TP. Đà Nẵng công bố kết luận thanh tra về công tác quản lý, khai thác khoáng sản

Thanh tra TP Đà Nẵng cho biết, Chánh Thanh tra TP Trần Thị Kim Hoa đã ký ban hành Kết luận số 446 về công tác quản lý, khai thác khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường. Kết quả thanh tra chỉ ra nhiều vi phạm kéo dài, gây thất thoát ngân sách Nhà nước gần 900 triệu đồng.

Theo đó, từ ngày 6/5 đến 18/6/2025, Đoàn thanh tra tiến hành kiểm tra tại Sở NN&MT (trước đây là Sở TN&MT tỉnh Quảng Nam) cùng 6 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khai thác khoáng sản. Kết quả cho thấy số tiền các đơn vị phải nộp bổ sung ngân sách lên tới 883 triệu đồng.

Trong đó, Công ty CP Đại Hưng phải nộp hơn 423 triệu đồng tiền thuế tài nguyên; Công ty TNHH Phú Hương nộp hơn 123 triệu đồng; Công ty TNHH Xây dựng và Mua bán thiết bị Hùng Hậu (Công ty Hùng Hậu) nộp trên 331 triệu đồng do áp sai giá tính thuế; còn Công ty TNHH Xây dựng Thắng Đông nộp hơn 4,3 triệu đồng phí bảo vệ môi trường.

Đáng chú ý, nhiều sai phạm trong hoạt động khai thác cũng bị phát hiện. Cụ thể, Công ty TNHH Tấn Lợi Minh khai thác cát, sỏi vượt ra ngoài phạm vi cấp phép tới 86 m; Công ty CP Đại Hưng mở moong đất sét sai vị trí thiết kế.

Công ty Hùng Hậu bổ nhiệm giám đốc điều hành mỏ không đủ điều kiện và không lắp đặt trạm cân, camera giám sát theo quy định. Công ty TNHH Phú Hương khai thác khi chưa có hợp đồng thuê đất, trong khi Công ty CP Gạch Tuynel Phú Ninh chưa đăng ký khai thác, sử dụng nước ngầm.

Kết luận thanh tra cũng chỉ ra hạn chế trong công tác quản lý Nhà nước khi UBND tỉnh Quảng Nam (cũ) đã ban hành 9 văn bản điều chỉnh khu vực khoáng sản chưa phù hợp Luật Khoáng sản, đồng thời chưa thực hiện đầy đủ việc lấy ý kiến theo quy định.

Trước thực trạng trên, Thanh tra TP Đà Nẵng kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố chỉ đạo xử lý nghiêm các vi phạm, khẩn trương hoàn tất thủ tục thuê đất cho doanh nghiệp, thu hồi số tiền sai phạm trước ngày 30/9/2025 và tăng cường công tác giám sát để ngăn chặn tái diễn. Các cơ quan, đơn vị liên quan phải báo cáo kết quả thực hiện về Thanh tra thành phố đúng thời hạn.

Không chỉ tại Quảng Nam (cũ), trước đó, Thanh tra TP Đà Nẵng cũng đã công bố kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng trên địa bàn TP. Kết quả cho thấy nhiều doanh nghiệp khai báo sản lượng không trung thực, gây thất thu ngân sách.

Cụ thể, Công ty Trường Bản (mỏ Trường Bản) báo cáo sản lượng năm 2024 là hơn 333.000 m3, nhưng thực tế khai thác gần 334.000 m3, tức thiếu gần 1.000 m3.

Năm ngoái, Công ty Quang Hưng (mỏ Hóc Già Hạnh) báo khai thác gần 37.000 m3, nhưng sản lượng thực tế hơn 41.500 m3. Tức là, họ đã báo cáo ít hơn thực tế 4.600 m3. Sai phạm tương tự cũng xảy ra tại Công ty Miền Nam Đà Nẵng (mỏ Hố Bạc 3), với mức báo cáo khai thác thấp hơn khoảng 5.700 m3.

Theo thanh tra Đà Nẵng, việc khai báo sản lượng không chính xác của doanh nghiệp nhằm giảm số thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường phải nộp, vi phạm Thông tư 17/2020 của Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường).

Với vi phạm này, ba doanh nghiệp phải nộp số tiền bổ sung hơn 270 triệu đồng, trong đó Công ty Trường Bản hơn 20,5 triệu đồng, Công ty Quang Hưng gần 161 triệu đồng (bao gồm năm 2023 và 2024), Công ty Miền Nam Đà Nẵng hơn 89 triệu đồng.

Ngoài ra, trong năm 2024, UBND TP Đà Nẵng cho phép một số doanh nghiệp nâng công suất khai thác dưới 15% để phục vụ các công trình trọng điểm. Tuy nhiên, sản lượng tăng thêm tại các mỏ gồm Trường Bản, Suối Mơ II, Hóc Già Hạnh và Hố Bạc 3 vẫn chưa được tính toán, chủ đầu tư cũng chưa nộp bổ sung tiền cấp quyền khai thác, theo quy định của Luật Khoáng sản 2010.

Cũng theo kết luận thanh tra, chủ mỏ Trường Bản bóc 160.400 m3 đất tầng phủ để san lấp các dự án, vượt 15% so với công suất khai thác nhưng không điều chỉnh giấy phép. Việc này vi phạm Nghị định 158/2016 của Chính phủ. Thanh tra thành phố cho rằng trách nhiệm này thuộc về Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng các cá nhân liên quan.

Để xảy ra các vi phạm trên, theo Thanh tra TP Đà Nẵng, trách nhiệm chính thuộc về các công ty khai thác, đồng thời Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng cá nhân liên quan cũng thiếu sót trong tham mưu và giám sát. Các đơn vị liên quan được yêu cầu nghiêm túc rút kinh nghiệm, báo cáo và gửi chứng từ nộp ngân sách theo quy định.