Trao tặng bộ sưu tập di ảnh và giới thiệu Nhật ký chiến trường “Ghi vội trên mâm pháo”

Trong khuôn khổ sự kiện, Ban Tổ chức cũng giới thiệu đến đông đảo bạn đọc cuốn nhật ký chiến trường “Ghi vội trên mâm pháo” của tác giả Nguyễn Thùy.

Buổi lễ diễn ra trong không khí thiêng liêng và ý nghĩa, hướng tới hai sự kiện lớn của đất nước: kỷ niệm 95 năm Ngày truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (18/11/1930 - 18/11/2025) và 43 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 - 20/11/2025). Việc lựa chọn thời điểm này không chỉ thể hiện sự tôn vinh hai lực lượng nòng cốt - những người làm công tác mặt trận và những người làm công tác giáo dục, mà còn nhấn mạnh tính gắn kết, đồng lòng của toàn dân tộc.

Chương trình được tổ chức bởi Tổ chức "Trái tim người lính", phối hợp chặt chẽ với các đơn vị uy tín như Bảo tàng Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, Câu lạc bộ "Mãi mãi tuổi 20", Diễn đàn "Cuộc chiến tranh bảo vệ Biên giới phía Bắc" và gia đình tác giả Nguyễn Thùy. Sự chung tay của nhiều tổ chức đã biến buổi lễ thành một diễn đàn văn hóa lịch sử, nơi ký ức được bảo tồn và những giá trị truyền thống được lan tỏa mạnh mẽ đến cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Đây là minh chứng cụ thể cho sức sống bền bỉ của truyền thống "uống nước nhớ nguồn" và sự tiếp nối trách nhiệm giữa các thế hệ.

Mở đầu chương trình, bộ sưu tập "Đại đoàn kết" đã được trang trọng giới thiệu. Đây là thành quả của nỗ lực phục dựng đầy tâm huyết từ nhóm họa sĩ trẻ thuộc Tổ chức "Trái tim người lính", ứng dụng công nghệ hiện đại để tái hiện các bức chân dung. Việc phục dựng không chỉ là tái tạo hình ảnh mà còn là phục hồi lại tinh thần, khí phách của các nhân vật lịch sử qua từng chi tiết. Bộ sưu tập này không chỉ đơn thuần là tập hợp ảnh, mà còn là một thông điệp lịch sử, khẳng định vai trò của trí thức và nhân sĩ yêu nước trong sự nghiệp cách mạng.

Theo Đại tá, nhà văn Đặng Vương Hưng - Trưởng Ban tổ chức, bộ sưu tập "Đại đoàn kết" là nỗ lực đáng ghi nhận của nhóm họa sĩ trẻ thuộc Tổ chức "Trái tim người lính": "Tất cả đều một lòng đi theo cách mạng. Điều kỳ diệu ấy xuất phát từ tâm đức và cách ứng xử của Chủ tịch Hồ Chí Minh với trí thức và chính sách Đại đoàn kết dân tộc". Lời phát biểu này nhấn mạnh tầm quan trọng của chính sách đoàn kết, một sợi chỉ xuyên suốt làm nên thành công của cách mạng Việt Nam.

Bộ sưu tập "Đại đoàn kết" quy tụ chân dung của các vị lãnh đạo tiên phong và nhân sĩ, trí thức tiêu biểu, những người đã có công lớn lao trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và các cuộc kháng chiến vệ quốc. Danh sách các nhân vật được tôn vinh là một bản tổng hợp danh dự, bao gồm: Nguyễn Lương Bằng, Huỳnh Thúc Kháng, Tôn Đức Thắng, Nguyễn Hữu Thọ, Trịnh Đình Thảo, Hoàng Quốc Việt, Huỳnh Tấn Phát và Lê Quang Đạo… 

Những nhân vật này không chỉ là những nhà cách mạng xuất sắc mà còn là những hình mẫu sáng ngời về tinh thần đoàn kết, vượt qua mọi khác biệt để cùng hướng tới mục tiêu chung là độc lập, tự do cho dân tộc. Di sản mà họ để lại là bài học vĩnh cửu cho thế hệ hôm nay về sự đồng lòng và hy sinh vì lợi ích chung của đất nước.

Ngay sau phần trình bày sâu sắc về bộ di ảnh "Đại đoàn kết", Ban Tổ chức đã trang trọng tiến hành nghi thức trao tặng cả hai bộ sưu tập di ảnh chân dung ý nghĩa là "Đại đoàn kết" và "Vinh quang Nhà giáo Việt Nam" cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam.

Việc lựa chọn Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam làm nơi tiếp nhận các tài liệu này mang ý nghĩa sâu sắc. Bảo tàng không chỉ là nơi lưu giữ câu chuyện của phụ nữ Việt Nam mà còn là nơi kể lại những đóng góp của cả dân tộc qua nhiều góc độ. Việc chuyển giao sẽ giúp công chúng tiếp cận những tư liệu quý giá này một cách hệ thống, đặc biệt là truyền tải giá trị của các nhân vật lịch sử và các nhà giáo đến đông đảo công chúng, nhất là thế hệ trẻ ngày nay.

