Việt Nam sẵn sàng mọi điều kiện cho phát triển thị trường carbon hiệu quả

Tại Diễn đàn Thị trường Carbon Việt Nam năm 2025, ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cho biết Việt Nam đã đề ra mục tiêu đạt net zero vào năm 2050 và đây không phải mục tiêu xa vời.

Song để đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0, chúng ta phải chuyển đổi năng lượng mạnh mẽ hơn, phát triển các công nghệ phát thải thấp, cùng với những hành động khác nữa.

Để thực hiện mục tiêu này, Việt Nam đã có những kế hoạch cụ thể. Kể từ Hội nghị COP26 đến nay, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt Đề án triển khai thực hiện cam kết tại Hội nghị COP 26, Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu, Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh. Đây là những hành động cụ thể thực hiện những định hướng lớn để phát triển đất nước. Ứng phó với biến đổi khí hậu là một trong những nội dung quan trọng, bao gồm chủ động thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu, giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và phát triển kinh tế carbon thấp.

Đến nay, chúng ta đã có nền tảng đầy đủ về mặt chính sách, về mặt thể chế và các hàng động cụ thể. Cùng với sự sẵn sàng tham gia của khối doanh nghiệp Việt tham gia vào giảm phát thải khí, Nhà nước cũng đặt mục tiêu sớm phát triển thị trường carbon, nhằm hỗ trợ giảm phát thải, đồng thời tạo điều kiện để các doanh nghiệp Việt Nam tham gia thực hiện chuyển đổi xanh, phát triển bền vững. Khu vực ngân hàng cũng đã và đang tiếp cận chuyển đổi xanh và cho vay xanh, phát triển các dự án xanh. Tất cả đang cùng đồng lòng hướng đến mục tiêu giảm phát thải.

Hiện tại, khối doanh nghiệp cũng đã sẵn sàng tham gia thị trường carbon rất mạnh mẽ. Theo thống kê từ đầu những năm 2000 đến nay, Việt Nam đã duy trì việc tham gia lâu dài vào các tiêu chuẩn tín chỉ carbon.

Mới đây, Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) và Cục Biến đổi khí hậu cũng đã thực hiện một cuộc khảo sát để nhận diện mức độ sẵn sàng của các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào thị trường carbon tự nguyện, ở bốn ngành trọng điểm, gồm: sản xuất lúa gạo; sản xuất thực phẩm và đồ uống; chăn nuôi, và quản lý chất thải.

Kết quả khảo sát cho thấy có tới 80% doanh nghiệp thuộc lĩnh vực thực phẩm đồ uống, 50% doanh nghiệp thuộc lĩnh vực chăn nuôi, 40% doanh nghiệp thuộc lĩnh vực quản lý chất thải và 10% doanh nghiệp sản xuất lúa gạo, đã kiểm kê khí nhà kính.

Nhiều doanh nghiệp đã áp dụng các biện pháp giảm phát thải cao như tiết kiệm điện, sử dụng, năng lượng tái tạo, trồng cây, và các biện pháp đặc thù ngành.

Tính đến tháng 3/2025, Việt Nam có 274 dự án được đăng ký theo Cơ chế Phát triển Sạch, 45 dự án theo Tiêu chuẩn carbon đã được xác minh (VCS) và 58 dự án theo Tiêu chuẩn Vàng (GS). Tổng cộng, các dự án này đã giúp giảm hơn 60 triệu tấn CO2 tương đương.

Để vận hành thị trường "xanh" hiệu quả, khoảng 150 doanh nghiệp sẽ được đưa vào thị trường carbon giai đoạn thí điểm từ tháng 6 tới.

Tại diễn đàn, Giám đốc Bộ phận Tư vấn và Nghiên cứu Kinh tế, khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) đã chỉ ra một số yếu tố then chốt để vận hành thị trường carbon hiệu quả.

Thứ nhất, đó là phải đảm bảo tính toàn vẹn môi trường thông qua xây dựng và triển khai hệ thống MRV (các bước về mặt kỹ thuật và quy trình để đo đếm, báo cáo, thẩm định lượng phát thải khí nhà kính). Hệ thống như vậy phải được xây dựng với tính chặt chẽ và hiệu quả, thực tiễn.

Thứ hai, phải xây dựng khuôn khổ pháp lý rõ ràng phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế tạo niềm tin cho thị trường và thu hút sự tham gia.

Thứ ba, nâng cao năng lực cũng như thúc đẩy sự tham gia của các bên liên quan đảm bảo tất cả các bên tham gia hiểu rõ cơ chế vận hành của thị trường và vai trò của mình trong đó.

Bằng cách hợp tác một cách chặt chẽ, chia sẻ tri thức, kiến thức và hành động quyết liệt chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng một thị trường carbon mạnh mẽ mang lại lợi ích cho nền kinh tế cũng như môi trường ở Việt Nam, bà Elvira Morella nhấn mạnh.