Toạ đàm khoa học về phát triển kinh tế tư nhân ở ĐBSCL theo tinh thần Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị

Buổi toạ đàm, là dịp để các đại biểu cùng trao đổi, phân tích sâu sắc những vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến khu vực doanh nghiệp tư nhân, bộ phận quan trọng của khu vực kinh tế tư nhân - một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đồng thời là nhân tố then chốt tạo đột phá trong mô hình tăng trưởng của ĐBSCL trong bối cảnh mới.

Kinh tế tư nhân là một trong những động lực của nền kinh tế quốc gia

Phát biểu đề dẫn tại hội thảo, TS. Nguyễn Thị Tuyết Loan, Thành uỷ viên, Hiệu trưởng Trường Chính trị TP Cần Thơ cho biết, trong 40 năm đổi mới, kinh tế tư nhân nước ta đã phát triển mạnh cả về quy mô, số lượng và khả năng đóng góp cho nền kinh tế. Khu vực này hiện chiếm hơn 50% GDP, đóng góp hơn 30% ngân sách, tạo việc làm cho hơn 43,5 triệu lao động (chiếm 82% tổng lao động có việc làm) và chiếm khoảng 56% tổng vốn đầu tư toàn xã hội năm 2024. Nhiều tập đoàn tư nhân lớn đã hình thành và vươn tầm khu vực, đóng vai trò quan trọng trong đổi mới công nghệ, dẫn dắt thị trường và tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. "Những thành tựu này khẳng định tính đúng đắn và sự phát triển nhất quán trong tư duy của Đảng về vai trò của kinh tế tư nhân - từ chỗ là thành phần "bị hạn chế" trước Đổi mới, đến việc được xác định là "một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa" và hiện nay theo Nghị quyết số 68-NQ/TW, được khẳng định là "một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân"" - Bà Nguyễn Thị Tuyết Loan khẳng định.

Bên cạnh đó, Hiệu trưởng Trường Chính trị TP Cần Thơ cũng cho rằng, khi đối chiếu với yêu cầu phát triển nhanh và bền vững trong kỷ nguyên số, kinh tế xanh và hội nhập sâu rộng, khu vực doanh nghiệp tư nhân vẫn bộc lộ nhiều hạn chế như: quy mô nhỏ và siêu nhỏ chiếm 98% tổng số doanh nghiệp, dẫn tới khả năng tích tụ vốn, mở rộng sản xuất, đầu tư nghiên cứu, phát triển rất hạn chế. Năng suất lao động của khu vực này vẫn thấp hơn đáng kể so với doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nhà nước; trình độ công nghệ còn ở mức trung bình hoặc thấp, đặc biệt trong nông nghiệp, chế biến, logistics.

Hạn chế về quản trị doanh nghiệp vẫn là điểm nghẽn lớn. Nhiều doanh nghiệp vận hành theo mô hình gia đình, thiếu chuyên nghiệp, thiếu chiến lược dài hạn, chậm đổi mới mô hình quản trị số, quản trị rủi ro, quản trị chuỗi cung ứng. Điều này dẫn đến khả năng tham gia chuỗi giá trị toàn cầu còn yếu, khó đáp ứng các tiêu chuẩn mới về chất lượng, nguồn gốc, phát thải carbon… vốn đang được các thị trường EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản áp dụng ngày càng chặt chẽ.

Cạnh đó là, khả năng tiếp cận các yếu tố sản xuất thiết yếu như vốn, đất đai, công nghệ, nhân lực chất lượng cao vẫn còn hạn chế: cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ; thị trường lao động chất lượng cao thiếu hụt; liên kết doanh nghiệp - nhà nước - viện trường - FDI còn lỏng lẻo; mức độ số hóa còn thấp, khiến sức cạnh tranh bị suy giảm trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh mẽ. Đồng thời, biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn, sạt lở, suy giảm tài nguyên nước đang làm gia tăng chi phí và rủi ro vận hành của doanh nghiệp, đặc biệt ở ĐBSCL. Trong khi đó, năng lực chuyển đổi xanh và khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn "carbon thấp", kinh tế tuần hoàn còn hạn chế - một trong những yêu cầu cấp thiết của thị trường thế giới và các hiệp định thương mại thế hệ mới.

