Vĩnh Long nhận diện 4 trụ cột chiến lược phát triển

Nhận diện 4 trụ cột tạo đột phá

Phát biểu khai mạc, bà Hồ Thị Hoàng Yến, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Vĩnh Long, nhấn mạnh, hội thảo là dịp để lắng nghe ý kiến đóng góp từ các chuyên gia, nhà quản lý về tiềm năng, lợi thế cũng như những bất lợi, thách thức của tỉnh. Qua đó, hội thảo kỳ vọng sẽ đề xuất được các giải pháp tối ưu, đột phá nhằm phát huy thế mạnh và định hướng phát triển Vĩnh Long trong giai đoạn mới.

Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long Lữ Quang Ngời cho biết, việc sáp nhập 3 tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre và Trà Vinh thành một đơn vị hành chính thống nhất, không chỉ là sự mở rộng địa giới, mà còn là quyết sách chiến lược, mang tầm vóc lịch sử, mở ra không gian phát triển mới, rộng lớn và nhiều cơ hội. Trên nền tảng đó, tỉnh xác định 4 trụ cột phát triển chính: Kinh tế biển và năng lượng tái tạo; nông nghiệp sinh thái, công nghệ cao; hạ tầng kết nối và logistics; di sản văn hoá kết hợp phát triển nguồn nhân lực. 

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long, đây không phải là những tiềm năng riêng lẻ, mà là một hệ thống có tính cộng hưởng, tương hỗ, tạo sức mạnh tổng hợp hướng tới phát triển nhanh, bền vững. Trong đó, di sản văn hoá và nguồn nhân lực được xem là nền tảng quan trọng để xây dựng bản sắc và thúc đẩy công nghiệp văn hoá - trụ cột chiến lược giúp Vĩnh Long "bay lên cao hơn".

Hội thảo diễn ra với 2 phiên làm việc chuyên sâu. Phiên thứ nhất với chủ đề "Nhận diện tiềm năng, thế mạnh, lợi thế cạnh tranh của tỉnh Vĩnh Long", TS Hà Huy Ngọc thuộc Văn phòng Chính phủ đề xuất tỉnh Vĩnh Long cần kiến nghị Bộ Chính trị cho thực hiện một số cơ chế đặc thù để phát huy hết tiềm năng hiện có. Cụ thể, tập trung vào 5 nhóm cơ chế đặc thù gồm: Cơ chế quản lý quy hoạch, cơ chế quản lý tài chính (nổi bật là cho phép tỉnh được hưởng 100% số thu từ hoạt động xuất nhập khẩu trong 10 năm để phục vụ cho đầu tư hạ tầng, ứng phó với thiên tai, BĐKH), cơ chế quản lý đất đai, thu hút đầu tư, cơ chế về phát triển kinh tế biển, cơ chế về xây dựng Trung tâm kinh tế tự do trong khu Định An.

Ngoài ra, các tham luận thuộc chủ đề 1 cũng xoay quanh những nội dung then chốt: Xác định tọa độ đột phá tăng trưởng sau sáp nhập; lựa chọn ngành, lĩnh vực có lợi thế phát triển, thu hút nhà đầu tư chiến lược; định hình không gian phát triển giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn 2050; cùng giải pháp đẩy mạnh chuyển đổi số trong vận hành chính quyền 2 cấp. Đây được coi là những chìa khóa mở hướng tiếp cận mới trong khai thác lợi thế và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Công nghiệp văn hoá - trụ cột chiến lược

Tại chủ đề tham luận thứ 2 "Định hướng phát triển tỉnh Vĩnh Long giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn 2050", PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Phương, Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam, trong tham luận của mình đề xuất phát huy nguồn lực từ các làng nghề thủ công và hệ thống lễ hội dân gian phong phú là trục ưu tiên cốt lõi để định hình các sản phẩm công nghiệp văn hóa (CNVH) của Vĩnh Long. "Gốm Mang Thít cùng các nghề dệt chiếu, đan mây tre, chế tác dừa vừa mang tính biểu đạt văn hoá, vừa có khả năng chuyển hoá thành sản phẩm thương mại nếu được tổ chức lại chuỗi giá trị, nâng chuẩn thiết kế - bao bì - tiêu chuẩn chất lượng. Hệ di sản trình diễn, đặc biệt đờn ca tài tử và các thực hành dân gian Khmer - Hoa - Việt, là "phần hồn" để phát triển sản phẩm biểu diễn, du lịch trải nghiệm và nội dung sáng tạo" bà Hương nói.

Để các ngành CNVH thực sự "đi vào đời sống kinh tế", cần xác lập các không gian và thiết chế có chức năng sáng tạo - sản xuất - thương mại. Trọng tâm là cần có một Trung tâm CNVH và sáng tạo của tỉnh đặt tại đô thị trung tâm, làm nơi ươm tạo ý tưởng, đào tạo ngắn hạn (thiết kế - quản trị sáng tạo - truyền thông số), trưng bày - bán sản phẩm, kết nối thị trường và tổ chức sự kiện. Song song đó chọn Mang Thít quy hoạch theo hướng "bảo tàng gốm sống", kết hợp sản xuất thủ công với trình diễn, workshop trải nghiệm và chỉ dẫn địa lý để nâng cao giá trị. 

Trên trục sông Cổ Chiên, phát triển tuyến du lịch văn hoá đường sông kết nối "vương quốc đỏ" với các làng nghề và miệt vườn, tạo ra chuỗi trải nghiệm "ngày - đêm" (đi thuyền, chợ đêm nghệ thuật, phố đi bộ chủ đề). Những không gian này chính là "hạ tầng mềm" của CNVH theo cách tiếp cận của UNESCO: nơi tài sản văn hoá được chuyển hoá thành sản phẩm - dịch vụ mang lại giá trị kinh tế và xã hội Khai thác những trụ cột này giúp Vĩnh Long sở hữu câu chuyện phát triển rõ ràng: từ "vương quốc đỏ" Mang Thít và không gian miệt vườn - sông nước, hình thành hệ sản phẩm CNVH mang dấu ấn Nam bộ, có khả năng đi xa nhờ thương mại điện tử và thị trường quốc tế.

Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long Lữ Quang Ngời kết luận, bên cạnh lợi thế, Vĩnh Long cũng đối mặt với nhiều thách thức. Việc hợp nhất đặt ra yêu cầu cao về quản trị, điều phối nguồn lực, đồng bộ hệ thống hành chính. Cạnh tranh giữa các địa phương trong thu hút đầu tư, tác động biến đổi khí hậu, áp lực môi trường và yêu cầu chuyển đổi số toàn diện là những vấn đề lớn. Chính vì vậy, hội thảo lần này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, được xem như nền móng xây dựng chiến lược phát triển toàn diện của tỉnh trong giai đoạn mới.