Thế hệ “trùm tài chính” khiến người lớn áp lực: Kiến thức không phải dạng vừa, “dạy ngược lại” bố mẹ đủ thứ!

Không đợi đến khi trưởng thành, Gen Alpha (những đứa trẻ sinh từ năm 2010 trở đi) đã bắt đầu hành trình làm chủ đồng tiền theo cách riêng của mình. Trong thế giới tài chính số đang phát triển như vũ bão, thế hệ này đang chứng minh rằng: Hiểu biết tài chính không còn là kỹ năng của người lớn, mà là thứ nên học từ năm 6-19 tuổi, rồi thực hành và… truyền đạt ngược lại cho chính bố mẹ mình.

Gen Alpha: Thế hệ “đứng lớp”, đi đầu trong việc học hỏi, tiếp thu và thực hành kiến thức tài chính

Theo một nghiên cứu được Mastercard tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương (APAC) công bố vào giữa tháng 6/2025: 94% Gen Alpha hiện đã tiếp cận với ít nhất một tài khoản tài chính. Trong số đó, 58% sở hữu ví điện tử, 49% có tài khoản đầu tư và 48% đã sử dụng thẻ tín dụng. Đáng chú ý hơn, gần một nửa số phụ huynh (47%) cho biết chính con cái họ đã giới thiệu cho họ những công cụ tài chính số mà trước đó, họ chưa từng biết đến. Điều này đảo ngược hoàn toàn logic “cha mẹ dạy con” chuyện tiền bạc, chi tiêu.

Khi được hỏi về tương lai tài chính của con mình, 72% phụ huynh của Gen Alpha tại khu vực APAC tin rằng con họ sẽ lớn lên trong một thế giới không dùng ví vật lý, không bao giờ cầm tiền mặt trong người. Thế hệ này đã và đang ưu tiên thanh 1 chạm hay các phương thức thanh toán nhanh - tiện - thông minh khác, kể cả khi chúng chưa làm ra tiền.

Trên thực tế, Gen Alpha được tiếp xúc với khái niệm tiền bạc từ rất sớm. Điều này thậm chí còn khiến các bậc phụ huynh cảm thấy áp lực phải trau dồi kiến thức từng ngày để “không trở thành học trò của con”. Báo cáo nghiên cứu của Mastercard gần đây đã chỉ ra:

- 63% tin rằng con mình có hiểu biết tài chính sâu rộng hơn nếu so với bản thân họ ở độ tuổi đó.

- 60% cho rằng những kiến tài chính của thế hệ từ Gen Y trở về trước không còn phù hợp với Gen Alpha.

- 53% thừa nhận con họ biết về các phương thức thanh toán hiện đại nhiều hơn họ.

Trong bối cảnh này, các ngân hàng và tổ chức tài chính có cơ hội vàng để dẫn đầu bằng cách phát triển các công cụ số vừa dễ dùng, vừa giúp trẻ em học về tài chính thông qua thực hành.

“Để kết nối được với Gen Alpha và cả bố mẹ chúng, các ngân hàng, công ty tài chính, dịch vụ tín dụng cần học hiểu tiếng nói cũng như mong muốn và sự ham học hỏi của thế hệ này. Bọn trẻ không đơn giản là tìm hiểu chơi chơi, để cho biết mà chúng đang thực sự tiết kiệm, học cách đầu tư và tiêu xài thông minh. 

Chúng thành thạo ví điện tử trước cả khi biết buộc dây giày. Với chúng, tiền mặt là thứ lỗi thời. Ngành tài chính cần tạo ra trải nghiệm thanh toán mượt mà, bảo mật, và phù hợp với từng bước phát triển tài chính của thế hệ người dùng ngay từ ngày đầu” - Ông Sandeep Malhotra, Phó Chủ tịch Hệ thống Thanh toán khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Mastercard chia sẻ.

Gen Alpha đang thay đổi hoàn toàn cách nhìn về giáo dục tài chính. Khi một đứa trẻ 8 tuổi có thể dạy bố mẹ mình cách dùng ví điện tử, ngành tài chính buộc phải bắt kịp với tư duy vượt bậc của thế hệ này, nếu không, chắc chắn sẽ bị bỏ lại phía sau.

Trong thế giới mà mọi thao tác chỉ cần một cái chạm, Gen Alpha không chỉ biết tiêu tiền mà đang học cách làm “tiền đẻ ra tiền” ngay từ khi chưa biết cộng trừ nhân chia cho thật chuẩn.

Việt Nam đang là quốc gia đi đầu trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (APAC) về tốc độ chuyển đổi thanh toán

Gen Alpha là những người dùng tiên phong trong việc thích ứng với các công cụ tài chính mới, nhưng thực tế cho thấy: Người tiêu dùng mọi độ tuổi tại APAC cũng đang nhanh chóng thích nghi với các hình thức thanh toán mới.

53% người dùng tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương thích các phương thức thanh toán hiện đại như thanh toán 1 chạm, sinh trắc học, quét mã QR hoặc ví điện tử hơn là dùng tiền mặt hay quẹt thẻ thông thường. Trong khi đó, tỷ lệ này tại Bắc Mỹ chỉ là 25%, còn tại châu Âu là 24%. Điều này cho thấy APAC đang là khu vực sẵn sàng nhất để tiếp nhận và thử nghiệm các giải pháp tài chính số mới.

Tuy nhiên, không phải thị trường nào trong khu vực cũng có tốc độ chuyển đổi giống nhau:

- 70% người tiêu dùng tại Việt Nam ưu tiên thanh toán số, trong khi tại Nhật Bản, tỷ lệ này chỉ là 35%, và chỉ còn 25% tại Úc. Nguyên nhân của khoảng cách này nằm ở sự chênh lệch về hạ tầng: Các thị trường như Việt Nam, Indonesia hay Malaysia đang ưu tiên hệ sinh thái di động trước, trong khi các nền kinh tế như Nhật và Úc vẫn phụ thuộc nhiều vào hạ tầng truyền thống như thẻ ATM truyền thống hay tiền mặt.

(Theo Mastercard.com)