Tiền gửi dân cư lần đầu sụt giảm sau hơn hai năm liên tục tăng

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vừa cập nhật số liệu về tiền gửi của khách hàng tại hệ thống tổ chức tín dụng đến cuối tháng 1/2024. Theo đó, tiền gửi của cả khách hàng doanh nghiệp và dân cư đều giảm mạnh trong tháng đầu năm.

Cụ thể, tổng tiền gửi của khách hàng tại hệ thống ngân hàng cuối tháng 1/2024 đạt hơn 13,17 triệu tỷ đồng, giảm gần 200 nghìn tỷ đồng so với cuối năm 2023.

Cụ thể, tiền gửi của các tổ chức kinh tế cuối tháng 1/2024 là hơn 6,67 triệu tỷ đồng, giảm hơn 165 nghìn tỷ so với cuối năm 2023, tương đương giảm 2,41%. Trước đó, tiền gửi của nhóm khách hàng này đã tăng đột biến hơn 457 nghìn tỷ đồng trong tháng 12/2023 lên mức kỷ lục hơn 6,84 triệu tỷ đồng.

Trong khi đó, tiền gửi của dân cư cũng giảm hơn 34,6 nghìn tỷ đồng trong tháng 1/2024 xuống mức gần 6,5 triệu tỷ đồng. Đáng chú ý, đây là tháng đầu tiên tiền gửi dân cư quay đầu sụt giảm, sau khi đã liên tục tăng trưởng dương 25 tháng liên tiếp trước đó.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê đến 25/3, huy động vốn (gồm dân cư và tổ chức) của các tổ chức tín dụng hạ 0,76% so với đầu năm, trong khi cùng kỳ năm ngoái tăng gần 1,2%.

Như vậy, sau giai đoạn gửi ồ ạt, dòng tiền vào hệ thống ngân hàng đã dịch chuyển trước môi trường lãi suất thấp kéo dài. Mặt bằng lãi huy động tại hầu hết ngân hàng không quá 5% một năm. Riêng khoản gửi ngắn hạn vài tháng, lãi suất dao động 2-4% một năm, mức thấp nhất trong nhiều năm qua.

Mặt khác, khẩu vị đầu tư của người dân cũng ít nhiều thay đổi trong bối cảnh thị trường tài chính biến động. Họ chọn kênh có tỷ suất sinh lời tốt hơn để "xuống tiền". Chẳng hạn, từ đầu năm đến nay, vàng sinh lời 14,8-22,3%, tốt hơn chứng khoán và gửi tiết kiệm, lần lượt 12,8% và 1,2%.

Trên thực tế, việc tiền gửi của các tổ chức kinh tế giảm mạnh trong những tháng đầu năm được cho là do yếu tố mùa vụ, không có gì bất thường. Nguyên nhân do đây là thời điểm cuối năm tài chính và cũng là dịp Tết Nguyên đán, các doanh nghiệp có xu hướng rút bớt tiền khỏi hệ thống ngân hàng để phục vụ cho các nhu cầu chi lớn như trả lương, thưởng cho người lao động…

Tuy nhiên, lượng tiền gửi dân cư sụt giảm thì có thể do yếu tố đặc thù của năm nay. Trái với mọi năm, các ngân hàng thường tăng lãi suất huy động, tung ra các chương trình khuyến mại để thu hút tiền gửi dịp Tết và đầu năm, thì năm nay, mặt bằng lãi suất lại giảm xuống vùng thấp kỷ lục, do tín dụng các ngân hàng vẫn tăng trưởng âm trong tháng đầu năm.