Việt Nam có điều kiện trở thành trung tâm lý tưởng cho vận chuyển hàng hải

Mới đây, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đã phối hợp với Dự án Thương mại số tại Việt Nam (VDT) do Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) triển khai tổ chức Hội thảo “Thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành logistics”.

Ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết hoạt động logistics tại Việt Nam có một vai trò rất quan trọng trong sự phát triển kinh tế đất nước.

Đặc biệt, hoạt động chuyển đổi số trong lĩnh vực logistics cũng đã được đưa vào một trong những nhiệm vụ, kế hoạch nâng cao năng lực và phát triển của đất nước. Bên cạnh đó, Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã đưa logistics vào một trong 8 lĩnh vực ưu tiên.

“Chúng ta đang bước vào thời điểm hết sức ý nghĩa khi năm 2025 là năm bản lề của kỷ nguyên vươn mình. Năm 2024 chúng ta đã có những khởi sắc, trong giai đoạn 2025 có nhiều cơ hội để chúng ta tiếp tục bứt phá, đặc biệt là trong lĩnh vực logistics”, ông Hải nói.

Cùng với tiến trình hội nhập, sự phát triển của nền kinh tế, sự gia tăng của hoạt động xuất nhập khẩu và đầu tư cũng như việc thực hiện Kế hoạch hành động nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam đến năm 2025, ngành logistics Việt Nam cũng đạt được một số kết quả nhất định.

Theo đó, chỉ số hiệu quả logistics (LPI) năm 2023 đạt 3,3 điểm, đứng thứ 43/139 quốc gia và vùng lãnh thổ, đứng thứ 5 trong các nước ASEAN, tốc độ tăng trưởng doanh thu dịch vụ khá cao, đạt 14 - 16%/năm với quy mô khoảng 40 - 42 tỷ USD/năm, số lượng và chất lượng dịch vụ logistics được nâng cao, đóng góp quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam.

Theo số liệu tại hội nghị, Việt Nam hiện có hơn 35.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ logistics, trong đó trên 90% là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Về cơ cấu, doanh nghiệp tư nhân chiếm tỉ trọng lớn nhất với 95,9%, tiếp đến là doanh nghiệp FDI (2,3%), hợp tác xã (1,4%) và doanh nghiệp Nhà nước (0,4%).

Các doanh nghiệp dịch vụ logistics tập trung chủ yếu ở các tỉnh, thành phố có nền kinh tế phát triển mạnh như Tp.Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hải Phòng, Bình Dương và Đồng Nai.

Về cơ cấu ngành nghề, hoạt động chính của các doanh nghiệp dịch vụ lô diện tích là vận tải đường bộ (56,2%), dịch vụ chuyển phát và kho bãi (35,5%), và dịch vụ hỗ trợ vận tải (5%).

Tại hội thảo, ông Trevor O'Regan - Chuyên gia quốc tế, Dự án Thương mại số tại Việt Nam của USAID cho biết ngành logistics Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội khi có vị trí chiến lược, đường bờ biển trải dài cùng các cảng quốc tế lớn (Hải Phòng, Đà Nẵng, TP.Hồ Chí Minh, Vũng Tàu) khiến Việt Nam trở thành trung tâm lý tưởng cho vận chuyển hàng hải.

Ngành logistics của Việt Nam chiếm khoảng 4,5% GDP và đang tăng trưởng với tốc độ 14%-16%/năm. Tuy nhiên, chuỗi cung ứng của Việt Nam phải đối mặt những thách thức như chi phí logistics cao, khoảng cách về cơ sở hạ tầng và các quy định phức tạp trong một số trường hợp.

Việt Nam đang tập trung vào các mô hình tăng trưởng bền vững, chú trọng tính bền vững về môi trường và công bằng xã hội trong lĩnh vực logistics. Do đó, ông Trevor O'Regan khuyến nghị Việt Nam nên đặt mục tiêu trở thành tốp 5 trung tâm logistics xanh để đầu tư trong dài hạn. Cùng với đó, xây dựng quỹ đầu tư chiến lược cho logistics xanh của Việt Nam.

Theo ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương, vừa qua, ngành logistics đối mặt khó khăn do dịch COVID-19, xung đột địa chính trị và dự báo khó khăn vẫn còn trong năm 2025. Tuy nhiên, đây là áp lực để phát triển ngành logistics, gắn với chuyển đổi số một cách chặt chẽ hơn.