Trái phiếu doanh nghiệp: Tạo niềm tin để khởi dậy sự đầu tư.

Toàn sàn có 19 mã tăng trần 19, 137 mã tăng giá, 707 mã đứng giá, 676 mã giảm giá, 72 mã giảm sàn.

Khối lượng giao dịch của VN-Index đạt hơn 757 triệu đơn vị, với giá trị 17.5 ngàn tỷ đồng. HNX-Index ghi nhận khối lượng giao dịch đạt 87.7 triệu đơn vị, với giá trị 1.8 ngàn tỷ đồng.

Chứng khoán là khái niệm được dùng khi đề cập đến các sản phẩm tài chính xác nhận sở hữu hợp pháp đối với tài sản hoặc phần vốn của công ty hay tổ chức đã phát hành. Khái niệm chứng khoán bao gồm cổ phiếu, trái phiếu và chứng chỉ quỹ, chứng quyền…

Trong số các loại chứng khoán, trái phiếu là loại xác nhận nghĩa vụ nợ của đơn vị phát hành (doanh nghiệp hoặc chính phủ) với người nắm giữ trái phiếu (người cho vay) với một khoản tiền trong một thời gian xác định.

Đơn vị phát hành trái phiếu phải trả lợi tức cho người sở hữu trái phiếu và hoàn trả khoản tiền vay khi trái phiếu đáo hạn.

Thu nhập của trái phiếu được gọi là lợi tức - là khoản tiền lãi được trả cố định thường kỳ cho người nắm giữ và không phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của đơn vị phát hành.

Trái phiếu là chứng khoán nợ, vì vậy khi công ty bị giải thể hoặc phá sản, người nắm giữ trái phiếu được ưu tiên thanh toán trước cổ đông nắm giữ cổ phiếu. Khác với người nắm giữ cổ phiếu, trái chủ (người nắm giữ trái phiếu) không có quyền tham gia vào hoạt động của công ty.

Có nhiều loại trái phiếu khác nhau, được phân loại tuỳ theo đơn vị phát hành (trái phiếu doanh nghiệp, trái phiếu chính phủ), lợi tức (lãi suất cố định, lãi suất thả nổi, lãi suất bằng 0), mức độ đảm bảo thanh toán, hình thức và tính chất trái phiếu...

Để thị trường vốn phát triển lành mạnh, các chuyên gia cho rằng Việt Nam cần có một định chế tài chính độc lập, có chức năng tổ chức, thanh tra, giám sát và chịu trách nhiệm.

Trái phiếu doanh nghiệp là kênh huy động vốn dài hạn quan trọng trong nền kinh tế. Song thời gian qua, một số doanh nghiệp đã lợi dụng việc thực thi pháp luật chưa nghiêm để huy động trái phiếu doanh nghiệp với lãi suất cao trong bối cảnh tình hình tài chính yếu.

Điều này đã dẫn đến một số vụ việc vi phạm ảnh hưởng lớn đến sự phát triển chung của thị trường và đã bị các cơ quan chức năng vào cuộc xử lý.

Cơ quan nào chịu trách nhiệm?

Tại buổi Tọa đàm "Mục tiêu phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp - Niềm tin và Trách nhiệm," ngày 13/9, các chuyên gia đã nêu ra các "khoảng trống" và các giải pháp "hàn gắn" thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Tiến sỹ Trương Văn Phước, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính tiền tệ Quốc gia, nguyên Quyền Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia nhấn mạnh những gì vừa xảy ra trên thị trường vốn là một hồi chuông cảnh báo, bởi trên thực tế không có một cơ quan đứng ra chịu trách nhiệm cuối cùng.

Theo ông Phước, muốn phát triển một thị trường vốn lành mạnh, Việt Nam cần có một định chế tài chính độc lập có chức năng tổ chức, thanh tra, giám sát và chịu trách nhiệm cho sự vận động của thị trường tài chính nói chung và thị trường vốn nói riêng.

