau này khi đã quen, họ nắm được tác dụng của từng cây thuốc, công thức, quy trình nấu cao lá thành thạo. Trong gia đình, các thế hệ sau tiếp tục kế nghiệp tổ tiên, chữa bệnh cứu người. Người Dao qua nhiều thế hệ đều có một quan niệm và niềm tin rằng: Khi trong dòng họ có một người lấy thuốc giỏi, học tới đâu nhớ tới đó, có thể ứng dụng linh hoạt các bài thuốc trong điều trị cho bệnh nhân, chữa trị hiệu quả thì người đó chính là người được lựa chọn để gìn giữ, kế thừa và phát huy những bài thuốc bí truyền của dòng tộc mình.

Dù có hàng nghìn vị thuốc quý giá nhưng nguồn tài nguyên không phải vô hạn. Nhận thức rõ điều đó, những người làm nghề thuốc trong dòng họ Triệu Minh và bà con người Dao đều có ý thức nhân giống và bảo tồn cây thuốc. Họ mong muốn thế hệ trẻ học theo thế hệ đi trước, quan tâm tới nghề gia truyền, không lãng quên các bài thuốc quý mà cha ông truyền lại, để giữ gìn bản sắc của người Dao không bị mai một.