Trở lại sự việc huyện Phú Lộc GPMB chưa thấu tình đạt lý: Luật sư cho rằng đủ điều kiện xem xét bố trí tái định cư

Như mới đây, trong bài phản ánh "Huyện Phú Lộc: Chính sách GPMB chưa "thấu tình đạt lý" có gây khó dễ cho gia đình chính sách?", Tạp chí Doanh nghiệp và Tiếp thị đã thông tin về việc các ông Trần Tùng và Trần Thanh Long (tổ dân phố số 5, thị trấn Phú Lộc, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế) đã gửi đơn khiếu nại đến các cơ quan liên quan về việc yêu cầu được hỗ trợ tái định cư sau khi bị nhà nước thu hồi đất thực hiện Dự án đường nối từ Quốc lộ 1A vào Vườn Quốc gia Bạch Mã.

Cụ thể, trước đây mẹ đẻ ông Long và ông Tùng là cụ Lê Thị Điệp là chủ sử dụng đất tại thửa đất số 135, tờ bản đồ số 25 diện tích 911m2. Sau này, khi cụ Lê Thị Điệp mất đi có để lại mảnh đất cho các con mình đồng thừa kế. Các ông Long và Tùng vẫn sinh sống, có hộ khẩu riêng từng hộ, xây công trình nhà ở riêng và sử dụng chung thửa đất này.

Tại thời điểm năm 2017, khi UBND huyện Phú Lộc làm giấy tờ chứng nhận quyền sử dụng đất, để thuận lợi trong việc hoàn thiện hồ sơ giấy tờ, các đồng thừa kế đã viết giấy tờ thỏa thuận cho ông Tùng đứng tên và làm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Trên thửa đất thời điểm đó, ngoài các tài sản khác, có một ngôi nhà do ông Trần Thanh Long đang quản lý sử dụng, với diện tích 119,8m2. Ông Long sử dụng ngôi nhà này để thờ cúng tổ tiên, thờ cúng người có công với cách mạng là cụ Lê Thị Điệp (mẹ ông) và thờ cúng cụ Võ Thị Lê (bà ngoại ông) là Bà mẹ Việt Nam Anh hùng – VNAH (được Phòng Lao động – Thương binh xã hội huyện Phú Lộc xác nhận).

Khi nhà nước có chủ trương làm Dự án đường nối từ Quốc lộ 1A vào Vườn Quốc gia Bạch Mã, cấp chính quyền có trách nhiệm đã tổ chức họp dân và thông báo thu hồi một phần đất trong thửa đất này để phục vụ dự án.

Sau khi xác định ranh giới đất để giải phóng mặt bằng (GPMB), từ thửa đất thừa kế có diện tích 911m2 bị tách nhỏ ra thành 2 thửa đất số 462, tờ bản đồ 25 với diện tích 309m2 và thửa đất số 463 với diện tích 105m2 trong đó có 60m2 là đất ở. Còn phần bị thu hồi GPMB cắt ngang qua ngôi nhà ông Long sử dụng là nơi để thờ cúng cụ Võ Thị Lê - Bà mẹ Việt Nam Anh hùng.

Chuyện không có gì đáng nói cho đến khi ông Long, ông Tùng có ý định xây lại căn nhà mới để làm nơi thờ cúng tại thửa đất số 463. Trong cuộc đối thoại tại UBND thị Trấn Phú Lộc ngày 13/8/2020, khi 2 ông có ý kiến đề đạt đến ông Phan Công Mẫn - Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Lộc, thì bị từ chối cho phép xây dựng với lý do thửa đất này nằm trong hành lang an toàn giao thông. Cùng lúc này, ông Long và ông Tùng bày tỏ nguyện vọng xin được hỗ trợ nhà ở tái định cư và nộp tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật, nhưng tiếp tục bị UBND huyện Phú Lộc từ chối.

Trên thực tế, người dân còn đất sổ đỏ nhưng không được cấp phép xây nhà. Hơn nữa, khi người dân không còn nơi thờ tự Bà mẹ VNAH, nhưng không được chính quyền địa phương hỗ trợ và trả lời thích đáng. Cực chẳng đã, anh em ông Tùng và ông Long phải làm đơn gửi lên nhiều cơ quan báo chí và các cấp chính quyền để mong nhận được quyền lợi chính đáng của mình.

Luật sư cho rằng đủ điều kiện xem xét bố trí tái định cư

Liên quan đến nội dung trên, trao đổi với phóng viên, Luật sư Nguyễn Văn Phước - Trưởng Văn phòng Luật sư Huế - HUELAW, cho rằng: Ông Trần Thanh Long hoàn toàn có đủ điều kiện để bố trí thêm một xuất hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án.

Căn cứ vào các quy định tại các nghị định của Chính phủ đã được cụ thể hóa tại Quyết định số 37 ngày 19/6/2018 của UBND tỉnh Thừa Thiên Huế ban hành quy định về bồi thường tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh.

