Trà chiều ở Phúc Thọ Hoa Bay

Nhận ra tâm điểm của bài phê bình là những thông tin viết về người bằng hữu lâu năm, tôi khá bất ngờ. Tuy nhiên, sau khi cẩn trọng đọc từng phần trong nội dung bài báo, tôi quyết định chạy xe về thôn Quế Lâm, xã Hiệp Thuận, huyện Phúc Thọ, Hà Nội ghé thăm Khu du lịch sinh thái Phúc Thọ Hoa Bay với mong muốn được lắng nghe những trải lòng của ông Nguyễn Đức Minh.

Tiếp tôi trong buổi trà chiều, trong không gian ngập tràn mùi hương dìu dịu của các loài hoa, Nguyễn Đức Minh nói rằng: Trong mọi khía cạnh của đời sống xã hội, việc tìm ra cái sai, lên án cái sai, hướng về cái tốt, đề cao cái tốt, đó là chuyện rất nên làm và là lẽ tự nhiên. Tuy nhiên, giữa đúng và sai thường có một ranh giới mong manh…

"Xin được trao đổi với bạn ở khía cạnh tin tức báo chí vừa qua. Nếu bạn phóng viên (người phê bình Phúc Thọ Hoa Bay) có thời gian trao đổi, để tôi được giải thích nhiều hơn về mô hình kinh doanh nông trại kết hợp du lịch Farmstay, về hiện trạng đất khu sinh thái Hoa Bay và cảnh quan ven sông Đáy, về nỗi lòng của "người già làm nông nghiệp" như tôi,… thì chắc chắn, bạn sẽ không có sự hiểu lầm đáng tiếc như thế...

"Nhưng đã không có buổi trò chuyện ấy. Đó có lẽ là lý do khiến bài báo khi được xuất bản đã gây những hiệu ứng truyền thông không tốt cho Phúc Thọ Hoa Bay và cá nhân tôi. Thông tin cho rằng "có sai trong góc độ quản lý đất đai, quản lý trật tự xây dựng" đã khiến tôi phải đối mặt với nhiều khó khăn về lịch trình phỏng vấn và tương tác truyền thông. Điều này khiến tôi không còn thời gian chăm chút cho Phúc Thọ Hoa Bay, không còn thời gian làm kinh tế".

Trầm ngâm hơn khi kể về cơ duyên làm nông nghiệp của mình, Nguyễn Đức Minh nói rằng, vào tháng 10/2009, dự án Xây dựng vườn hoa cây cảnh tại khu Tân Bồi, thôn Quế Lâm, xã Hiệp Thuận, huyện Phúc Thọ được phê duyệt và triển khai thực hiện. Sau khi được chủ dự án là ông Đặng Vũ Đỗ ủy quyền thực hiện dự án, tôi tập trung xây dựng Khu du lịch sinh thái Phúc Thọ Hoa Bay theo mô hình du lịch trải nghiệm sinh thái trên diện tích khoảng 3ha dọc theo bờ kênh Cẩm Đình.

Với quyết tâm phải làm sao để biến mảnh đất rất đỗi bình thường của một nơi còn nghèo khó như thôn Quế Lâm, xã Hiệp Thuận, trở thành một nơi trù phú. Nguyễn Đức Minh liền dồn mọi tâm sức, đồng thời học hỏi kinh nghiệm từ những người đi trước về kỹ thuật, về cách sử dụng nguồn vốn, nguồn nhân lực... để bắt tay làm điểm du lịch nông nghiệp, trải nghiệm sinh thái.

Xác định phải đầu tư một cách có hệ thống thì mới mang lại hiệu quả kinh tế cao. Do đó, để thuận tiện cho việc trồng trọt, Nguyễn Đức Minh đã thuê đất Nhà nước và thuê lại ruộng đất của bà con xung quanh,… để quy hoạch cả hệ thống thành Khu du lịch sinh thái Phúc Thọ Hoa Bay. Việc thuê đất, mua đất để làm Khu du lịch luôn tuân chặt chẽ các quy định của pháp luật về đất đai. Hơn 10 năm trôi qua, không hề có tranh chấp hay khiếu kiện liên quan đến đất đai xảy ra tại khu vực này.

Nguyễn Đức Minh nói rằng: "nếu mình không làm giàu được trên chính đất của mình, sẽ là một điều rất đáng tiếc". Vì thế, ông tiếp tục tìm tòi, học hỏi từ thành công của các mô hình trang trại trên cả nước thông qua truyền hình, sách báo, hoặc trực tiếp tìm đến để tham quan, rồi kiên trì triển khai xây dựng hệ thống nhà nghỉ chân, điểm vọng cảnh cùng các mô hình phụ trợ khác trong khuôn viên Phúc Thọ Hoa Bay.

Ông chủ của Phúc Thọ Hoa Bay nhấn mạnh rằng, hệ thống nhà nghỉ chân, điểm vọng cảnh chỉ là những công trình bổ trợ cho các mô hình trồng hoa, tạo cảnh, hoàn toàn không phải là những công trình xây dựng. Có công trình gọi là "nhà", nhưng không phải là nhà, bởi những công trình ấy được xây dựng với hệ thống cột kèo gỗ hoặc tre, nứa; được kết cấu hoàn toàn bằng chốt, mộng gỗ để có thể lắp ráp và tháo dỡ dễ dàng. "Bạn có thể hiểu những kiến trúc này là "những tác phẩm nghệ thuật sắp đặt" trong "thú chơi vườn" của tôi", ông Minh trải lòng.

