Việt Nam lần đầu có tháng nhập siêu sau gần 2 năm

Số liệu của Tổng cục Thống kê cho biết kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 5 ước đạt 32,81 tỷ USD, tăng 15,8% so với cùng kỳ 2023. Tuy nhiên, nhập khẩu tăng tốc nhanh hơn, đến 29,9% so với cùng kỳ, ước đạt 33,81 tỷ USD.

Kết quả, Việt Nam lần đầu có tháng nhập siêu sau gần 2 năm. Lần gần nhất cán cân thương mại hàng hóa ghi nhận nhập siêu là tháng 5/2022, ở mức 2,02 tỷ USD.

Theo một số chuyên gia, việc nhập siêu trong thời điểm này là dấu hiệu tốt, chứng tỏ nền kinh tế đang trên đà phục hồi. Các doanh nghiệp bắt đầu tăng nhập khẩu máy móc, nguyên vật liệu để sản xuất phục vụ nhu cầu tiêu dùng và xuất khẩu. Cụ thể, số liệu từ Tổng cục Thống kê đã chứng minh, về cơ cấu nhóm hàng nhập khẩu 5 tháng đầu năm 2024, nhóm hàng tư liệu sản xuất ước đạt 139,89 tỷ USD, chiếm 94%.

Nhập khẩu các nguyên - nhiên liệu này tăng trong bối cảnh chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) tiếp tục cải thiện, ước tăng 8,9% trong tháng 5 so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, nhiều ngành phục vụ xuất khẩu tăng cao như: cao su và plastic (24,1%); chế biến gỗ và sản xuất gỗ (23,0%); thiết bị điện (19,4%); điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học (17,4%); trang phục (9,4%).

Cùng với đó, tiêu thụ trong nước cũng khả quan hơn. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng qua ước tăng 9,5% so với cùng kỳ 2023.

Khảo sát Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) Việt Nam do S&P Global công bố hôm 3/6 cũng ghi nhận sản xuất Việt Nam tiếp tục tăng trưởng trong tháng 5. Trong đó, hoạt động mua sắm đầu vào tăng tháng thứ hai liên tiếp.

"Số lượng đơn đặt hàng mới lại tăng mạnh trong bối cảnh có những dấu hiệu cho thấy tăng trưởng nhu cầu đang được duy trì, thúc đẩy sự tăng trưởng sản lượng mạnh mẽ hơn trong tháng 5", Andrew Harker, Giám đốc Kinh tế tại S&P Global Market Intelligence, đánh giá.

Báo cáo vĩ mô mới cập nhật của Chứng khoán ACB (ACBS) vừa công bố cũng cũng đưa ra nhận định cho rằng nhập siêu nên mừng hơn lo. “Việt Nam ghi nhận tháng nhập siêu đầu tiên trong gần 2 năm qua với nhập siêu riêng tháng 5/2024 đạt 1 tỷ USD. Nhìn sơ qua, có vẻ đây là tin buồn vì tăng thêm áp lực tỷ giá. Tuy nhiên, khi phân tích kỹ lưỡng từng số liệu, đây lại có thể là tín hiệu tích cực cho nền kinh tế”, báo cáo nêu rõ.

ACBS chỉ ra rằng nhập khẩu tăng mạnh, đặc biệt là hàng điện tử, điện máy và dệt may có thể là bước đi trước của xuất khẩu ở các lĩnh vực chủ lực này. Năm ngoái, tăng trưởng nhập khẩu chậm cũng kìm hãm đà hồi phục của xuất khẩu.

Nhìn lại bức tranh thương mại xuất nhập khẩu năm 2023, báo cáo nêu rõ, mặc dù thặng dư thương mại có thể giúp giảm áp lực lên tỷ giá trong năm 2023 nhưng đổi lại nền kinh tế cũng ảm đạm trong năm 2023. Vì vậy, nhập siêu ở thời điểm này tuy tạo áp lực tỷ giá trong ngắn hạn nhưng lại mở ra tín hiệu tích cực hơn cho giai đoạn hồi phục các lĩnh vực sản xuất, chế biến, chế tạo trong thời gian tới.

Công ty chứng khoán này dự báo nhập khẩu linh kiện điện tử máy tính, máy móc thiết bị tăng 20-50% trong riêng tháng 5 sẽ giúp xuất khẩu các mặt hàng này tăng từ 20-30% trong nửa cuối 2024.

Hay như nhập khẩu nguyên vật liệu dệt may tăng mạnh (33% trong tháng 5 và hơn 20% trong 5 tháng) báo hiệu đơn hàng sẽ tăng tốt trong thời gian còn lại năm nay. Sắt thép cập cảng nhiều hơn có thể xem là động thái tích trữ hàng giá rẻ để phục vụ cho nhu cầu tiêu thụ đang tăng, và đối phó với rủi ro về chính sách thuế.

Tháng 5 nhập siêu nhưng tính chung 5 tháng đầu năm Việt Nam vẫn giữ xu hướng xuất siêu, ở mức 8,01 tỷ USD. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu ước đạt 156,77 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ. Nhập khẩu ở mức 148,76 tỷ USD, tăng 18,2%.