Thương mại điện tử vẫn chưa đủ mạnh để giảm nhu cầu mặt bằng bán lẻ

Thương mại điện tử (TMĐT) đang nhanh chóng tái định hình thói quen tiêu dùng tại Việt Nam. Theo Báo cáo YouNet ECI và YouNet Media, tổng giá trị giao dịch thương mại điện tử tại Việt Nam có tiềm năng đạt mốc 49,9 tỷ USD vào năm 2028.

Thực tế, thương mại điện tử mang lại nhiều lợi ích như mua sắm nhanh chóng, đa dạng sản phẩm và dễ dàng so sánh giá cả, dễ tiếp cận khách hàng trên phạm vi rộng, không bị giới hạn bởi vị trí địa lý. Tuy nhiên, mô hình này vẫn tồn tại hạn chế về trải nghiệm sản phẩm, thời gian giao hàng và vấn đề liên quan đến chất lượng sản phẩm.

Trong khi đó, bán lẻ truyền thống với hệ thống cửa hàng vật lý vẫn giữ vai trò quan trọng nhờ mang đến trải nghiệm trực quan, dịch vụ tư vấn trực tiếp và tạo dựng niềm tin cho khách hàng. 

Giám đốc Savills Việt Nam cho biết, Việt Nam có văn hóa bán lẻ truyền thống đặc trưng, trong đó các cửa hàng tạp hóa hay không gian bán lẻ đóng vai trò quan trọng trong đời sống hàng ngày của người dân. Không gian bán lẻ không chỉ là nơi giao dịch hàng hóa mà còn là điểm kết nối và xây dựng cộng đồng. Do đó, các cửa hàng bán lẻ vẫn sẽ giữ vị trí nhất định trong thị trường.

Tại Việt Nam, các trung tâm thương mại và mặt bằng bán lẻ giữ vững công suất thuê, đồng thời cho thấy tiềm năng phát triển theo hướng mới, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng hiện đại. Các thị trường bán lẻ trọng yếu là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh vẫn ghi nhận hoạt động cực. Báo cáo thị trường quý 4/2024 của Savills ghi nhận, công suất mặt bằng bán lẻ tại Hà Nội được duy trì ổn định ở mức 85% và tại TP Hồ Chí Minh đạt mức cao, 93.5%.

Trước tác động của thương mại điện tử tới nhu cầu thuê mặt bằng bán lẻ hiện nay, bà Hoàng Nguyệt Minh, Giám đốc cao cấp, Bộ phận cho thuê thương mại Hà Nội (Savills Việt Nam), cho rằng thị trường bán lẻ Việt Nam vẫn còn quá trẻ để thương mại điện tử có thể tạo ra sức ép tới nhu cầu dành cho mặt bằng.

Theo bà Hoàng Nguyệt Minh, hiện tại, các sàn thương mại điện tử ghi nhận doanh số tốt hơn từ các nhãn hàng Việt Nam hoặc hộ kinh doanh bán lẻ trong nước. Trong khi đó, các thương hiệu bán lẻ nước ngoài khi gia nhập thị trường cần ưu tiên mở rộng mặt bằng tại Việt Nam, xây dựng hệ thống cửa hàng flagship để nâng cao mức độ nhận diện trước khi đẩy mạnh doanh số trên sàn thương mại điện tử.

Do vậy, việc các hãng, đặc biệt là các nhãn hàng nước ngoài, từ bỏ mặt bằng để tập trung hoàn toàn vào thương mại điện tử vẫn chưa xảy ra. Do đó, trong vòng 5 năm tới, thương mại điện tử vẫn chưa đủ để làm giảm nguồn cầu của đối với mặt bằng bán lẻ tại Việt Nam và nhu cầu đối với mặt bằng phục vụ bán lẻ vẫn rất lớn. Tuy nhiên, thực tế rằng nguồn cung mặt bằng bán lẻ, đặc biệt các trung tâm thương mại chất lượng tại Việt Nam còn hạn chế, chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu về công năng của mặt bằng từ các thương hiệu.

So với các nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore hay Malaysia, mặt bằng bán lẻ của Việt Nam còn khiêm tốn về quy mô, chất lượng và trải nghiệm. Trong 5 năm qua, nguồn cung mặt bằng bán lẻ chỉ tăng trung bình 3% mỗi năm tại thị trường Hà Nội. 

Thị trường vẫn đang thiên về bên cho thuê nhiều hơn, bởi nguồn cung trung tâm thương mại chất lượng và được xây dựng bài bản không nhiều. Nguồn cung mặt bằng bán lẻ hiện đại tăng trưởng chậm hơn nhu cầu thuê đến từ thương hiệu quốc tế.

Nhưng chuyên gia này dự báo, nguồn cung của thị trường khả quan từ nay đến năm 2027 khi một loạt các dự án mới, có chất lượng quốc tế được giới thiệu tới thị trường. Tại Hà Nội đến cuối năm 2025, thị trường dự kiến sẽ mở rộng với 140.700 m2 nguồn cung bán lẻ mới từ bốn trung tâm mua sắm và 3 khối đế bán lẻ.