Theo đó đối chiếu vào Khoản 2, Điều 9, Quyết định số 37/2018/QĐ-UBND ngày 19/6/2018 của UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, thì: Trường hợp trong hộ gia đình quy định tại Khoản 1, Điều này mà có nhiều thế hệ, nhiều cặp vợ chồng cùng chung sống trên một thửa đất ở bị thu hồi nếu đủ điều kiện để tách thành từng hộ gia đình riêng theo quy định của pháp luật thì nhà nước phải xem xét để bố trí thêm cho họ một xuất tái định cư.

Trong trường hợp này các hộ gia đình ông Trần Thanh Long và ông Trần Tùng trên thửa đất đã tách thành các hộ riêng lẻ sống tại đây. Hộ ông Long đang sinh sống trên căn nhà thờ mẹ VIệt Nam anh hùng, người có công cách mạng và ông Trần Tùng cũng có hộ khẩu riêng sinh sống trong ngôi nhà khác trên cùng thửa đất. Trường hợp này ông Long đủ điều kiện để UBND huyện Phú Lộc xem xét bố trí thêm một lô tái định cư.

Cũng theo Luật sư Phước, tại Quyết định 37, Điểm c Khoản 1 Điều 9 nêu rõ, phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để ở hoặc không đủ điều kiện để được cấp phép xây dựng nhà ở theo quy định của UBND tỉnh, thì Nhà nước thu hồi và bồi thường theo quy định. Phần diện tích đất này được giao cho tổ chức làm nhiệm vụ bổi thường, giải phóng mặt bằng quản lý theo quy định về quản lý đất công hiện hành.

Đối với thửa đất số 463 diện tích 105m2 (60 m2 điện tích đất ở) không được cấp phép xây dựng nhà ở vì nằm trong hành lang an toàn đường bộ, trong khi đó sổ đỏ đã được cấp có đất ở. Đúng ra, phần diện tích này phải thu hồi.

Nếu trường hợp phần diện tích 105m2 thu hồi luôn thì tổng diện tích thu hồi lên trên 600m2. Như vậy phần diện tích thu hồi sẽ lớn gấp 2 lần hạn mức đất ở, theo quy định của pháp luật, trong trường hợp này cũng đủ điều kiện xem xét bố trí thêm xuất tái định cư - Luật sư Phước phân tích.

Trao đổi với PV trước đó, ông Phan Văn Trọng, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Phú Lộc, cho biết: "Qua xem xét đối chiếu hồ sơ, thực tế là nguồn gốc đất thừa kế. Tuy nhiên, năm 2013, khi thực hiện công tác cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hộ ông Trần Tùng làm văn bản phân chia di sản thừa kế. Theo đó, toàn bộ di sản trong đó gồm tài sản và đất đai đều để lại cho ông Trần Tùng đứng tên. Về mặt pháp lý chủ quyền, tất cả các quyền quyết định chỉ có ông Tùng, không có ông Long. Khi thực hiện kê khai đất đai, tài sản ông Tùng cũng đứng ra kê khai. Căn cứ quy định pháp luật, đối với trường hợp thu hồi với diện tịch còn lại đủ điều kiện để xây dựng nên điều kiện bố trí tái định cư đối với ông Trần Tùng là không đủ điều kiện".

Khi được hỏi: Phía chính quyền có nắm được thực tế việc ông Long là người của địa phương, có hộ khẩu ở tại đây và công trình nhà ở của ông Long vẫn ở để thờ cúng Bà mẹ Việt Nam Anh hùng có trước quy hoạch dự án?

Ông Phan Văn Trọng trả lời: "Về quy định trong quá trình GPMB, đối tượng nằm trong GPMB có quyền kê khai hồ sơ, và căn cứ cơ sở pháp lý. Ở đây, khi GPMB và chưa bàn giao, lãnh đạo huyện cùng các ban ngành cũng đã về có đối thoại. Qua rà soát hồ sơ, các quy định của pháp luật, chủ quyền và quyền sử dụng đất, ông Long không có quyền và đã giao toàn bộ cho ông Tùng đứng tên".

Khi được hỏi về thửa đất số 463 đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng không được cấp phép xây dựng, ông Trọng cho biết "Theo quy định của nhà nước, đối với những trường hợp công trình GPMB, phần diện tích còn lại không đủ điều kiện để xây dựng, thì hộ gia đình làm đơn gửi các cơ quan chức năng để xem xét giải quyết. Chúng tôi cũng chưa nhận đơn hay đề xuất liên quan của ông Tùng. Nếu có đơn gửi các cơ quan nhà nước sẽ xem xét giải quyết".

Trước sự việc nêu trên, thiết nghĩ các cấp thẩm quyền và cơ quan chức năng liên quan, như UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, UBND huyện Phú Lộc... cần vào cuộc kiểm tra xử lý, đảm bảo quyền lợi hợp pháp và an sinh xã hội cho người dân. Cần làm rõ xem trường hợp ông Trần Thanh Long có được xét bố trí nhà ở tái định cư không một cách thấu tình đạt lý!

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin!