Thị trường trái phiếu doanh nghiệp chững lại sau giai đoạn cao điểm

Theo báo cáo mới nhất của FiinRatings, giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) trong tháng 7 sụt giảm rõ rệt, chỉ đạt 44.200 tỷ đồng qua 39 đợt, thấp hơn 64,8% về giá trị và giảm 68 đợt so với tháng 6. Nhóm tổ chức tín dụng (TCTD) vẫn chiếm tỷ trọng áp đảo với 88,5% nhưng giá trị phát hành cũng giảm 61,6%, còn 39.100 tỷ đồng.

Trong đó, phát hành riêng lẻ chiếm gần 70% và giảm tới 75,6% so với tháng trước, trong khi phát hành ra công chúng chiếm hơn 30%, chủ yếu từ các TCTD sau hai tháng vắng bóng.

Đáng chú ý, khi nhóm TCTD giảm tốc sau cao điểm tháng 6, nhóm phi ngân hàng cũng chứng kiến mức sụt giảm 78% ở hầu hết các ngành. Chỉ có hai nhóm ghi nhận sự cải thiện gồm Xây dựng tăng 2,7 lần và Lĩnh vực khác tăng 25,6%.

Tháng 7 cũng ghi nhận sự trầm lắng ở hoạt động mua lại. Giá trị chỉ đạt 25.600 tỷ đồng, giảm tới 60% so với tháng trước và thấp hơn 23,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Tất cả các nhóm ngành đều giảm. Trong đó, TCTD chiếm hơn 90% và giảm gần 57%, thương mại - dịch vụ giảm 74%, còn bất động sản giảm tới 84%.

Trong 5 tháng cuối năm, giá trị trái phiếu đáo hạn dự kiến khoảng 106.500 tỷ đồng, trong đó bất động sản chiếm 52%, TCTD chiếm 26,3% và thương mại, dịch vụ chiếm 6,8%.

Một điểm tích cực là tháng 7 chỉ ghi nhận thêm 2.800 tỷ đồng TPDN bất động sản gặp vấn đề, giảm 35% so với tháng trước, phản ánh sự cải thiện nhất định về thanh khoản của các tổ chức phát hành.

Trong khi đó trên thị trường thứ cấp, tổng giá trị giao dịch trong tháng 7 đạt gần 142.400 tỷ đồng, tăng nhẹ 4% so với tháng 6. Tuy nhiên, giá trị giao dịch bình quân ngày giảm gần 28%, còn hơn 4.700 tỷ đồng. Ngân hàng và bất động sản tiếp tục là hai nhóm chiếm ưu thế với tỷ trọng 76% tổng giá trị.

Trái phiếu ngân hàng dẫn đầu thị trường với 41% tổng giao dịch, tăng 3% đạt hơn 58.100 tỷ đồng. TPDN bất động sản chiếm 35%, tăng 22% lên hơn 49.300 tỷ đồng. Mặc dù thanh khoản nhìn chung ổn định, mức giảm về bình quân ngày cho thấy sự thận trọng hơn từ phía nhà đầu tư sau tháng 6 sôi động.

Dù thị trường đã hạ nhiệt nhưng FiinRatings đánh giá triển vọng thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong các tháng cuối năm vẫn tích cực, với nhiều yếu tố hỗ trợ.

Thứ nhất, tăng trưởng tín dụng toàn nền kinh tế tính đến cuối tháng 7 đã đạt 9,9%, cao hơn nhiều so với mức 5,9% cùng kỳ 2024. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đặt mục tiêu tín dụng tăng ít nhất 16% cả năm, đồng thời tiếp tục bơm thanh khoản và giảm lãi suất cho vay. Đây là động lực quan trọng giúp các ngân hàng có thêm room cho vay và đầu tư trái phiếu, đồng thời khuyến khích phát hành trái phiếu để bổ sung vốn trung dài hạn.

Thứ hai, chính sách gỡ bỏ room tín dụng dự kiến từ năm 2026 và việc triển khai Thông tư số 14/2025/TT-NHNN theo chuẩn Basel III được coi là bước đi quan trọng. Quy định mới yêu cầu ngân hàng nâng cao năng lực quản trị rủi ro, áp dụng bộ đệm vốn, qua đó tạo điều kiện cho hoạt động cấp tín dụng và đầu tư trái phiếu doanh nghiệp an toàn, bền vững hơn. Điều này đồng thời giảm phụ thuộc vào kênh tín dụng truyền thống, thúc đẩy vai trò của thị trường vốn.

Thứ ba, yếu tố tỷ giá và môi trường quốc tế cũng mang đến triển vọng khả quan. Dù tỷ giá VND/USD duy trì cao trong tháng 7, áp lực dự kiến hạ nhiệt nhờ thuế quan giảm và khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ cắt giảm lãi suất vào tháng 9. Điều kiện này tạo thuận lợi cho hoạt động phát hành trái phiếu quốc tế của các ngân hàng và tăng sức hút đối với dòng vốn ngoại.

Với những yếu tố trên, FiinRatings cho rằng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang bước vào giai đoạn tái cân bằng. Sau giai đoạn giảm tốc trong tháng 7, khối lượng phát hành dự kiến sẽ sôi động trở lại vào quý IV, khi nhu cầu vốn tăng cao trong mùa kinh doanh cuối năm và môi trường lãi suất duy trì thấp.