Việt Nam giữ vị trí thứ ba về kim ngạch xuất khẩu cá thịt trắng sang Nhật Bản

Theo số liệu thống kê của Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), nhập khẩu cá thịt trắng của Nhật Bản trong 8 tháng năm 2025 tiếp tục tăng trưởng khả quan. Mỹ vẫn là nguồn cung lớn nhất, theo ngay sau đó là Nga và Việt Nam.

Đối với cá tra Việt Nam, tổng kim ngạch xuất khẩu sang Nhật Bản đạt 34 triệu USD trong 9 tháng năm 2025, tăng 14% so với cùng kỳ 2024. Riêng tháng 9, kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Nhật tăng 12% so với tháng 9/2024 cho thấy nhu cầu nhập khẩu gia tăng, nhất là khi nguồn cá đánh bắt tự nhiên như minh thái và cá tuyết đang chịu áp lực giảm sản lượng do siết hạn ngạch khai thác.

Trong các nhóm sản phẩm, philê cá tra đông lạnh vẫn là mặt hàng chủ lực xuất khẩu sang Nhật, kim ngạch trong 9 tháng đạt gần 30 triệu USD, tăng 11%. Trong khi nhóm cá tra chế biến GTGT tăng mạnh 47%, phản ánh nhu cầu cao của người tiêu dùng Nhật với mặt hàng này. Kim ngạch xuất khẩu sản phẩm cá tra tươi, đông lạnh, nguyên con, cắt khúc khác cũng tăng 39%, cho thấy sự mở rộng về cơ cấu xuất khẩu tại thị trường Nhật Bản.

Trong cơ cấu tiêu dùng cá thịt trắng tại Nhật Bản, philê cá tra hiện chỉ đứng sau philê và thịt cá minh thái Alaska, trở thành lựa chọn thay thế ngày càng phổ biến trong ngành thực phẩm chế biến, chuỗi nhà hàng và siêu thị.

Sự tăng trưởng này một phần đến từ Hiệp định CPTPP, giúp cá tra Việt Nam nhận được các ưu đãi thuế quan từ đó có mức giá cạnh tranh hơn so với các sản phẩm nhập khẩu khác. Đặc biệt, khi kinh tế Nhật Bản đang chững lại, người tiêu dùng có xu hướng lựa chọn các sản phẩm có giá hợp lý, nguồn gốc ổn định và dễ chế biến.

Tuy nhiên, áp lực cạnh tranh cũng đang gia tăng, nhất là khi Nga đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản sang các thị trường châu Á, trong đó có Nhật Bản, nhằm bù đắp suy giảm thị phần tại châu Âu. Nếu nguồn cung cá minh thái và cá tuyết từ Nga tăng mạnh, khoảng cách về giá với cá tra có thể bị thu hẹp.

Trước thách thức này, các doanh nghiệp Việt Nam được khuyến nghị đẩy mạnh đa dạng hóa sản phẩm chế biến GTGT, tập trung vào các dòng sản phẩm tiện lợi như philê cắt miếng, tẩm bột, đóng gói sẵn, hoặc chế biến cho dịch vụ ăn uống (HORECA). Song song, cần đầu tư nâng cao tiêu chuẩn chất lượng, truy xuất nguồn gốc và minh bạch quy trình sản xuất, nhằm củng cố uy tín với các nhà nhập khẩu Nhật Bản, hướng tới phát triển ổn định và bền vững tại một trong những thị trường khó tính bậc nhất thế giới.