Tôm Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ đối mặt áp lực trong năm 2026

Thị trường Mỹ đang bước vào giai đoạn siết chặt phòng vệ thương mại trên diện rộng, tác động mạnh đến các ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, trong đó có tôm.

Thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (VASEP), tính đến ngày 15/11/2025, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ đạt 731 triệu USD, tăng 8% so với cùng kỳ năm trước. Mỹ tiếp tục duy trì vị thế là thị trường lớn thứ hai của ngành tôm Việt Nam. Tuy nhiên, VASEP nhận định triển vọng thời gian tới đang chịu sức ép lớn từ các biện pháp phòng vệ thương mại của Mỹ.

Cụ thể, rủi ro lớn nhất mà doanh nghiệp tôm Việt Nam phải đối diện trong ngắn hạn là kết quả rà soát hành chính POR19 đối với tôm đông lạnh xuất khẩu sang Mỹ. Kết quả sơ bộ do Bộ Thương mại Mỹ công bố cho thấy biên độ thuế chống bán phá giá lên tới 35,29%, mức rất cao so với kỳ vọng.

Phán quyết cuối cùng dự kiến được đưa ra vào đầu năm 2026 sẽ ảnh hưởng lớn đến hoạt động xuất khẩu trong năm 2026.

Nếu mức thuế sơ bộ không thay đổi, sẽ không chỉ gây áp lực tài chính lớn mà còn ảnh hưởng đến khả năng duy trì thị trường của ngành tôm trong năm tới. Thực tế, việc xuất khẩu tôm giảm mạnh trong tháng 7 và tăng trở lại vào tháng 8 và 9 cho thấy doanh nghiệp đang tranh thủ đẩy hàng trước khi các biện pháp mới được áp dụng.

Bên cạnh thuế chống bán phá giá, tôm Việt Nam còn chịu tác động từ thuế đối ứng mà Chính quyền Trump áp dụng trong năm 2025 lên nhiều mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam. Thuế chồng thuế khiến chi phí tuân thủ và giá bán thực tế tăng cao, buộc doanh nghiệp phải điều chỉnh chiến lược xuất khẩu cũng như đàm phán lại với nhà nhập khẩu Mỹ.

Dữ liệu cho thấy giá tôm chân trắng Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ trong quý III dao động từ 12,8 đến 14,1 USD/kg, tăng so với các quý trước đó và so với cùng kỳ năm 2024. Giá tôm sú cũng tăng lên mức 17,9 đến 20,4 USD/kg. Đây là hệ quả trực tiếp từ chi phí tuân thủ và áp lực giao hàng nhanh, đồng thời phản ánh xu hướng siết chặt thương mại đang diễn ra tại Mỹ.

Theo VASEP, cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam chỉ trở nên rõ hơn nếu kết quả POR19 đạt mức hợp lý và doanh nghiệp đáp ứng tốt bộ tiêu chí tuân thủ mới từ phía Mỹ. Mặc dù xuất khẩu năm 2025 dự kiến tăng nhẹ, nhưng bức tranh quý I/2026 được dự báo kém tích cực do áp lực thuế, chi phí tuân thủ cao và điều kiện sản xuất trong nước gặp nhiều khó khăn. Trong đó, rủi ro liên quan thuế chống bán phá giá được đánh giá là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất tới thị trường.

Trong bối cảnh các biện pháp phòng vệ thương mại ngày càng siết chặt, VASEP khuyến nghị doanh nghiệp chủ động chuẩn hóa dữ liệu, minh bạch hồ sơ và tăng cường quản trị tuân thủ.

Việc chuẩn hóa dữ liệu phục vụ các kỳ rà soát thuế, xây dựng hệ thống truy xuất đồng bộ và nâng cao tính minh bạch trong giao dịch là rất quan trọng. Đồng thời, doanh nghiệp cần tăng cường kiểm tra uy tín đối tác để giảm rủi ro lẩn tránh thuế hoặc tranh chấp thương mại. Việc tối ưu danh mục sản phẩm theo hướng tập trung vào các mặt hàng ít chịu thuế chống bán phá giá cũng là giải pháp giúp duy trì dòng xuất khẩu trong bối cảnh biến động.

Ngoài ra, doanh nghiệp cần phối hợp với nhà nhập khẩu Mỹ trong việc thống nhất quy trình cung cấp dữ liệu, hỗ trợ xác minh hồ sơ và xây dựng các cơ chế chia sẻ rủi ro. Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu cũng là hướng đi quan trọng nhằm giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ và phân tán rủi ro trước biến động chính sách.