Việt Nam là hình mẫu triển khai 5G hiệu quả nhất ASEAN

Tại Hội nghị ASEAN 5G lần thứ 6 diễn ra trong khuôn khổ Tuần lễ Số Quốc tế Việt Nam 2025 (27-29/10), Cục trưởng Cục Tần số Vô tuyến điện Lê Văn Tuấn cho biết, Việt Nam đang nổi lên như một trong những quốc gia triển khai 5G hiệu quả nhất khu vực. Thành công này đến từ chiến lược phổ tần hợp lý, chi phí phổ cân đối và chính sách khuyến khích đầu tư mạnh mẽ.

Cụ thể, Việt Nam đã cấp cho các doanh nghiệp 100 MHz băng tần trung (C-band, 2.6 GHz) và 2x10 MHz băng tần thấp (700 MHz) - dải tần được giải phóng sau chương trình số hóa truyền hình.

Việc phân bổ khối phổ rộng giúp tăng tốc độ truyền dữ liệu và mở rộng dung lượng kết nối, trong khi các bộ lọc chuyên dụng được sử dụng để giảm nhiễu, di dời hệ thống vệ tinh lên băng Ku hoặc phần trên của C-band.

Đặc biệt, Việt Nam duy trì chi phí phổ tần ở mức chỉ khoảng 6% doanh thu doanh nghiệp, thấp hơn nhiều quốc gia khác trong khu vực.

Khi chi phí phổ vượt quá 10% doanh thu, đầu tư hạ tầng sẽ giảm mạnh. Việt Nam điều chỉnh chính sách đấu giá để tạo điều kiện cho doanh nghiệp dồn vốn vào hạ tầng thay vì chi phí giấy phép.

Để thúc đẩy phủ sóng, chính sách hỗ trợ cũng được cụ thể hóa. Nghị quyết 193 của Quốc hội quy định doanh nghiệp lắp đặt trên 20.000 trạm 5G trong năm 2025 sẽ được hỗ trợ tài chính tương đương 15% chi phí thiết bị, với mục tiêu phủ 90% dân số và đạt 50% số trạm 4G hiện có trước cuối năm.

Bộ Khoa học & Công nghệ và các đối tác quốc tế, từ Qualcomm, Ericsson, Nokia đến các nhà mạng nội địa như Viettel, VNPT và MobiFone đã được trưng dẫn như lực lượng đồng hành trong xây dựng hệ sinh thái 5G-AI. Tại lễ khai mạc, Thứ trưởng Bùi Thế Duy mô tả mối quan hệ “bổ trợ hai chiều” giữa 5G và AI, xem đây là chìa khóa mở ra nền tảng số thông minh, nơi các ứng dụng công nghiệp, y tế, giáo dục và môi trường có thể vận hành theo thời gian thực.

Ghi nhận từ phía doanh nghiệp và chuyên gia kỹ thuật cũng cho thấy chuyển dịch trong mô hình kinh doanh của nhà mạng. Nhiều nhà cung cấp chuyển sang kiến trúc Open Gateway, mở API cho fintech, ngân hàng và nền tảng nội dung để tạo ra các dịch vụ giá trị gia tăng. Các hãng thiết bị nhấn mạnh tầm quan trọng của 5G Advanced và AI trong tối ưu vận hành mạng, tiết kiệm năng lượng và mở ra nguồn doanh thu mới.

Báo cáo và phân tích truyền thông trong nước ghi nhận tốc độ Internet di động và năng lực dữ liệu ở Việt Nam có bước nhảy vọt kể từ khi triển khai 5G thương mại, góp phần vào niềm tin rằng chiến lược phổ tần và chính sách hỗ trợ đã đem lại hiệu quả thực tế. Tuy nhiên, chuyên gia cảnh báo rằng để duy trì lợi thế, Việt Nam sẽ cần tiếp tục đầu tư vào hạ tầng lõi, an ninh mạng và nguồn nhân lực, đồng thời phối hợp khu vực để chuẩn bị cho lộ trình 6G.