Trung tâm Phát triển Sâm Ngọc Linh và Dược liệu Quảng Nam: Kỳ vọng những thành tựu mới trong năm 2021

Tuy vậy, Trung tâm vẫn đạt được những thành quả đáng kể trong việc thực hiện nhiệm vụ chăm sóc, nuôi trồng, bảo vệ, mở rộng vườn Sâm hiện có tại Trại Dược liệu Trà Linh, đảm bảo phát triển nhanh về số lượng, chất lượng cây Sâm Ngọc Linh. Từ đó, tạo vùng nguyên liệu ổn định cho việc khai thác, sản xuất các sản phẩm đặc hữu có giá trị cao, cung ứng giống và các nguyên liệu từ Sâm cho nhân dân và các tổ chức có nhu cầu.

Theo chia sẻ của ông Trần Út - Giám đốc Trung tâm Phát triển Sâm Ngọc Linh và Dược liệu Quảng Nam: Trong năm 2020, được sự quan tâm lãnh đạo của UBND tỉnh Quảng Nam và các ngành có liên quan, đặc biệt là sự tập trung lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của lãnh đạo Sở NN&PTNT Quảng Nam, đến nay, Trung tâm đã tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ được giao đảm bảo theo kế hoạch, nhất là việc quản lý, bảo vệ vườn Sâm nhiều năm tuổi được đảm bảo an toàn. Công tác chăm sóc, sản xuất cây giống đạt và vượt kế hoạch.

Ngay từ đầu năm, Trung tâm đã phối hợp với các đơn vị tổ chức đợt kiểm tra các vường trồng bảo tồn cây dược liệu tại các địa phương. Nhìn chung, các vườn bảo tồn cây dược liệu phát triển ổn định. Đồng thời, Trung tâm đã ký kết hợp đồng với các đơn vị tiếp tục làm tốt công tác chăm sóc, quản lý, bảo vệ 25ha (Ba kích, Sa nhân tím, Đảng sâm) theo kế hoạch được phê duyệt. Hiện nay, một số khu vực tại các vườn bảo tồn cây Đảng sâm, Ba kích (Nam Trà My, Tây Giang, Đông Giang) cây đã ra hoa và kết hạt, có thể cắt bom để tạo nguồn giống phát triển trong nhân dân theo chủ trương được phê duyệt tại các Phương án trồng bảo tồn, kết hợp sản xuất lấy cây giống dược liệu.

Trong năm 2020, mặc dù gặp một số khó khăn như ảnh hưỡng bão số 5, 6 vào tháng 10/2019 làm hư hỏng nhà sản xuất cây giống số 5 và số 6, gây thiệt hại 10 ô gieo hạt, ảnh hưởng đến 3.200 hạt giống, thời tiết diễn biến bất thường, sâu bệnh thường xuyên phát sinh gây hại, nhất là trên cây Sâm giống (bệnh đốm lá, lỡ cổ rễ....). Tuy nhiên, lãnh đạo Trung tâm đã chỉ đạo các Phòng, Trạm dược liệu lập kế hoạch chuẩn bị tốt nhất các điều kiện phục vụ cho công tác sản xuất cây giống ngay từ đầu vụ nên công việc triển khai được thuận lợi và có hiệu quả khá tốt. Kết quả, số lượng cây giống sản xuất được là 33.430 cây/62.550 hạt giống đem gieo, đạt tỷ lệ 53,48%, tăng 6,42% so với năm 2019. Trong đó, số lượng cây giống đạt tiêu chuẩn xuất vườn là 31.850 cây, bao gồm: trả cho Công ty CPTM Dược Sâm Ngọc Linh Quảng Nam 6.550 cây; cung ứng cho nhân dân và doanh nghiệp: 25.100 cây; làm vườn, chăm sóc để trồng trong năm 2021 là 200 cây

Trung tâm cũng đã triển khai nhiều biện pháp kỹ thuật chăm sóc vườn Sâm giống nhiều năm tuổi như làm cỏ, bón mùn, be luống, tủ lá, giữ ẩm... Bên cạnh những biện pháp chăm sóc, Trung tâm triển khai nhiều biện pháp bảo vệ hạt, hạn chế chuột cắn phá hạt Sâm. Kết quả, số lượng hạt tăng lên đáng kể và thu hái kết thúc năm là 93.024 hạt (tăng 23,1% so với năm 2019). Số hạt này được gieo vào khay, gieo ươm, hiện nay đang tiếp tục quản lý, chăm sóc, theo dõi tại Trạm Dược liệu Trà Linh.

Đặc biệt trong năm 2020, Trung tâm đã phát triển diện tích trồng mới, kết quả trồng được 9.312 cây Sâm 2 tuổi. Việc mở rộng diện tích, trồng mới cây Sâm Ngọc Linh đồng thời thực hiện các giải pháp nâng cao năng suất, chất lượng, liên kết sản xuất phát triển Sâm Ngọc Linh và các loại dược liệu đã và đang tạo ra đột phá trong nông nghiệp, từng bước đưa Quảng Nam trở thành vùng dược liệu trọng điểm quốc gia.