Nghị quyết số 68: tạo "hệ sinh thái phát triển", vượt qua điểm nghẽn, trở thành động lực tăng trưởng trong thời kỳ mới

Bà Nguyễn Thị Tuyết Loan cho rằng, Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân được ban hành có ý nghĩa đặc biệt quan trọng và kịp thời. Nghị quyết không chỉ tiếp tục khẳng định khu vực kinh tế tư nhân là một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, mà còn đặt ra những định hướng lớn nhằm khắc phục đúng những điểm nghẽn đang cản trở sự phát triển của khu vực này.

Nghị quyết yêu cầu đổi mới mạnh mẽ tư duy phát triển, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường đồng bộ, hiện đại và hội nhập; tạo lập môi trường đầu tư - kinh doanh minh bạch, ổn định, chi phí thấp; khơi dậy tinh thần doanh nhân Việt Nam; đồng thời thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh như những trụ cột quan trọng để nâng cao năng suất lao động và sức cạnh tranh của doanh nghiệp tư nhân. Đây là các định hướng có tính chiến lược, trực tiếp giải quyết những hạn chế về công nghệ, quản trị, nguồn lực và năng lực hội nhập của doanh nghiệp tư nhân hiện nay; đồng thời mở ra khuôn khổ chính sách mới để khu vực này có thể bứt phá mạnh mẽ trong giai đoạn tới.

"Nghị quyết 68-NQ/TW không chỉ mang ý nghĩa lý luận khi tiếp tục hoàn thiện tư duy của Đảng về vị trí, vai trò của kinh tế tư nhân, mà còn mang giá trị thực tiễn sâu sắc: tạo "hệ sinh thái phát triển" đồng bộ để khu vực kinh tế tư nhân vượt qua điểm nghẽn, phát huy tối đa tiềm năng, trở thành động lực tăng trưởng chủ yếu và bền vững của nền kinh tế trong thời kỳ mới" - bà Nguyễn Thị Tuyết Loan cho biết.

Vùng ĐBSCL có tiềm năng lớn về nông nghiệp, thủy sản, công nghiệp chế biến, năng lượng tái tạo, dịch vụ logistics, du lịch sinh thái. Tuy nhiên, vùng cũng đối mặt với nhiều thách thức: kết cấu hạ tầng chưa đồng bộ, đặc biệt là giao thông và logistics; biến đổi khí hậu diễn biến hết sức phức tạp; trình độ công nghệ của doanh nghiệp còn thấp; năng lực quản trị, năng lực liên kết chuỗi giá trị còn yếu; quy mô doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ chiếm đa số; nguồn nhân lực chất lượng cao thiếu hụt. Những hạn chế này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả và sức cạnh tranh của doanh nghiệp tư nhân trong vùng.

Nghị quyết đã đề ra các nhiệm vụ, giải pháp toàn diện, tạo động lực mới cho phát triển kinh tế tư nhân như: Đổi mới tư duy, thống nhất cao về nhận thức và hành động, khơi dậy niềm tin, khát vọng dân tộc, tạo xung lực mới, khi thế mới để phát triển kinh tế tư nhân; đẩy mạnh cải cách, hoàn thiện, nâng cao chất lượng thể chế, chính sách, bảo đảm và bảo vệ hữu hiệu quyền sở hữu, quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh, quyền cạnh tranh bình đẳng của kinh tế tư nhân và bảo đảm thực thi hợp đồng của kinh tế tư nhân; đề cao đạo đức kinh doanh, phát huy trách nhiệm xã hội, thúc đẩy mạnh mẽ tinh thần kinh doanh, tạo mọi điều kiện thuận lợi để doanh nhân tham gia quản trị đất nước…

Tại hội thảo, các đại biểu đều khẳng định Nghị quyết số 68 vô cùng quan trọng, góp phần tháo gỡ nhiều nút thắt trong phát triển kinh tế tư nhân. Qua đó, các đại biểu đã tham luận làm rõ những khó khăn, thách thức, rào cản đối với phát triển kinh tế tư nhân của ĐBSCL hiện nay; định hướng phát triển các doanh nghiệp, kinh tế tư nhân trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và chuyển đổi số; trong lĩnh vực y tế; lĩnh vực dịch vụ du lịch khu vực ĐBSCL; trong lĩnh vực nông nghiệp, hợp tác xã và một số lĩnh vực khác...; đề xuất các giải pháp hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tư nhân; giải pháp hỗ trợ tiếp cận các nguồn lực về đất đai, vốn, nhân lực chất lượng cao cho phát triển kinh tế tư nhân, doanh nghiệp trẻ...