Khi được hỏi: "Ông lý giải ra sao về thông tin trong bài báo về việc Hoa Bay Phúc Thọ xây dựng một dãy nhà hàng theo kiến trúc nhà sàn, ngay sát mé sông và đổ cọc đua hẳn ra phía bờ sông Đáy, lấn chiếm phía hành lang đê sông". Ông Nguyễn Đức Minh cười hiền: "Sẽ không hiểu lầm như thế, nếu bạn hiểu về cấu trúc dòng sông, về những cái được và cái mất khi bạn làm trang trại ven một dòng sông, như con sông Đáy này".

Ông Minh nói rằng, sau khi chinh phục vùng đất hoang hoá, trải qua nhiều khó khăn vất vả, vào năm 2010, khu sinh thái của ông bước đầu triển khai xây dựng. Vào thời điểm 2011-2013, dải đất ven sông Đáy, đoạn chạy qua Hoa Bay Phúc Thọ, bất ngờ bị sụt lún. Hàng chục mét đất trong khu sinh thái có nguy cơ bị sạt lở. Mưa lũ có thể cuốn trôi diện tích cây trồng và tiểu cảnh bất cứ lúc nào. Việc này nếu xảy ra sẽ ảnh hưởng đến cấu trúc toàn khu và chắc chắn sẽ đổ mọi tâm huyết của ông xuống lòng sông.

Vì vậy, ông Minh đã quyết định bỏ ra rất nhiều kinh phí để xây 250m bờ kè dọc bờ sông; năm 2019 bờ kè này bị sạt lở 60m, kéo đất cát và hàng ngàn cây hoa xuống lòng sông; phần còn lại cũng đang bị nứt, nguy cơ sạt lở rất cao. Do đó, ông Minh đã tiến hành gia cố chống sạt lở bằng những cây cột cố định, chắc chắn. Chỉ có điều, khi đôi bờ được khống chế sạt lở, những chiếc cột sắt dùng để gia cố đó đã trở thành một rào cản cho khu sinh thái, biến chúng thành những điểm nhấn phi thẩm mỹ.

Khắc phục điều này, sau khi tham khảo ý kiến của các chuyên gia, Nguyễn Đức Minh thuê thiết kế, lựa chọn những bản vẽ đẹp nhất, để biến sự thô ráp của những chiếc cọc thành sự mềm mại uyển chuyển của những căn chòi xinh xắn. "Mong các bạn hãy có một góc nhìn khoáng đạt, hãy nhìn nhận các công trình này như một yếu tố trang trí, sự bày tỏ tâm hồn và phong cách sống của tôi", ông Minh trải lòng.

Ông chủ của Phúc Thọ Hoa Bay nói rằng, sau gần 10 năm thai nghén, trăn trở với những ý tưởng xây dựng, những tâm huyết làm kinh tế, đến năm 2019, Phúc Thọ Hoa Bay mới chính thức mở cửa đón khách. Tuy nhiên, đến năm 2020, dịch COVID-19 và những hệ lụy của dịch bệnh khiến tình hình kinh doanh của trang trại gặp khó khăn. Đã có lúc tưởng chừng sẽ buông tay, do áp lực kinh tế, áp lực nhiều phía, tuy nhiên ông Minh đã dằn lòng, đau đáu khát khao đưa Phúc Thọ Hoa Bay trở thành điểm nhấn du lịch cho vùng quê còn hoang sơ của mình.

Qua câu chuyện thân tình trong buổi trà chiều ấy, tôi nhận thấy rằng, với ý chí và sự chịu thương chịu khó, ông Nguyễn Đức Minh đã biến mảnh đất khô cằn trở thành một trang trại quy mô như ngày hôm nay, có thể tạo việc làm cho 30 lao động thường xuyên, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế tại các địa phương.

Việc khai thác, sử dụng có hiệu quả các tiềm năng thế mạnh về đất đai, lao động của ông đã tận dụng được tiềm năng, thế mạnh của địa phương, thúc đẩy chuyển dịch nhanh cơ cấu kinh tế nông nghiệp, góp phần quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn và xây dựng nông thôn mới của địa phương.

Chia tay người đàn ông mang đậm dáng dấp một "lão nông tri điền" của đồng bằng Bắc Bộ ấy, tôi mang trong mình nhiều suy tư. Rõ ràng, nếu như không được trực tiếp chuyện trò, lắng nghe nỗi lòng của ông, không thấy được cái tâm của người làm nông nghiệp ấy, chắc chắn chúng tôi cũng sẽ có ít nhiều ác cảm về câu chuyện "xây nhà trên lòng sông".

Dẫu vậy, qua sự việc này cũng giúp tôi rút ra một số kinh nghiệm cho bản thân về việc tiếp nhận thông tin, cũng như việc hiểu những lý lẽ riêng trong cuộc sống. Tôi cũng tin rằng, với một người có tài năng, có bản lĩnh, có văn hóa như ông Nguyễn Đức Minh, không những không bị xã hội cuốn đi, mà còn góp phần cải tạo xã hội thông qua cách làm kinh tế, cũng như cuộc sống hàng ngày của chính bản thân mình. Ông sẽ là nhân tố có thể góp một phần sức lực vào công cuộc xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

Một số hình ảnh tại khu du lịch sinh thái Phúc Thọ Hoa Bay: