Vụ phân bón giả tại Công ty Thuận Phong (Đồng Nai): Chưa đủ căn cứ xác định có vi phạm

"Điểm rơi" vụ việc đang "nằm" tại Bộ Khoa học và Công nghệ

Viện trưởng Lê Minh Trí cho biết: Vừa qua, Liên ngành 389 (chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả) của tỉnh Đồng Nai, phối hợp với Ban Chỉ đạo 389 quốc gia tiến hành kiểm tra xưởng sản xuất của Công ty Thuận Phong phát hiện hành vi sang chiết phân bón dạng nước vào các chai thành phẩm có nhãn hiệu ghi nguồn gốc xuất xứ từ Mỹ. Tuy nhiên, Công an tỉnh Đồng Nai ra quyết định không khởi tố vụ án. Trên cơ sở phản ánh của đại biểu Quốc hội, VKSND tối cao nghiên cứu và thấy trong vụ này, công ty có dấu hiệu vi phạm pháp luật và đã chỉ đạo cho VKSND tỉnh Đồng Nai ra quyết định  không khởi tố vụ án mà thực hiện "quy trình thụ lý, xử lý tin báo tố giác tội phạm". Quan điểm của VKSND tối cao là muốn kết tội doanh nghiệp này có sản xuất, nhập khẩu, buôn bán phân bón giả hay không thì bắt buộc phải căn cứ vào kết quả giám định và kết luận của các cơ quan chức năng.

"Chúng tôi đã yêu cầu Bộ Công Thương giám định và kết luận có phải là phân bón giả hay không? Yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ giám định nhãn hàng hóa của các loại phân bón có giả mạo về nguồn gốc hàng hóa, nơi sản xuất, đóng gói hàng hóa và giả mạo tên thương hiệu hay không? Yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xac đinh: Trung tâm khảo nghiệm phân bón vùng Nam Bộ khi ban hành kết quả kiểm tra chất lượng phân bón nhập khẩu, kết luận là lô hàng đạt chuẩn chất lượng nhập khẩu thì Trung tâm này có chức năng nhiệm vụ kiểm tra này hay không?" - Viện trưởng Lê Minh Trí nói.

Viện trưởng cho biết thêm, tới thời điểm ông trả lời Quốc hội, các bộ đã có kết luận vủa ngành mình về vụ việc này nhưng, kết luận của Bộ Khoa học và Công nghệ chưa đạt theo yêu cầu. VKSND tối cao đã chỉ đạo VKSND tỉnh Đồng Nai ban hành văn bản yêu cầu cơ quan điều tra cung cấp những tài liệu còn thiếu theo nhận định của Bộ Khoa học và Công nghệ và ra quyết định trưng cầu Tổ giám định tư pháp của Bộ Khoa học và Công nghệ giám định bổ sung (ở đây, cần giám định bổ sung yêu cầu về nhãn mác hàng hóa) và ngày 3/4/2020, cơ quan điều tra Công an tỉnh Đồng Nai đã ra quyết định số 505 trưng cầu giám định bổ sung này.

"Khi có kết luận giám định bổ sung này, Viện kiểm sát sẽ xem xét xem có cơ sở hay pháp lý thì mới chỉ đạo để xử lý tiếp việc này, vì hiện nay, "điểm rơi" vụ việc đang "nằm" ở Bộ Khoa học và Công nghệ." - ông Trí cho biết.

"Xin thưa! Trong vụ việc này, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đã chỉ đạo rất nhiều lần các bộ, ngành. Tới giờ này, tôi nhớ không nhầm, đồng chí Phó Thủ tướng Thường trực chỉ đạo Văn phòng Chính phủ đã có 2 văn bản truyền đạt chỉ đạo. Chúng tôi không thể làm khác được khi kết luận giám định của Bộ Khoa học và Công nghệ chưa đạt yêu cầu để khởi tố điều tra tiếp hay không" - Viện trưởng Lê Minh Trí khẳng định.

Phải nhìn vào cả số liệu tuyệt đối để đánh giá toàn diện công tác tư pháp

Có đại biểu nêu ý kiến, theo các con số thống kê về một số loại hình tội phạm đang gia tăng như các loại tội phạm tham nhũng, ma túy… Về vấn đề này, Viện trưởng Lê Minh Trí có ý kiến như sau:

"Về vấn đề chồng tham nhũng, vừa rồi chúng ta làm tốt, dân tin, dân đồng tình, ủng hộ. Nhưng có một vấn đề là trước đây, có thể chúng ta làm chưa đạt được yêu cầu nên thấy ít tội phạm. Bây giờ chúng ta làm, có quyết tâm chính trị cao, được Đảng chỉ đạo yêu cầu làm quyết liệt, thấy phát sinh nhiều. Do vậy, tôi cho rằng không có căn cứ để đánh giá chính xác là tham nhũng trước đây ít hơn hay bây giờ nhiều hơn. Nó là tội phạm ẩn, chúng ta làm nhiều thì phanh phui nhiều vụ án, chúng ta làm không tới hoặc không hết thì ít đi. Đó cũng là một cách đánh giá chứ không phải lúc nào thấy nhiều lên chúng ta hốt hoảng. Không phải! Phải đánh giá lại, trong thời gian qua, tác động về công tác chống tham nhũng làm cho số vụ giảm đi và bắt đầu cân nhắc lại, răn đe tốt hơn. Một số đại biểu nói là tăng, nhưng tôi nói là không tăng!" - Viện trưởng Lê Minh Trí phân tích.

Phân tích thêm về các loại số liệu tổng kết, Viện trưởng Lê Minh Trí cho rằng, có những lúc chúng ta nói con số phần trăm nhưng lại không nói con số tuyệt đối (số lượng vụ bằng con số cụ thể - PV). Ví dụ, năm trước có một vụ, năm sau có 2 vụ thì mình nói là tăng 200% là chưa phản ánh chính xác sự thật khách quan. "Bây giờ đối với việc chống người thi hành công vụ, đặc biệt chống người thi hành công vụ đối với cơ quan công an tăng lên 260%, nhưng xem lại số lượng nó bao nhiêu vụ để mình còn đánh giá, nếu không sẽ tạo ra một suy nghĩ nó tác động rất lớn, chúng ta không hiểu được con số thật là gì. Tôi đề nghị những con số đánh giá tăng, giảm cũng phải nói được mặt tích cực và mặt không tích cực, nếu không rất khó nhận thức." - Viện trưởng Lê Minh Trí nhấn mạnh.

Viện trưởng Lê Minh Trí phân tích thêm, trong bối cảnh dịch COVID-19 vừa qua tác động đến toàn đời sống xã hội, trên tất cả các lĩnh vực thì công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm cũng bị ảnh hưởng. Cùng với đó, Hiến pháp 2013 đặt ra vấn đề bảo vệ quyền con người, bảo vệ quyền công dân và nghĩa vụ của công dân rất cao, tạo ra áp lực cho các cơ quan tư pháp.

Trong bối cảnh này chỉ cần giữ được con số bằng năm trước cũng là một nỗ lực phấn đấu, mà bây giờ, mỗi năm đều kéo giảm xuống một mức, tất nhiên không thể giảm hết được như chúng ta muốn, nhưng mỗi năm đều có tiến bộ hơn đó là một nỗ lực phấn đấu của cả ngành tư pháp.

Viện trưởng Lê Minh Trí lấy dẫn chứng: "Trước đây khi công an điều tra là không bắt buộc Viện Kiểm sát phải tham gia 7 hoạt động của cơ quan điều tra, nhưng bây giờ 7 hoạt động trong điều tra là Viện Kiểm sát phải tham dự hết, như: Thực nghiệm, điều tra, nhận dạng tới khám nghiệm tử thi, đối chất... Tất cả khối lượng công việc mới đó, bây giờ anh em đảm đương được, tôi cho rằng đó là nỗ lực rất lớn của các cơ quan tư pháp, trong đó có cơ quan điều tra, có cả Kiểm sát, có cả Tòa án".

"Nếu bây giờ chúng ta chỉ nhìn con số để nói mà quên là 7 đạo luật tư pháp ra đời khiến các cơ quan tư pháp bị áp lực vô cùng lớn thì chưa thật thấu đáo. Nói như thế để thấy rằng, đạt được những con số đó là đã nỗ lực để giải quyết áp lực mới, yêu cầu mới của luật pháp. Nói theo nghĩa nào đó, con số tuyệt đối sẽ không có trong bất kỳ một lĩnh vực nào hết, có thể được chỗ này thì sẽ mất chỗ kia, đều có tính 2 mặt nhưng chúng ta chọn cái được lớn để chúng ta làm và rõ ràng là chúng ta đang được dân tin, dân đồng tình và ủng hộ, chúng ta sẽ cố gắng làm tốt hơn nữa" - Viện trưởng Lê Minh Trí khẳng định.