T&T Group và chiến lược hạ tầng cho ngành hàng không Việt Nam

Khi thị trường hàng không Việt Nam bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh năm 2018, các hãng bay liên tục mở rộng đội tàu và đường bay, thì T&T Group lại lựa chọn một hướng đi thận trọng hơn: đầu tư từ nền tảng vận hành và hạ tầng. Việc thành lập T&T Airlines trong giai đoạn này không nhằm tham gia ngay cuộc đua vận tải hành khách, mà đóng vai trò chuẩn bị nền móng cho chiến lược dài hạn trong lĩnh vực hàng không.

Phối cảnh Cảng hàng không Quảng Trị

Thay vì phát triển một hãng bay thương mại thuần túy, T&T Airlines tập trung vào các hoạt động hỗ trợ như vận tải hàng không, đại lý du lịch, dịch vụ điều hành bay và các dịch vụ kỹ thuật liên quan. Cách tiếp cận này giúp T&T Group có thời gian quan sát sâu hơn những vấn đề cốt lõi của thị trường, trong bối cảnh đội tàu bay trong nước tăng nhanh nhưng hạ tầng kỹ thuật và năng lực bảo dưỡng, sửa chữa máy bay (MRO) vẫn phụ thuộc lớn vào nước ngoài, kéo theo chi phí vận hành cao. Cùng lúc, các sân bay lớn như Tân Sơn Nhất, Nội Bài liên tục rơi vào tình trạng quá tải, đặt ra yêu cầu cấp thiết về mở rộng và bổ sung hạ tầng mới.

Từ thực tế đó, T&T Group xác định "điểm nghẽn" của ngành hàng không không nằm ở số lượng hãng bay hay đường bay, mà ở nền tảng hạ tầng và năng lực vận hành dài hạn. Quyết định đầu tư vào sân bay được xem là bước ngoặt chiến lược tiếp theo của doanh nghiệp này.

Năm 2020, giữa thời điểm ngành hàng không toàn cầu suy giảm mạnh do tác động của đại dịch Covid-19, T&T Group đề xuất nghiên cứu đầu tư Cảng hàng không Quảng Trị. Đây được coi là bước đi nghịch chu kỳ, nhưng phù hợp với logic phát triển dài hạn, bởi một dự án sân bay thường cần từ 5-7 năm chuẩn bị và xây dựng. Nếu chờ thị trường phục hồi mới triển khai, nguy cơ thiếu hụt hạ tầng sẽ tiếp tục kéo dài trong nhiều năm.

Quảng Trị được đánh giá có vị trí chiến lược trên hành lang kinh tế Đông - Tây, kết nối Myanmar - Thái Lan - Lào với biển Đông. Tuy nhiên, địa phương này chưa có sân bay quy mô đủ lớn để phát huy lợi thế trung chuyển hàng hóa và logistics xuyên biên giới. Theo quy hoạch phát triển vùng và quy hoạch hệ thống cảng hàng không quốc gia đến năm 2050, khu vực Bắc Trung Bộ cần hình thành thêm một động lực hạ tầng mới nhằm hỗ trợ phát triển công nghiệp, du lịch, dịch vụ và logistics.

Tháng 7/2024, dự án Cảng hàng không Quảng Trị chính thức khởi công với tổng mức đầu tư khoảng 5.800 tỷ đồng, diện tích 265 ha. Sân bay được xây dựng đạt tiêu chuẩn 4C theo phân loại của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), có khả năng phát triển khai thác tàu bay Code E, với công suất thiết kế 5 triệu hành khách và 25.500 tấn hàng hóa mỗi năm. Trong bối cảnh nhiều sân bay lớn đang bị giới hạn không gian mở rộng, dự án này được kỳ vọng tạo thêm dư địa phát triển cho cả khu vực Bắc Trung Bộ.

Phối cảnh Tổ hợp công nghiệp hàng không, logistics, dịch vụ, thương mại và đô thị sân bay Quảng Trị

Không dừng lại ở việc xây sân bay, T&T Group còn đề xuất quy hoạch một tổ hợp công nghiệp hàng không, logistics, thương mại và đô thị sân bay quy mô khoảng 10.800 ha, lấy Cảng hàng không Quảng Trị làm hạt nhân. Tổ hợp này bao gồm các khu bảo dưỡng, sửa chữa máy bay (MRO), sản xuất - lắp ráp linh kiện, trung tâm logistics và các dịch vụ hỗ trợ hàng không. Việc phát triển MRO trong nước được đánh giá là phù hợp với định hướng nâng cao năng lực tự chủ của ngành hàng không Việt Nam, trong bối cảnh nhu cầu bảo dưỡng ngày càng tăng.

Cuối năm 2024, T&T Group tiếp tục hoàn thiện hệ sinh thái khi trở thành cổ đông chiến lược của Vietravel Airlines. Hãng bay này đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc và tăng trưởng mới, chuyển từ mô hình thuê sang sở hữu tàu bay, mở rộng đội tàu và mạng đường bay. Trong chiến lược sắp tới, Vietravel Airlines cũng định hướng phát triển vận tải hàng hóa hàng không, gắn với nhu cầu logistics và chuỗi cung ứng khu vực.

Vietravel Airlines là mắt xích quan trọng, góp phần hoàn thiện cấu trúc hệ sinh thái hàng không mà T&T Group đang theo đuổi.

Theo các chuyên gia, khi ngành hàng không Việt Nam chuyển từ tăng trưởng theo chiều rộng sang chiều sâu, những doanh nghiệp lựa chọn đầu tư vào hạ tầng và vận hành sẽ có lợi thế dài hạn. Chiến lược gần một thập kỷ của T&T Group cho thấy cách tiếp cận nhất quán: xây nền móng trước khi bước vào cuộc chơi thương mại. Nếu các mảnh ghép hạ tầng, logistics và vận tải được vận hành đồng bộ, hệ sinh thái hàng không mà T&T Group đang xây dựng có thể trở thành một động lực tăng trưởng mới cho ngành hàng không Việt Nam trong dài hạn.