Thúc đẩy biên lãi dòng phục hồi từ đáy 10 năm

Báo cáo ngành ngân hàng do Công ty cổ phần Chứng khoán KIS Việt Nam (KIS) mới phát hành cho thấy, trong quý I/2025, lợi nhuận ngành ngân hàng tiếp tục tăng trưởng, biên lãi dòng (NIM) toàn ngành thu hẹp khi giảm 45 điểm cơ bản so với cùng kỳ, mức thấp nhất kể từ năm 2016 - 2017. Trong khi đó, nợ xấu tiếp tục nhích lên và dự báo đạt đỉnh trong nửa đầu năm 2025 trước khi bắt đầu hạ nhiệt.

Chuyên gia MBS Research dự báo, NIM của hệ thống ngân hàng khó có thể mở rộng trong năm 2025 khi chênh lệch giữa lãi suất cho vay và lãi suất huy động bị thu hẹp. Tốc độ tăng trưởng tiền gửi đang chậm lại trong khi tăng trưởng tín dụng vẫn ở mức cao, làm gia tăng căng thẳng về thanh khoản và đẩy chi phí huy động lên mức cao hơn.

Theo ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường VPBankS, NIM của một số ngân hàng đã bắt đầu thu hẹp trong bối cảnh các ngân hàng phải chia sẻ lợi nhuận, trách nhiệm đối với nền kinh tế, thị trường thông qua việc cung ứng các gói vay lãi suất hợp lý, hỗ trợ tăng trưởng.

Khi lợi nhuận có dấu hiệu chậm lại, trong quý tới, ngành ngân hàng sẽ đối mặt với các thách thức về chi phí vốn cao, biên lợi nhuận thu hẹp và nợ xấu khó kiểm soát. Theo các chuyên gia của Công ty Chứng khoán ACB (ACBS), NIM đang chịu áp lực do sự cạnh tranh gay gắt giữa các ngân hàng nhằm đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng. Mặc dù vậy, triển vọng phục hồi của thị trường bất động sản cùng với chính sách đẩy mạnh đầu tư công của Chính phủ được kỳ vọng sẽ kích thích nhu cầu tín dụng trong nửa cuối năm 2025, từ đó hỗ trợ lãi suất cho vay và cải thiện biên lợi nhuận cho ngân hàng.

Nhóm phân tích SSI Research cho rằng, để thúc đẩy NIM phục hồi, các ngân hàng cần tập trung cho vay bán lẻ, cho vay tiêu dùng nên lãi suất cho vay bình quân cũng cao hơn.

Ngoài ra, tín dụng bán lẻ mở rộng nhanh giúp cải thiện hiệu quả thu phí dịch vụ, trong khi môi trường lãi suất thấp thúc đẩy các ngân hàng mở rộng hoạt động đầu tư, bao gồm chứng khoán và các sản phẩm tài chính. Phần lớn nguồn thu ngoài lãi sẽ đến từ phí thanh toán, dịch vụ thẻ và đáng chú ý là hoạt động thu hồi nợ xấu có thể tạo thêm dư địa cải thiện chất lượng tài sản và tăng lợi nhuận cho ngân hàng.

Phó Giáo sư - Tiến sĩ Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế, cho biết thu hồi nợ xấu sẽ là bộ đệm giúp ngân hàng cán đích lợi nhuận năm 2025, đặc biệt là các ngân hàng có tỉ lệ xóa nợ cao trong những năm qua. Do đó, các ngân hàng tiếp tục có xu hướng sử dụng dự phòng để kiểm soát nợ xấu, trong đó tập trung vào nhóm ngân hàng quốc doanh như BIDV (xử lý 4.000 tỉ đồng), VietinBank (6.500 tỉ đồng) và các ngân hàng tư nhân lớn như VIB (1.200 tỉ đồng), HDBank (1.600 tỉ đồng), MB (3.500 tỉ đồng).