Việt Nam là một trong số ít nền kinh tế duy trì được tốc độ tăng trưởng GDP cao

Ngày 5/12, tại Hà Nội, Bộ Tài chính phối hợp với Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức (GIZ) và Văn phòng Dịch vụ Dự án Liên Hợp Quốc (UNOPS) tổ chức Diễn đàn Kinh tế - Tài chính Việt Nam 2025 với chủ đề “Định vị Việt Nam trong bối cảnh mới và tầm nhìn chiến lược kinh tế - tài chính giai đoạn 2026 - 2030”.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung nhấn mạnh Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều mục tiêu chiến lược trong bối cảnh quốc tế biến động mạnh. Từ tháng 4/2025, căng thẳng thuế quan, xung đột địa chính trị và bất ổn an ninh leo thang đã khiến môi trường toàn cầu khó dự đoán hơn, tác động trực tiếp tới kinh tế Việt Nam.

Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Điều này đòi hỏi phải định vị lại nền kinh tế trong bối cảnh mới, thúc đẩy đổi mới mô hình tăng trưởng và mở rộng không gian phát triển theo hướng bền vững.

Theo Thứ trưởng Đỗ Thành Trung, mô hình tăng trưởng mới đòi hỏi sự cộng hưởng mạnh mẽ giữa các thành phần kinh tế. Nhà nước giữ vai trò kiến tạo và dẫn dắt thông qua phát triển hạ tầng chiến lược và thiết lập khung khổ pháp lý minh bạch; khu vực kinh tế tư nhân là động lực sáng tạo, lan tỏa đổi mới, dẫn dắt các lĩnh vực kinh tế số, công nghiệp chế biến và dịch vụ chất lượng cao. FDI phải trở thành nguồn lực bổ sung có chọn lọc, gắn với chuyển giao công nghệ thế hệ mới và tiêu chuẩn quốc tế như ESG.

Ông nhấn mạnh Việt Nam cần khai thác hiệu quả không gian tăng trưởng mới từ các vùng, địa phương và các cực tăng trưởng, phát huy vai trò dẫn dắt của các vùng động lực nhằm tạo sức bật lớn hơn cho nền kinh tế trong giai đoạn tới.

Ở góc nhìn chiến lược, ông Nguyễn Như Quỳnh, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế tài chính nhận định, giai đoạn 2026–2030 là bước chuyển về chất chứ không chỉ là tiếp nối thời gian. Việt Nam đã phục hồi mạnh sau đại dịch, xuất khẩu và dịch vụ bứt phá, nông nghiệp ổn định, môi trường vĩ mô vững chắc. Song những thách thức dài hạn vẫn hiện hữu: Năng suất thấp, mô hình tăng trưởng dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực, dân số già hóa nhanh và các điểm nghẽn trong thể chế, hạ tầng, nhân lực. Theo ông, nếu muốn hướng tới tăng trưởng hai con số, các cấu phần của nền kinh tế phải tạo ra bước nhảy vọt thực chất.

Chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) Nguyễn Bá Hùng cho biết, ADB vừa điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng GDP của các nước đang phát triển ở châu Á xuống còn 4,8% năm 2025 và 4,5% năm 2026. Trong bối cảnh xu hướng chung chậm lại, Việt Nam là một trong số ít nền kinh tế duy trì được tốc độ tăng trưởng cao, đứng đầu khu vực Đông Nam Á.

Đại diện IMF tại Việt Nam Jochen Schmittmann đánh giá, Việt Nam có sức chống chịu đáng kể: Tăng trưởng 9 tháng năm 2025 đạt 7,85%, đầu tư và tiêu dùng phục hồi mạnh, xuất khẩu tăng hơn 18%. Tuy vậy, Việt Nam đang đối mặt với hai áp lực dài hạn: Tăng trưởng chậm dần khi thu nhập nâng lên và lợi thế dân số vàng suy giảm. Lực lượng lao động tăng chậm khiến năng suất trở thành yếu tố quyết định.

Về khuyến nghị chính sách, IMF đề xuất Việt Nam duy trì khuôn khổ tài khóa trung hạn thận trọng; sử dụng dư địa tài khóa cho đầu tư và an sinh khi cần thiết; theo dõi chặt rủi ro lạm phát trong bối cảnh dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ không còn nhiều. Tổ chức này cũng lưu ý: Việt Nam cần hiện đại hóa chính sách tiền tệ, phát triển thị trường vốn, tăng cường đệm vốn ngân hàng và chuẩn bị sẵn cho các kịch bản rủi ro.

Theo TS. Schmittmann, với quyết tâm cải cách và định hướng chiến lược rõ ràng, Việt Nam hoàn toàn có khả năng duy trì đà tăng trưởng mạnh trong trung hạn. Ông nhấn mạnh, động lực tăng trưởng quan trọng nhất trong giai đoạn tới sẽ đến từ khả năng thực thi cải cách và tận dụng quá trình tái cấu trúc nền kinh tế trong bối cảnh mới.