Thị trường chờ “sóng lớn” từ các thương vụ M&A ngân hàng

Trước đây, M&A trên thị trường ngân hàng Việt Nam chủ yếu thông qua hình thức tái cấu trúc và sáp nhập các ngân hàng yếu. Song từ đầu năm nay, M&A ngân hàng nổi lên là những thương vụ chuyển giao bắt buộc. 

Theo đó, Ngân hàng Xây dựng Việt Nam (CBBank), Ngân hàng Đại Dương (Ocean Bank) chính thức được chuyển giao cho Ngân hàng Vietcombank và Ngân hàng TMCP Quân đội (MB). VPBank nhận chuyển giao bắt buộc GPBank và HDBank nhận chuyển giao Donga Bank.

Các chuyên gia dự báo, bước sang năm 2026, các ngân hàng sẽ tận dụng cơ hội M&A để thu hút thêm nguồn vốn ngoại, học hỏi kinh nghiệm quản trị tiên tiến của định chế ngân hàng quốc tế, mở rộng tệp khách hàng và dịch vụ, qua đó, tạo ra các ngân hàng mạnh hơn, minh bạch, hiện đại, sẵn sàng cạnh tranh trong khu vực và quốc tế. Nếu được quản trị tốt, M&A sẽ định hình hệ thống tài chính ổn định và phát triển bền vững.

Thương vụ nổi bật nhất là việc thoái vốn của “ông lớn” Vietcombank. Kế hoạch này đã được lên từ năm 2024, nhưng bị hoãn lại do tình hình thị trường chưa thuận lợi. Dự kiến, Vietcombank sẽ hoàn tất kế hoạch bán vốn trong năm sau. Theo các chuyên gia, các thương vụ dự báo sẽ tạo nên những biến động lớn cho ngành tài chính trong nước và quốc tế. Việc bán vốn của Vietcombank không chỉ là cơ hội để nâng cao năng lực tài chính, mà còn giúp ngân hàng này tăng cường quy mô và cạnh tranh trong khu vực. Những thương vụ như thế này sẽ mở ra nhiều cơ hội mới cho các nhà đầu tư nước ngoài và giúp thu hút dòng vốn đầu tư mạnh mẽ vào ngành tài chính Việt Nam.

Ngoài Vietcombank, BIDV và một số ngân hàng khác cũng đang để ngỏ kế hoạch bán vốn cho nước ngoài. Đáng chú ý, khi room ngoại được nới lên, nhiều nhà băng đã và đang lên kế hoạch gọi thêm vốn ngoại trong năm nay hoặc năm tới nhằm tăng năng lực tài chính. Đây cũng là cơ hội cho các nhà đầu tư nước ngoài. Room sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại ngân hàng thương mại nhận chuyển giao bắt buộc như MB, HDBank, VPBank được nới lên 49% theo Nghị định số 69/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 01/2014/NĐ-CP về việc nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần của tổ chức tín dụng.

Giới phân tích tài chính cho rằng, động thái nới room ngoại được kỳ vọng sẽ tạo dư địa mới cho HDBank, MB và VPBank trong việc huy động vốn chiến lược, phục vụ mục tiêu tăng trưởng tài sản mạnh mẽ và duy trì tỷ lệ an toàn vốn trong bối cảnh nhu cầu vốn trung dài hạn ngày càng lớn. 

VIS Rating nhận định, việc nâng trần sở hữu nước ngoài được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các ngân hàng thu hút đầu tư chiến lược, hỗ trợ tăng trưởng tài sản mạnh mẽ. Đáng chú ý, trong bối cảnh nhiều ngân hàng đặt mục tiêu tăng trưởng tổng tài sản trên 25%/năm, nhu cầu bổ sung vốn là rất cấp thiết. Ước tính, nếu không tăng vốn cổ phần hoặc phát hành trái phiếu tăng vốn cấp 2, Tỷ lệ An toàn vốn (CAR) của ngân hàng HDB, MBB và VPB có thể giảm 150-300 điểm cơ bản vào cuối năm 2026.

Mới đây, LPBank vừa công bố thông tin về việc tổ chức đại hội cổ đông bất thường năm 2025 để trình cổ đông thông qua phương án nới room ngoại từ 5% lên 30% nhằm thu hút vốn nước ngoài, hỗ trợ chiến lược phát triển trung - dài hạn, nâng cao minh bạch và năng lực tài chính, đồng thời hỗ trợ chuyển đổi số và mở rộng mạng lưới hoạt động của Ngân hàng.

Những con số về room ngoại không chỉ là dữ liệu kỹ thuật, mà trực tiếp liên quan đến khả năng huy động vốn ngoại. Các ngân hàng có room ngoại lớn hơn thường dễ thu hút nhà đầu tư nước ngoài, từ đó có thể thực hiện các thương vụ M&A, hợp tác với đối tác chiến lược quốc tế.

TS. Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng nhận định, việc tham gia của nhà đầu tư nước ngoài trong những năm qua đã mang lại những thay đổi tích cực về tài chính, công nghệ, quản trị và điều hành tại các tổ chức tín dụng theo hướng tiệm cận hơn với thông lệ, chuẩn mực quốc tế. Do đó, ông Hùng cho rằng, tăng giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài là cần thiết cho các ngân hàng Việt trong việc gọi thêm vốn ngoại, nâng cao năng lực tài chính.