Việt Nam vươn lên thứ 2 sau Trung Quốc về xuất khẩu điện thoại thông minh

Nếu như năm 2010, kim ngạch xuất khẩu nhóm mặt hàng này chỉ ở mức 2,3 tỉ USD thì đến năm 2019, con số này đã chạm ngưỡng 51,4 tỉ USD, đưa Việt Nam vào nhóm “cường quốc” sản xuất điện thoại di động.

Báo cáo Xuất nhập khẩu Việt Nam 2021 cho thấy, trong năm 2021, số lượng điện thoại sản xuất trong nước đạt 233,7 triệu chiếc, tăng 7,6%; trong khi đó, trị giá sản xuất linh kiện điện thoại đạt 580,8 nghìn tỷ đồng, tăng 29,5% so với cùng kỳ năm 2020.

Mặc dù trải qua đợt dịch COVID-19 căng thẳng trong năm 2021, song Việt Nam đã chứng tỏ khả năng vươn lên trong chuỗi cung ứng, trở thành một trung tâm sản xuất quan trọng trong ngành hàng công nghệ. Số lượng sản xuất điện thoại tại Việt Nam vẫn tăng, xuất khẩu điện tử trong năm 2021 đạt mức kỷ lục 108 tỷ USD, tương đương 32% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Theo báo cáo HSBC, phần lớn thành công của ngành hàng công nghệ là nhờ khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong nhiều năm của Samsung. Trong 2 thập kỷ qua, Tập đoàn Samsung đã rót vào Việt Nam khoảng 18 tỷ USD. Samsung đã có sáu nhà máy và một trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D), trong đó bao gồm hai nhà máy sản xuất điện thoại ở miền Bắc là nơi cung ứng một nửa sản lượng điện thoại của Samsung.

Hiện Việt Nam đã trở thành trung tâm sản xuất điện thoại lớn nhất của Samsung, khi cho ra đời 60% tổng lượng điện thoại bán ra của thương hiệu này trên toàn cầu. Năm 2021, Samsung Việt Nam ghi nhận mức tăng doanh thu 14%, chủ yếu nhờ doanh số bán điện thoại thông minh màn hình gập tăng gấp 4 lần.

Thị phần điện thoại thông minh của Việt Nam trên toàn cầu đã tăng đáng kể. Mặc dù, hơn 50% điện thoại thông minh trên thế giới được sản xuất tại Trung Quốc, nhưng Việt Nam đã giành 13% thị phần, nhanh chóng vươn lên vị trí nước xuất khẩu điện thoại thông minh lớn thứ hai trên thế giới.

Năm 2021, xuất khẩu điện thoại di động nguyên chiếc của Việt Nam đạt kim ngạch trên 33,1 tỷ USD, tăng 14,9% so với năm 2020, chiếm 57,6% kim ngạch xuất khẩu của nhóm hàng. Xuất khẩu linh kiện, phụ kiện điện thoại đạt trên 24,4 tỷ USD, tăng 9,1% so với năm 2020, chiếm 42,4%.

Các thị trường xuất khẩu điện thoại và linh kiện chính của Việt Nam bao gồm: Hoa Kỳ, EU, Trung Quốc đại lục, Hàn Quốc, UAE. Tỷ trọng xuất khẩu sang 5 thị trường này chiếm khoảng 71% tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này của cả nước.

Các thị trường xuất khẩu ghi nhận mức tăng mạnh là Hong Kong (tăng 35,0%), UAE (tăng 26,8%), Trung Quốc đại lục (tăng 23,0%). Một số thị trường khác tuy nhỏ nhưng có đà tăng trưởng mạnh là Peru (tăng 137,6%), Pakistan (tăng 120,3%) và Sri Lanka (tăng 109,3%).

Đáng chú ý, xuất khẩu điện thoại và linh kiện sang Trung Quốc tăng mạnh phần lớn là ở mảng linh kiện điện thoại. Xuất khẩu linh kiện điện điện thoại sang Trung Quốc đạt 13,5 tỷ USD, chiếm 89,1% giá trị xuất khẩu của nhóm hàng.

Bộ Công thương nhận định, điện thoại và linh kiện là mặt hàng chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Trong điều kiện dịch bệnh phức tạp, xuất khẩu điện thoại và linh kiện vẫn tăng do nhu cầu tiêu dùng gia tăng, bởi đây là nhóm hàng phục vụ thông tin liên lạc cũng như phương tiện làm việc khi các nước áp dụng giãn cách xã hội, người lao động phải làm việc từ xa do dịch COVID-19.

Tuy nhiên, xuất khẩu điện thoại và linh kiện vẫn gặp một số khó khăn do vấn đề về chuỗi cung ứng, đặc biệt là tình trạng thiếu chip bán dẫn trên toàn cầu bởi tác động tiêu cực của dịch bệnh. Điều này đã ảnh hưởng đến sản xuất nhóm hàng điện thoại nói chung và các mặt hàng có sử dụng chip nói riêng.