Đồng tình với đánh giá trên, tiến sĩ Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính tiền tệ Quốc gia cho rằng thời gian qua có nhiều điều chưa được "hài lòng" về thị trường trái phiếu, trong đó có vấn đề về bộ máy giám sát, điều tiết thị trường.

Cụ thể hơn, tiến sỹ Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính tiền tệ Quốc gia cho rằng bộ phận phát triển thị trường trái phiếu là "bộ phận hẹp" trong Ủy ban chứng khoán Nhà nước là điều cần phải xem xét lại.

"Niềm tin và trách nhiệm" luôn gắn kết với nhau và trách nhiệm trước hết là của Chính phủ cũng như lòng tin trước hết phải xuất phát từ phía doanh nhân, doanh nghiệp (các tổ chức huy động trái phiếu doanh nghiệp).

"Do giám sát không chặt chẽ đã khiến thị trường ‘lên bờ xuống ruộng’ và như thế sẽ rất khó phát triển bền vững lâu dài đồng thời khó giữ niềm tin vững chắc của dân chúng," ông Nghĩa nói.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp có độ rủi ro tương đối cao và cần có hệ thống giám sát vi phạm đạt chuẩn để các nhà đầu tư thấy rõ "sức khỏe doanh nghiệp," từ đó đưa ra các quyết định chọn theo khẩu vị rủi ro của họ.

Tài sản bảo đảm của trái phiếu doanh nghiệp phải được định giá

Quy định mới về chào bán trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ là tài sản bảo đảm của doanh nghiệp phải được định giá và đăng ký biện pháp bảo đảm.

Trong trường hợp vi phạm phương án phát hành trái phiếu doanh nghiệp (trong đó có phương án sử dụng vốn) hoặc vi phạm pháp luật thì bắt buộc phải mua lại trái phiếu trước hạn. Bên cạnh đó, tài sản bảo đảm của trái phiếu doanh nghiệp sẽ phải được định giá và đăng ký biện pháp bảo đảm.

Đó là nội dung mới được quy định Nghị định số 65/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 153/2020/NĐ-CP (về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế ) Chính phủ đã ban hành ngày 16/9.

Nghị định 65 được ban hành giống như ngọn đèn soi tỏ những băn khoăn trăn trở của các doanh nghiệp, các nhà đầu tư.

Nghị định 65 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 153 quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế. Nghị định có những điểm mới và tác động đến 3 nhóm đối tượng: Người mua, người bán và cơ quan quản lý.

Với người mua, đáng chú ý nhất là quy định về nhà đầu tư chuyên nghiệp phải đáp ứng các tiêu chí là có 2 tỷ đồng là tiền thịt, không được vay margin và có giao dịch ít nhất trong 6 tháng. Thời gian có hiệu lực của việc xác định là nhà đầu tư chuyên nghiệp cũng chỉ có giá trị trong vòng 3 tháng, sau đó sẽ được xác minh lại, không có giá trị mãi mãi

Còn với người bán, tức các doanh nghiệp phát hành riêng lẻ trái phiếu doanh nghiệp, hoặc các bên liên quan khác thực hiện việc tư vấn, bảo lãnh họ cũng đã có những phản hồi tích cực khi Nghị định được ban hành.

Việc sử dụng vốn huy động từ phát hành trái phiếu của doanh nghiệp phải đảm bảo đúng mục đích theo phương án phát hành. Thời hạn công bố thông tin về kết quả chào bán trái phiếu được rút từ 10 ngày xuống còn 5 ngày.

"Điểm quan trọng nhất của Nghị định 65 tác động đến thị trường là việc chuẩn hóa và nâng cao duyệt hồ sơ và phương thức phát hành với các tổ chức phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Thông qua việc nâng cao phương thức này thì thị trường tránh được những trái phiếu của những công ty dự án có hồ sơ chưa được minh bạch và có sức khỏe tài chính yếu".

