TP.HCM: Nghiên cứu bổ sung thêm 3 tuyến đường sắt đô thị mới

Mới đây, Sở GTVT TP đã tổ chức cuộc họp để nghiên cứu, rà soát, đề xuất bổ sung điều chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị, đường sắt kết nối nội vùng, các đầu mối đường sắt quốc gia khu vực TP.HCM và hoàn chỉnh hệ thống đường trên cao, các đường ven hai bờ sông Sài Gòn.

Các nghiên cứu trên sẽ là cơ sở để bổ sung vào Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng TP.HCM đến năm 2040 và tầm nhìn đến năm 2060.

Hiện, TP HCM đã được quy hoạch 8 tuyến metro và ba tuyến xe điện mặt đất (hoặc đường sắt một ray) tổng chiều dài 220 km, vốn đầu tư ước tính khoảng 25 tỷ USD. Trong đó, tuyến số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) và số 2 (Bến Thành - Tham Lương) đã được triển khai, những tuyến còn lại chưa đầu tư.

Về đường sắt đô thị, Sở GTVT đề xuất bổ sung ba tuyến đường sắt đô thị mới và các tuyến nối các tuyến đường sắt đô thị đã được quy hoạch hiện nay.

Cụ thể 3 tuyến đường sắt đô thị được đề xuất bổ sung mới gồm: Tuyến kết nối qua các nhà ga hành khách của Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất đến trung tâm TP.HCM và Thủ Thiêm. Tuyến đường này cũng sẽ kết nối đến Cảng hàng không quốc tế Long Thành (theo đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành).

Tiếp đến là tuyến đường sắt đô thị vượt sông Soài Rạp sang Cần Giờ, kết nối đến Khu đô thị du lịch 2.870 ha lấn biển Cần Giờ. Tuyến thứ 3 được đề xuất bổ sung kết nối hai ga đầu mối đường sắt quốc gia ở thành phố là Thủ Thiêm và Tân Kiên, dài khoảng 28 km. Lộ trình tuyến này dự kiến dùng một phần hướng tuyến trước đây đã quy hoạch cho đường sắt một ray, theo trục Nguyễn Văn Linh.

Về các tuyến nối các đường sắt đô thị đã được quy hoạch trước đó được đề xuất gồm: tuyến nối đường sắt đô thị số 2 – giai đoạn 2 (Bến Thành - Thủ Thiêm) tại ga Thủ Thiêm với đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành. Qua đó, tạo thành một hành lang đường sắt thông suốt từ Đô thị Tây Bắc TP.HCM - Bến Thành - Thủ Thiêm - Long Thành trong tương lai, dài hơn 80 km.

Bên cạnh đó là kết nối các tuyến ĐSĐT số 3b và số 4 của TP.HCM với các tuyến đường sắt đô thị đang được nghiên cứu của tỉnh Bình Dương. Ngoài ra, Sở này cũng đề xuất nối dài tuyến số 6 thêm khoảng 7 km đến đường Nguyễn Văn Linh.

Cũng trong định hướng phát triển mạng lưới đường sắt ở TP HCM, các đơn vị liên quan thống nhất đề xuất chuyển ga đầu mối hành khách của tuyến đường sắt quốc gia (Hà Nội - TP HCM) về ga An Bình mới (Bình Dương), thay vì ở khu Bình Triệu thuộc địa bàn thành phố như quy hoạch. Phương án này được cho phù hợp định hướng chuyển đoạn đường sắt từ Bình Triệu đến ga Sài Gòn hiện hữu thành đường sắt đô thị trong tương lai.

Hệ thống đường trên cao ở TP HCM cũng được định hướng kéo dài so với quy hoạch trước đây để hình thành các trục xuyên tâm Bắc - Nam, Đông - Tây, kết nối liên vùng qua các tỉnh lân cận. Ngoài ra, thành phố đang nghiên cứu tổng thể giao thông, đô thị dọc sông Sài Gòn để bổ sung quy hoạch, giúp khai thác tiềm năng sẵn có.

Kết luận số 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 xác định mục tiêu hoàn chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hồ Chí Minh vào năm 2035. Điều này có nghĩa là thành phố phải hoàn thành toàn bộ mạng lưới đường sắt đô thị còn lại (khoảng 200 km) trong 12 năm tới.

Theo Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP Hồ Chí Minh, đây là một thách thức vô cùng lớn, đòi hỏi thành phố phải quyết tâm thay đổi hết sức quyết liệt, toàn diện, mạnh mẽ và đột phá để hoàn thành. Vừa qua, Ban Quản lý Đường sắt đô thị đã đề xuất UBND Thành phố thành lập Tổ công tác xây dựng Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị nhằm nghiên cứu áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù để nhanh chóng triển khai các dự án.