Lãnh đạo Trung tâm khẳng định đơn vị rất chú trọng trong việc quản lý, bảo vệ, chăm sóc vườn cây Sâm giống tại Trạm Dược liệu Trà Linh: Thường xuyên quán triệt tới toàn thể cán bộ, viên chức, nhất là đối với người lao động tại Trạm, phải luôn nâng cao tinh thần cảnh giác, kịp thời nắm bắt tình hình an ninh trật tự tại địa phương, đồng thời tăng cường công tác tuần tra, canh gác, bảo vệ vườn Sâm được tuyệt đối an toàn. Ngoài ra, công tác kiểm tra, theo dõi và chăm sóc vườn Sâm được thực hiện thường xuyên. Trong quý I, II, III/2020 đã triển khai làm cỏ, thực hiện nhiều giải pháp hạn chế xói mòn, rửa trôi, bón bổ sung mùn núi cho cây Sâm nhiều năm tuổi. Kết quả cho thấy cây Sâm sinh trưởng, phát triển ổn định, ít bị sâu bệnh hại,...

Trong chiến lược lâu dài của mình, Trung tâm sẽ nỗ lực phát triển cây Sâm Ngọc Linh, hướng đến việc mang đến những giá trị cao hơn, không chỉ là về mặt kinh tế, mà còn đối với nền y học, góp phần cải thiện sức khỏe về thể chất và tinh thần cho người dân. Trước mắt trong năm 2021, Trung tâm sẽ tham mưu và đề xuất với cấp có thẩm quyền thống nhất chủ trương để cung ứng cây giống cho nhân dân và doanh nghiệp, phát triển sản xuất cây Sâm Ngọc Linh được thuê môi trường rừng để trồng Sâm Ngọc Linh theo quy định. Tiếp tục ưu tiên nguồn lực để bảo vệ, phát triển vùng Sâm Ngọc Linh đã quy hoạch 50ha; tiếp tục phối hợp với các đơn vị có liên quan thuộc Sở NN&PTNT tổ chức triển khai thực hiện hoàn thành "Dự án Bảo tồn, kiểm định Sâm Ngọc Linh" theo kế hoạch được duyệt. Đồng thời, tổ chức bàn giao các vườn bảo tồn kết hợp sản xuất lấy cây giống dược liệu về cho các địa phương quản lý, chăm sóc và khai thác vật liệu làm giống cung ứng cho nhân dân để phát triển vùng nguyên liệu cây dược liệu tại địa phương.

Để hoàn thành các kế hoạch, nhiệm vụ được giao trong năm 2021, Trung tâm có ý kiến đề nghị Sở NN&PTNT thống nhất chủ trương để thực hiện việc đầu tư, cải tạo nâng cấp một số hạng mục, công trình tại Trạm Dược liệu Trà Linh vào kế hoạch năm 2020-2021 như: đầu tư xây dựng phần còn lại của hàng rào bảo vệ khu vực vườn sâm mở rộng; gia cố thêm hàng rào bảo vệ vùng trọng điểm Sâm Ngọc Linh hiện có tại Trạm Dược liệu Trà Linh; đầu tư, cải tạo đường đi bộ nối từ tuyến đường Măng Lùng - Đăk Lây lên Trạm Dược liệu Trà Linh; sửa chữa nhà sản xuất cây giống, kè sạt lở nhà công vụ số 2 và cải tạo, nâng cấp công trình vệ sinh nhà công vụ số 2; khắc phục thiệt hại do bão số 9 gây ra tại cơ sở Tam An và trụ sở làm việc tại 16 Lê Lợi,…

Hiện nay, với diện tích vườn sâm giống gốc được mở rộng là 50ha và dự kiến tuyến đường Măng Lùng - Đăk Lây chạy dọc theo sát vườn sâm nên tình hình an ninh, trật tự rất phức tạp. Trong đó số lượng công nhân, bảo vệ hiện nay là 13 người nên trong tổ chức thực hiện việc chăm sóc, bảo vệ vườn Sâm gặp rất nhiều khó khăn. Do vậy, để đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ vườn Sâm được tốt hơn, Trung tâm đề nghị Sở NN&PTNT xem xét, đề nghị cấp có thẩm quyền bổ sung thêm chỉ tiêu hợp đồng công nhân, bảo vệ tại Trạm là 16 người (tăng 03 chỉ tiêu so với hiện nay).

Có thể thấy rằng, những kết quả đạt được trong năm 2020 đang mở ra nhiều kỳ vọng phát triển mới cho Trung tâm Phát triển Sâm Ngọc Linh và Dược liệu Quảng Nam trong năm 2021. Hy vọng rằng, với sự đoàn kết của toàn thể lãnh đạo, cán bộ nhân viên, Trung tâm sẽ hoàn thành nhiệm vụ thực hiện các hoạt động chăm sóc, nuôi trồng, bảo vệ, mở rộng vườn Sâm hiện có tại Trại Dược liệu Trà Linh, đảm bảo phát triển nhanh về số lượng, chất lượng cây Sâm Ngọc Linh. Từ đó, tạo vùng nguyên liệu ổn định cho việc khai thác, sản xuất các sản phẩm có giá trị cao, cung ứng giống và các nguyên liệu từ Sâm cho nhân dân và các tổ chức có nhu cầu. Đồng thời, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương.