Trung Quốc là nhà vô địch về xe điện, đến Hoa Kỳ cũng khó đuổi kịp: "Hơn thua" ngay từ công nghệ trạm sạc

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, Trung Quốc thống trị thị trường xe điện toàn cầu, chiếm hơn 70% sản lượng toàn cầu vào năm 2024. Các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đang vượt trội so với các công ty ô tô Mỹ về cả giá cả và công nghệ.

Một ví dụ điển hình là công nghệ sạc nhanh năm phút.

Đầu năm 2025, hai công ty lớn của Trung Quốc đã công bố những đột phá trong công nghệ pin, cho phép xe điện di chuyển hàng trăm km chỉ với năm phút sạc. Sau chuyến đi đến Trung Quốc để lái thử mẫu xe sạc nhanh mới của BYD, Patrick George, tổng biên tập tạp chí InsideEVs, cho biết các mẫu xe Trung Quốc "có lẽ đi trước phần còn lại của thế giới một hoặc hai thế hệ”.

Có thể nói công nghệ sạc năm phút có thể thay đổi thái độ của người lái xe đối với xe điện, đặc biệt là ở Mỹ. Việc tiếp cận rộng rãi các trạm sạc, cùng với thời gian sạc gần như tương đương với trạm xăng, sẽ góp phần đáng kể vào việc giảm bớt cái mà nhiều người gọi là "nỗi lo về quãng đường di chuyển" - một rào cản lớn đối với việc áp dụng xe điện.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng người mua xe ở Mỹ chưa thể sử dụng công nghệ sạc nhanh năm phút trong tương lai gần. Dưới đây là lý do.

Ô tô

Hệ thống sạc nhanh của BYD phụ thuộc vào hai yếu tố: một chiếc xe có khả năng sạc nhanh và một trạm sạc có khả năng cung cấp nguồn điện tương ứng từ lưới điện.

BYD, nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới hiện nay, đã phát triển một loại pin có công suất sạc tối đa 1.000 kilowatt (1 megawatt). Năm phút sạc ở tốc độ tối đa này cung cấp đủ năng lượng cho xe di chuyển khoảng 400 km. Hầu hết xe điện trên thị trường Mỹ có công suất sạc tối đa 400 kilowatt hoặc thấp hơn.

Ryan Fisher, người đứng đầu bộ phận cơ sở hạ tầng sạc tại công ty nghiên cứu Bloomberg New Energy Finance, cho biết: "Đây là một bước tiến lớn, nhanh hơn gần gấp ba lần so với bất kỳ công ty nào khác trong ngành".

Fisher cho biết giá xe tại Trung Quốc vào khoảng 260.000 NDT, thấp hơn nhiều so với những chiếc xe sạc nhanh mới được bán ở các nơi khác. Tesla Cybertruck được bán tại Mỹ có giá khởi điểm khoảng 70.000 USD (tương đương 500.000 NDT).

Fisher cho biết mặc dù các nhà sản xuất ô tô khác cuối cùng có thể làm chủ công nghệ để xây dựng hệ thống sạc quy mô megawatt, nhưng điều đó sẽ không xảy ra chỉ sau một đêm.

Thực tế là các công ty Trung Quốc đã dẫn đầu thế giới về số lượng bằng sáng chế chất lượng cao cho nhiều công nghệ năng lượng sạch, bao gồm cả pin. Và hiện nay, có rất ít xe ô tô mang nhãn hiệu Trung Quốc được bán tại Hoa Kỳ.

Cọc sạc

BYD đã cam kết xây dựng 4.000 "trạm sạc nhanh megawatt" trên khắp Trung Quốc để hỗ trợ những chiếc xe mới có khả năng sạc 1.000 kilowatt.

Bill Russo, người sáng lập kiêm giám đốc điều hành của công ty tư vấn Automobility Limited có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết quá trình sản xuất các trạm sạc công suất cao này có thể được hợp lý hóa hơn ở Trung Quốc. Lý do là vì các trạm sạc xe điện là cơ sở hạ tầng quan trọng, giống như việc bảo trì đường cao tốc ở Hoa Kỳ.

“Điều này cho phép họ xây dựng các trạm sạc công suất cao trực tiếp vào lưới điện, đôi khi thậm chí còn kết nối vào đường dây cao thế, bỏ qua tình trạng chậm trễ thường thấy”, Lowe nói.

Tại Hoa Kỳ, một chương trình thời Biden nhằm đẩy nhanh việc xây dựng các trạm sạc xe điện đã được khôi phục trong tháng 8/2025. Bộ Giao thông Vận tải Hoa Kỳ cho biết hiện đang có kế hoạch tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các tiểu bang tiếp cận nguồn vốn liên bang để xây dựng các trạm sạc xe điện. Các công ty tư nhân cũng đang nỗ lực xây dựng các trạm sạc mới.

Fischer cho biết ban lãnh đạo BYD đã thảo luận về việc triển khai các trạm sạc megawatt tại châu Âu, cho thấy các công ty Trung Quốc có thể giành được chỗ đứng tại châu Âu bất chấp thuế quan. Ionity, một công ty sạc nhanh, cho biết họ sẽ triển khai các trạm sạc có công suất megawatt tại châu Âu vào cuối năm 2025, mặc dù nguồn điện sẽ được chia sẻ giữa một số bãi đỗ xe.

Chuyện gì xảy ra tiếp theo?

Hiện vẫn chưa rõ việc ông Trump hủy bỏ các chính sách hỗ trợ ngành công nghiệp xe điện sẽ làm chậm tốc độ tăng trưởng của ngành này tại Hoa Kỳ đến mức nào. Ông Luo Wei cho biết nếu không có chính sách hỗ trợ quá trình chuyển đổi từ động cơ đốt trong sang xe năng lượng mới, các công ty ô tô trong nước sẽ không có động lực đầu tư mạnh vào xe điện. Ông cho biết một yếu tố quan trọng trong thành công lâu dài của Trung Quốc là khoản đầu tư ban đầu vào mạng lưới sạc.

“Tôi nghĩ có một điều chúng ta chưa đánh giá đúng mức về họ (Trung Quốc),” ông Lowe nói. “Họ đã đầu tư mạnh vào loại cơ sở hạ tầng này từ rất lâu trước khi thị trường có nhu cầu. Bởi vì họ biết rằng nếu không đầu tư vào cơ sở hạ tầng, sẽ không bao giờ có thị trường.”