Tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh và đẩy mạnh xuất khẩu

Ngày 25/4, Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị “Tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh và đẩy mạnh xuất khẩu” tại TP. Hồ Chí Minh với sự chủ trì của Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên.

Theo Bộ Công thương, hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam trong các tháng đầu năm 2023 đã có dấu hiệu sụt giảm. Kim ngạch xuất khẩu quý 1/2023 chỉ đạt 79,17 tỷ USD, giảm 11,9% so cùng kỳ năm 2022. Phần lớn các mặt hàng xuất khẩu chủ lực đều giảm mạnh như: thủy sản, cao-su, dệt-may, giày-dép, gỗ và sản phẩm gỗ, máy vi tính và sản phẩm điện tử, thép, hóa chất...

Tại hội nghị, đại diện các hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp lớn đã phản ánh thực trạng sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu trong những tháng đầu năm 2023, nguyên nhân, nhận định tình hình trong thời gian tới và đề xuất, kiến nghị những giải pháp, hướng tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc.

Là một trong những ngành hàng xuất khẩu chủ lực nhưng dệt may lại giảm mạnh kim ngạch trong những tháng qua. Nguyên nhân đến từ sự suy giảm nhu cầu của thị trường, nhất là ở các thị trường chủ lực như Mỹ, EU.

Để giải quyết khó khăn trên, ông Trần Như Tùng - Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt May Việt Nam (VITAS) kiến nghị: Trong ngắn hạn, cần tăng cường xúc tiến thương mại, chương trình làm việc giữa Việt Nam và các quốc gia để mở rộng thị trường xuất khẩu thông qua Tham tán thương mại; trong đó tập trung vào các quốc gia trong khối CPTPP và EU - những nơi mà Việt Nam đã ký những Hiệp định thương mại song phương. Đồng thời, ngân hàng cần có gói vay ưu lãi suất ưu đãi 0% để trả lương cho người lao động...

Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cũng cho biết, khẩu thủy sản đã giảm 27,5% trong quý I năm nay, tương đương mức giảm trong giai đoạn dịch COVID-19 bùng phát nặng nhất. Đáng lo ngại hơn là dự báo xuất khẩu thủy sản tiếp tục đối mặt nhiều khó khăn trong năm nay.

Theo ông Nguyễn Hoài Nam, nhu cầu tiêu dùng tại nhiều thị trường suy giảm bởi lạm phát, dẫn đến nhiều doanh nghiệp dù đã ký hợp đồng nhưng khách hàng lại dời lại, khiến lượng hàng tồn kho nhiều. Việc xuất khẩu giảm khiến dòng tiền chậm về, doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu không có nguồn vốn để mua nguyên liệu, không mua nguyên liệu đúng giá cho nông, ngư dân.

Đặc biệt, theo ông Nguyễn Hoài Nam, các ngành xuất khẩu chủ yếu vay USD, trước đây, lãi suất vay USD khoảng 2,1-2,3% thì giờ đã lên đến trên 4%. Do đó, đại diện VASEP kiến nghị cần giảm lãi suất vay USD để dòng tiền không bị nghẽn.

“Bên cạnh đó, Chính phủ cần có gói tín dụng khoảng 10.000 tỷ đồng lãi suất thấp để phục vụ thu mua nguyên liệu, kích thích tâm lý, để nông ngư dân duy trì việc sản xuất. Đây chỉ là giải pháp mang tính giai đoạn nhưng rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay”- ông Nguyễn Hoài Nam nêu ý kiến.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên ghi nhận những kiến nghị từ doanh nghiệp và các hiệp hội ngành hàng. Trong bối cảnh khó khăn này, Bộ Công Thương cùng các đơn vị nghiên cứu những giải pháp ngắn hạn, dài hạn để phối hợp gỡ khó về thị trường xuất khẩu cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, doanh nghiệp phải chủ động những giải pháp để ứng phó với những khó khăn trong những tháng cuối năm.

Bộ trưởng cũng đề nghị các hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp cần tiếp tục kiên trì bám sát khách hàng, bám sát thị trường, phản ứng linh hoạt với thị trường để tổ chức kế hoạch sản xuất, kinh doanh hiệu quả; chú trọng phát triển các thị trường ngách để bù đắp phần sụt giảm đơn hàng; đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu chính ngạch gắn với xây dựng thương hiệu sản phẩm…

Các hiệp hội ngành hàng cần phải tăng cường công tác phối hợp các đơn vị của Bộ Công thương và các bộ, ngành liên quan để kịp thời cập nhật và chuyển tải các thông tin về nhu cầu thị trường, quy định, chính sách mới của các thị trường ngoài nước cho doanh nghiệp hội viên; chú trọng tổ chức các khóa tập huấn, đào tạo về kỹ năng thâm nhập vào các thị trường mục tiêu và khai thác các cam kết ưu đãi trong các hiệp định thương mại tự do...