Thị trường thuốc generic Việt Nam có thể đạt quy mô 55 tỷ USD

Tại Tọa đàm "Giá trị tương lai của thị trường thuốc generic chất lượng cao", Công ty KPMG Việt Nam cho biết, thuốc biệt dược gốc sau 20 năm sẽ hết hạn bằng sáng chế nên thường sẽ nhượng quyền sản xuất, Việt Nam phải tranh thủ để được sản xuất những thuốc này (thuốc generic), giúp giảm giá thành chi phí mua thuốc, mang lại chất lượng điều trị tốt cho người bệnh.

Thuốc generic là thuốc có thành phần, hàm lượng, dạng bào chế, đường dùng và hiệu quả điều trị tương đương với thuốc biệt dược gốc.

Theo báo cáo “Giá trị tương lai của thị trường thuốc generic tại Việt Nam” do KPMG công bố, Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số nhanh, khi tỷ lệ người cao tuổi dự kiến tăng thêm 3,6% vào năm 2034, kéo theo nhu cầu chăm sóc sức khỏe và sử dụng thuốc tăng mạnh. Trong bối cảnh này, phát triển thuốc generic chất lượng cao trở thành giải pháp chiến lược của Việt Nam.

Ngành dược Việt Nam đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ, từ 4 tỷ USD (2019) dự kiến đạt 9,2 tỷ USD vào năm 2029. Trong đó, thuốc generic chiếm vai trò chủ đạo, với thị phần dự kiến tăng từ 55,2% lên 62,4% trong cùng giai đoạn.

Giai đoạn 2024 - 2029, thị trường thuốc generic Việt Nam được dự báo tăng trưởng 9,7%/năm, trở thành thị trường tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á.

Mặc dù vậy, chi tiêu bình quân đầu người cho thuốc generic còn khiêm tốn (35,9 USD năm 2024), cho thấy dư địa tăng trưởng còn rất lớn. Báo cáo của KPMG dự báo, thị trường thuốc generic Việt Nam có thể đạt quy mô 29 - 55 tỷ USD vào năm 2039.

Nếu tính cả những tác động lan tỏa, ngành này có thể đóng góp tổng cộng 66,5 tỷ USD vào GDP quốc gia đến năm 2039, bao gồm 20,1 tỷ USD giá trị trực tiếp, 24,2 tỷ USD gián tiếp từ chuỗi cung ứng và 22,2 tỷ USD từ tác động lan tỏa.

Những con số này cho thấy, nếu có chính sách phù hợp, thuốc generic không chỉ là giải pháp y tế hiệu quả về chi phí, mà còn là ngành kinh tế mũi nhọn, nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy Việt Nam tiến gần hơn mục tiêu trở thành trung tâm dược phẩm của khu vực”, theo chuyên gia KPMG

Tiềm năng lớn nhưng ngành dược vẫn đối mặt nhiều rào cản, từ năng lực sản xuất đến thủ tục hành chính. Việt Nam có 288 cơ sở sản xuất dược phẩm, nhưng chỉ 20 (chiếm 7%) cơ sở đạt chuẩn EU-GMP (tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt châu Âu), trong đó có 12 cơ sở nội địa. Con số này phản ánh khoảng cách về công nghệ và quản trị so với các nước phát triển, khiến khả năng cạnh tranh trên sân nhà với các sản phẩm nhập khẩu chất lượng cao trở nên hạn chế.

Ông Gregory Charitonos, Chủ tịch Tiểu ban Thuốc tiêu chuẩn châu Âu, nhấn mạnh việc tuân thủ chuẩn EU-GMP là nền tảng tối thiểu để ngành dược phát triển và xây dựng niềm tin nơi người bệnh. 

Đồng quan điểm, ông Attila Molnar, Phó Chủ tịch kiêm Thủ quỹ Tiểu ban Thuốc tiêu chuẩn châu Âu (EuroCham), cho rằng không phải tất cả thuốc generic đều giống nhau về độ an toàn, hiệu quả và độ tin cậy trong sản xuất. Chuẩn EU-GMP bảo đảm thuốc được sản xuất trong môi trường kiểm soát nghiêm ngặt, quy trình ổn định và dữ liệu minh bạch, từ đó duy trì niềm tin của người bệnh và uy tín quản lý dược phẩm. Nếu các sản phẩm không đạt tiêu chuẩn cao này vẫn được coi là tương đương, sẽ làm suy yếu niềm tin của bệnh nhân, dẫn tới kết quả điều trị không đồng nhất và ảnh hưởng đến uy tín quản lý y tế.

Các chuyên gia EuroCham đề xuất Việt Nam áp dụng cơ chế xét duyệt nhanh, công nhận lẫn nhau với thuốc đã được cấp phép tại EU hoặc Mỹ, đơn giản hóa hồ sơ kỹ thuật, ưu đãi thuế và đầu tư, đồng thời triển khai các chương trình đào tạo, chuyển giao công nghệ. Những cải cách này không chỉ giảm gánh nặng hành chính, thu hút vốn trong và ngoài nước, mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy tự chủ dược phẩm và giúp Việt Nam tiến gần hơn mục tiêu xây dựng ngành dược hiện đại, hội nhập sâu rộng với thị trường quốc tế.