Trái phiếu phát hành tại thị trường trong nước, doanh nghiệp chỉ được thay đổi điều kiện, điều khoản khi đạt tỷ lệ từ 65% tổng số trái phiếu đang lưu hành trở lên chấp thuận.

Nghị định cũng bổ sung quy định về đại diện người sở hữu trái phiếu để tăng cường việc giám sát mục đích sử dụng vốn và các cam kết khác của doanh nghiệp phát hành. Nghị định 65 không thêm các điều kiện phát hành mà chỉ rõ ràng hơn các quy định để bảo vệ quyền lợi của các doanh nghiệp và các nhà đầu tư.

Chính phủ có nhấn mạnh, tổ chức phân phối trái phiếu không được là người có liên quan

Nhằm bổ sung quy định nhằm tăng cường tính minh bạch và tuân thủ pháp luật của các tổ chức cung cấp dịch vụ, các chuyên gia cho biết quy định mới nêu rõ các đại lý phát hành phải là công ty chứng khoán được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp phép hoặc ngân hàng thương mại được Ngân hàng Nhà nước cấp phép. Theo đó, các tổ chức đấu thầu, bảo lãnh, đại lý phát hành phải xác nhận về việc doanh nghiệp phát hành đã nhận đủ tiền thu từ phát hành trái phiếu.

Ngoài ra, các tổ chức cung cấp dịch vụ không được là người có liên quan của doanh nghiệp phát hành. Hơn nữa, trách nhiệm của các tổ chức cung cấp dịch vụ đã được bổ sung cụ thể, đặc biệt là trách nhiệm của tổ chức phân phối trái phiếu nếu hỗ trợ doanh nghiệp phát hành khống hoặc cung cấp thông tin sai sự thật, chào mời nhà đầu tư cá nhân mua trái phiếu..

"Trường hợp các tổ chức này vi phạm quy định của pháp luật thì tùy theo tính chất và mức độ sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán hoặc bị xử lý hình sự theo quy định của pháp luật,"

Thêm vào đó, các quy định cũng được sửa đổi nhằm tăng tính chuyên nghiệp của nhà đầu tư cá nhân khi mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đồng thời hạn chế tối đa nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ gian lận. Để thiết lập thị trường giao dịch có tổ chức, quy định mới cũng bổ sung trách nhiệm giám sát của Sở giao dịch chứng khoán, Tổng công ty Lưu ký bù trừ chứng khoán và Ủy ban Chứng khoán trong việc quản lý, giám sát và thanh, kiểm tra, xử lý vi phạm.

"Bộ Tài chính có trách nhiệm đánh giá việc thực hiện cơ chế chính sách, quản lý, giám sát tổ chức kiểm toán, doanh nghiệp thẩm định giá khi cung cấp dịch vụ liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp. Ngân hàng Nhà nước có trách nhiệm giám sát các tổ chức tín dụng khi cấp phép cho các tổ chức này cung cấp dịch vụ đấu thầu, đại lý phát hành trái phiếu".

Báo cáo mới nhất của các chuyên gia đánh giá, Nghị định 65 chưa thể xử lý triệt để lỗ hổng pháp lý, song điều khoản nghiêm ngặt chắc chắn sẽ khiến các hình thức "lách luật" trở nên đắt đỏ hơn đáng kể.

Dù điều kiện xác định nhà đầu tư chuyên nghiệp trở nên nghiêm ngặt hơn trước, nhưng bù lại nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp được bảo vệ nhiều hơn khi có cơ chế báo cáo và trách nhiệm cam kết cao hơn, với quyền biểu quyết các vấn đề liên quan đến TPDN do họ sở hữu.