Phát biểu nhận bàn giao, bà Nguyễn Thị Tuyết - Giám đốc Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam đã bày tỏ lòng tri ân sâu sắc và đưa ra lời cam kết: "Các trí thức yêu nước, các nhà giáo cách mạng đã dâng hiến trọn vẹn trí tuệ, tuổi thanh xuân và cả cuộc đời mình cho sự nghiệp cách mạng. Bộ sưu tập này là sự tri ân sâu sắc đối với những thầy cô hy sinh vì học sinh và độc lập Tổ quốc. Chúng tôi cam kết gìn giữ và phát huy giá trị của tác phẩm tại Bảo tàng".

Cũng trong khuôn khổ sự kiện ý nghĩa này, tinh thần "Tôn sư trọng đạo" đã được tôn vinh một cách đặc biệt sâu sắc thông qua việc giới thiệu bộ sưu tập "Vinh quang Nhà giáo Việt Nam". Lịch sử đã ghi nhận hàng vạn giáo viên, trong những năm tháng chiến tranh, đã không chỉ hoàn thành sứ mệnh cầm bút truyền thụ tri thức mà còn dũng cảm khoác lên mình quân phục, trực tiếp cầm súng chiến đấu với kẻ thù. Đây là hình ảnh đẹp và hiếm có về sự hy sinh kép vì cả sự nghiệp trồng người và sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Sự cống hiến kép này được thể hiện qua những con số thống kê đầy xúc động: chỉ tính riêng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, từ tháng 5/1961 đến tháng 12/1974, đã có tới 2.752 cán bộ, giáo viên miền Bắc "đi B" và 621 người thầy đã anh dũng hy sinh trên khắp các chiến trường. Đây là con số biết nói về sự đóng góp máu xương của một ngành nghề tưởng chừng chỉ gắn liền với phấn trắng, bảng đen.

Để tri ân sự hy sinh cao cả và vĩnh cửu đó, một Khu tưởng niệm liệt sĩ dành riêng cho ngành giáo dục đã được xây dựng từ năm 1994, tọa lạc trên Đồi 82 của Nghĩa trang liệt sĩ Tân Biên, tỉnh Tây Ninh (cũ). Khu tưởng niệm này không chỉ là nơi tưởng nhớ mà còn là một địa chỉ đỏ để thế hệ sau tìm về, cúi mình trước bia tưởng niệm khắc ghi danh sách 111 nhà giáo miền Bắc "đi B" và 510 giáo viên các địa phương miền Nam đã ngã xuống vì sự nghiệp giáo dục trong những năm tháng khói lửa.

Tâm điểm thu hút sự chú ý tiếp theo là lễ giới thiệu cuốn sách "Ghi vội trên mâm pháo" - Tác phẩm chắt lọc ký ức chiến trường của thương binh, nhà giáo Nguyễn Thùy. Câu chuyện của tác giả là một minh chứng sống động cho tinh thần dấn thân của tuổi trẻ thời chiến. Sinh năm 1944 tại Bắc Giang, Nguyễn Thùy đã gác lại việc học và tương lai để xung phong nhập ngũ năm 1963, trở thành chiến sĩ cao xạ pháo bảo vệ vùng trời Tây Bắc và Thượng Lào. 

Đặc biệt, Đại tá, nhà văn Đặng Vương Hưng chia sẻ thêm về ông Nguyễn Thùy, người từng là đồng đội chiến hữu thân thiết của nhà thơ Phạm Tiến Duật, người được ví von là "con chim lửa của Trường Sơn huyền thoại". Sự kết nối này càng làm tăng thêm giá trị văn học và tính chân thực của cuốn nhật ký.

Vượt lên sự hao mòn của thời gian, cuốn nhật ký này chính là những trang sổ tay lịch sử đầy ám ảnh. Mặc dù đã ố vàng và nhòe mờ, chúng vẫn còn phảng phất mùi thuốc súng nồng cay của đạn pháo cao xạ, mùi khét của lửa cháy và hơi bom đạn. 

Những dòng chữ viết tay từ sáu thập kỷ trước, không chỉ thấm đẫm mồ hôi, mà còn chất chứa cả máu và nước mắt của bao người chiến sĩ, nay được công bố nhằm lan tỏa tới đông đảo công chúng. Đây không chỉ là di sản vô giá của một thời hoa lửa mà còn là tài sản tinh thần quý báu trao lại cho các thế hệ hiện tại và mai sau.

Khám phá hành trình hơn 1.000 ngày đêm khốc liệt (từ 8/3/1965 đến 22/8/1968), tác phẩm ghi chép chân thực về chiến trường Tây Bắc và Thượng Lào. Nhờ tính trung thực tuyệt đối của thể loại nhật ký, cuốn sách đã cung cấp những chi tiết sống động, cụ thể và đầy đủ nhất về cuộc sống, tâm tư, tình cảm và những trận chiến của thế hệ bộ đội cao xạ pháo đầu tiên trong kháng chiến chống Mỹ. Cuốn sách giúp độc giả hiểu rõ hơn về tính cách mạng và tình đồng chí, đồng đội thiêng liêng.

Hơn cả những tư liệu lịch sử, những hình ảnh về các thế hệ trí thức, nhân sĩ, nhà giáo và chiến sĩ chính là bài học vô giá về đại đoàn kết toàn dân. Họ dạy cho chúng ta rằng, sức mạnh lớn nhất nằm ở sự đồng lòng, ở trí tuệ và sự dâng hiến không điều kiện. Giữ vững tinh thần đại đoàn kết, nuôi dưỡng lòng trung thành và không ngừng dấn thân vì Tổ quốc chính là kim chỉ nam để các thế hệ hôm nay và mai sau tiếp tục kiến tạo nên những kỳ tích mới cho đất nước.