Bàn về cơ hội kinh doanh và đứng trên góc độ của 1 một nhà đầu tư nước ngoài đồng thời là chủ doanh nghiệp PGT Holdings với mã chứng khoán PGT trên HNX. Ông Kakazu Shogo đưa ra 1 số chia sẻ:

"Thị trường chứng khoán hay thị trường vốn nói chung là thị trường hết sức nhạy cảm, là thị trường của niềm tin. Do đó, tính minh bạch là điều cần đặc biệt chú trọng. Một thị trường chứng khoán phát triển tốt và bền vững cần dựa trên nhân tố cốt lõi là niềm tin của giới đầu tư và niềm tin này chỉ có thể có nếu thị trường thực sự công khai, minh bạch. Nếu doanh nghiệp không chú trọng những điều này, việc mất niềm tin của nhà đầu tư trên thị trường sẽ là điều tất yếu."

Sự minh bạch thông tin có thể được xem như tấm vé thông hành cho các doanh nghiệp niêm yết trên con đường phát triển bền vững. Từ đó các nhà đầu tư có thể tin tưởng giải ngân và kỳ vọng sự tăng trưởng của doanh nghiệp.

Chia sẻ thêm về góc nhìn dài hạn của TTCK đặc biệt là mã PGT, ông Kakazu Shogo bày tỏ:

"Nền kinh tế và các cổ phiếu Việt Nam khi đã được chiết khấu một cách tương đối có thể trở thành một trong những điểm trú ẩn của dòng tiền. Đây cũng chính là lý do dòng tiền nước ngoài đã bắt đầu giải ngân dần trở lại. Khi nền kinh tế tiếp tục duy trì yếu tố tăng trưởng như vậy, với góc nhìn dài hạn hơn trong TTCK, đó vẫn là một cơ hội rất tuyệt vời ở thị trường Việt Nam.

Trong dài hạn, khi thị trường quay lại những mốc điểm lợi thế, dòng tiền quay lại với thị trường chứng khoán mạnh mẽ hơn, mã cổ phiếu PGT sẽ giúp các nhà đầu tư ăn nên làm ra. Do đó, mã PGT trên sàn HNX là 1 gợi ý cho các nhà đầu tư muốn tìm những tài sản sinh lời dài hạn và an toàn."

Khép lại phiên giao dịch ngày 26/9/2022, mã PGT đóng của và giao dịch trong khoảng giá 4,800 – 10,000 VNĐ.

Hồ sơ của doanh nghiệp.

PGT Holdings tiền thân là Công ty TNHH Taxi Gas Sài Gòn Petrolimex được hình thành dựa trên vốn góp của các công ty thành viên thuộc Tổng công ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) với số vốn điều lệ ban đầu là 31.8 tỷ đồng. Trải qua 2 lần tăng vốn, hiện vốn điều lệ của PGT ghi nhận hơn 92 tỷ đồng.

Năm 2015, Petrolimex thoái vốn khỏi PGT, một số nhà đầu tư Nhật đã hợp tác và đầu tư vào PGT. Năm 2016, PGT hoàn thành quá trình chuyển giao, thành lập ban HĐQT mới và chuyển hướng kinh doanh sang lĩnh Vực M&A.

Cùng năm 2016, PGT đã thành lập 2 công ty con là Công ty TNHH Một Thành Viên Vĩnh Đại Phát chuyên kinh doanh lĩnh vực cung ứng nguồn lao động và Công ty TNHH Vina Terrace Hotel chuyên lĩnh vực khách sạn và đầu tư.

Năm 2017-2018, PGT đã thành công mua phần vốn góp vào công ty tại Myanmar Công ty BMF Microfinance (BMF) chuyên về lĩnh vực tài chính.

Năm 2019-2020, PGT tập trung thúc đẩy phát triển các lĩnh vực kinh doanh trong hệ thống.

Trong năm 2021, Vĩnh Đại Phát đã hoàn tất thu mua công ty Hồng Xinh - Công ty chuyên về mảng chăm sóc và làm đẹp, mỹ phẩm.